Parasjat Ki Tissa
19/2/2011 15 Adar I 5771
Ditmaal iets over de haftara van deze week. Hierin lezen we over Eliyahoe en zijn strijd tegen de Baal afgodendienst ten tijde van het koningsschap van Koning Achab en zijn vrouw Izebel. Achab was een zwakke koning die zeer beinvloedbaar was. Zo lezen we aan de ene kant in deze haftara hoe hij Izebel 100 profeten laat doden en aan de kant van de Baal profeten staat tegenover Eliyahoe terwijl hij na al wat Eliyahoe in deze parasja laat zien (G-ddelijk vuur dat ZIJN offer verbrandt en niet dat van de Baal profeten) met het volk zal uitroepen dat G-d de ware G-d is. Toch houdt deze overtuiging niet lang stand tegen de niet afhoudende propaganda van zijn vrouw en zal hij snel weer in afgodendienst vallen.
Achab huldigde door toedoen van Izebel een liberale religieuze politiek, waarbij de afgoden cultus van de regio hoogtij vierde. Met name ook de Baälcultus, dit zeer tot ongenoegen van de aanhangers van de G-d vrezende profeten aan de zuidgrens in het koninkrijk Juda. Het was Izebel welke deze cultus van huis uit had meegebracht.
Izebel werd koningin-moeder toen Achab sneuvelde in een veldslag en bleef sterke tegenkanting ondervinden van de priesters uit het koninkrijk Juda, Elijahoe en na zijn dood Elisja diens leerling. In Melachiem Afef/Koningen I wordt ze geschetst als een heerszuchtige vrouw, die 'ondanks de goddelijke wetten en ten koste van alles haar zin doorzet'.
Elisja organiseerde een militaire coup tegen Izebel en riep legeraanvoerder en strijdwagenrijder Jehoe tot koning uit 'in naam van de Heer'. Toen Jehoe met zijn gevolg bij het paleis aankwam en Izebel in het venster verscheen, gaf hij zijn schutters opdracht pijlen op haar af te vuren en liet haar uit het venster naar beneden werpen. Haar lijk werd door de honden opgegeten zoals tevoren door Eliyahoe geprofeteerd was. Haar handen en voeten werden door de honden gespaard daar ze als enige goede karaktertrek had dat ze begravenis optochten te voet begeleidde en bruilofs optochte aanmoedigde met het uitbundig klappen van de handen.
In 1964 werd er op een antiek beurs hier in Israel een grote honderden jaren oude zegel aangetroffen door de archeoloog Natan Avigad. Een zegel met de letters "YZBL" (Jezebel) erop in oud-Hebreewse letters. Alhoewel er werd geopperd dat dit de zegel van Izebel geweest moet zijn was men toch niet zeker daar de spelling van de naam fout was (Er mist een alef aan het begin) en er misschien ook andere vrouwen in die tijd geweest waren met deze naam. Ook het feit dat deze zegel niet gevonden werd samen met alle andere overblijfselen uit die tijd maar op een antiekmarkt riep vragen op.
Maar een afzonderlijke studie van de Universiteit van Utrecht door de Bijbel geleerde Dr. Marjo Korpel concludeerde in 2007 dat dit welzeker Izebel's zegel geweest is. Korpel beweert dat de zegel alle tekenen heeft van koninklijke afkomst, zowel de grootte, veel groter dan welke andere zegel uit die tijd die gevonden is als ook afbeeldingen op de zegel die bekende koningssymbolen laten zien. Ook de spellingsfout (YZBL in plaats van [alef]YZBL) weet ze uit te leggen door te wijzen op een afgebroken stuk van de zegel waar naar haar zeggen een lamed en alef gestaan moeten hebben.
Een interessante theorie die uiteraard, zelfs naar haar eigen zeggen, nooit echt gestaaft kan worden aan de waarheid. Blijft slechts de vraag over hoe het komt dat deze zegel waarmee volgens de tanach Izebel veel kwaads gedaan heeft is blijven bestaan voor het nageslacht terwijl de bronnen ons zo duidelijk laten zien dat slechts dat waarmee zij goed gedaan heeft (handen en voeten) gespaard bleven.
Sjabbat Sjalom,
Avraham Roos
Dr Marjo Korpel's beschrijving van de zegel en haar beweegredenen waarom ze overtuigd is dat dit Izebel's zegel was:
http://www.bib-arch.org/scholars-study/jezebel-seal-01.asp
