Sjabbat Parasjat Tetsawee
12/2/2011, 8 Adar I 5771
Happy Birthday Abraham Lincoln! Deze sjabbat is Lincoln's verjaardag. Vele winkels en overheids bureaus zullen daarom zowel vrijdag als zaterdag dicht zijn. Als Lincoln's verjaardag namelijk op zaterdag valt worden de festiviteiten vervroegd naar vrijdag. Lincoln wordt in America gezien als vader van de staat en ook als de Mozes van Amerika vanwege zijn strijd tegen de slavernij.
Onze Mozes, Mosje Rabbenoe, heeft ook een beetje zijn verjaardag deze vrijdag, 7 Adar. Maar daar het dit jaar een schrikkeljaar is worden alle verjaardagen uitgesteld tot Adar II, dus vieren we Mosje's verjaardag pas volgende maand. Toch wil ik een interessant verschil benadrukken tussen Abraham Lincoln's verjaardag en die van Mosje.
Waar Amerika feest viert en de naam van de niet-Joodse Lincoln veelvuldig in de pers en op het nieuws genoemd wordt, lezen WIJ deze sjabbat de enige parasja in de tora vanaf Mosje's geboorte waarin zijn naam in het geheel NIET voorkomt! Waarom is dit?
De Ba'al Hatoeriem schrijft: Dit is omdat hij na de zonde van het gouden kalf met G-d in discussie ging en Hem vroeg het volk te vergeven. Indien niet, zo zegt Mosje in Sjemot 32:32 "Macheenie na misifrecha asjer katavta" Wis mij dan toch uit het boek dat U geschreven heeft. Daar deze zin uit Mosje's mond kwam, zelfs ondanks dat G-d het volk uiteindelijk vergeeft, komt de "vervloeking" toch uit en wordt Mosje's naam uit Een van de parsjiot gewist. Maar waarom juist uit deze parasja?
Legt de Ba'al Hatoeriem uit: Wis mij "Misifrecha", dit kunt je lezen als "Misefer chet" (de laatste letter van het woord misifrecha). Daar de getalwaarde van chet 20 is, is dit te begrijpen als: Wis mij uit het twintigste boek. En ziehier, de twintigste parasja van de tora is de parasja van deze week, parasjat Tetsawee.
Het is overigens niet geheel waar dat alleen in deze parasja Mosje's naam niet voorkomt. Allereerst vinden we zijn naam uiteraard niet in het boek Beresjiet want toen was hij nog niet geboren maar ook in het boek Dewariem komt zijn naam niet overal voor. Daar is dit gemis echter minder problematisch want geheel Sefer Dewariem zijn toespraken van Mosje zelf dus zelfs als zijn naam niet genoemd wordt is hij zelf wel aan het woord. Een mooi geheugensteuntje om te onthouden in welke parsjiot Mosje's naam wel of niet voorkomt is de volgende:
Mosje vraagt G-d zijn naam te wissen uit het boek dat Hij geschreven had. Wis mij uit het boek "Asjer Katavta". Asjer: Alef – Atem Nitsawiem, Sjien – Sjoftiem, Reesj – Re'ee. Katavta:
Kaf – Ki Tetsee, Taaf – Tetsawee (deze parasja), Beet – Beresjiet (het hele boek), Taaf – Tisjme'oen (parasjat Ekev). Dit zijn alle parsjiot waarin Mosje's naam dus niet voorkomt.
Alhoewel de verjaardagsjongen deze sjabbat dus niet naar sjoel komt zullen we zeker aan hem denken. Wij blijven zijn weg volgen en zijn herinnering in ere houden terwijl in Amerika meer en meer stemmen opgaan om op Lincoln's verjaardag winkels wel toestemming te geven open te gaan.
Sjabbat Sjalom,
Avraham Roos
