Sjabbat Parasjat Teroema
Rosj Chodesj Adar I
5 /2/2011 1 Adar I, 5771
In deze parasja lezen we over het begin van de bouw van het Misjkan, de Tabernakel. Dit was een soort verplaatsbare tempel, opgetrokken uit stoffen en hout en versiert met goud, zilver en koper. Vier van de volgende vijf parsjiot gaan over de bouw van het misjkan en over alle verschillende ‘meubelstukken’ die hierin geplaatst moeten worden. Zo is er de tafel voor de twaalf broden die daar iedere dag opnieuw vers opgelegd werden, de menora die uit EEn gouden stuk opgetrokken moest worden, en het koperen altaar. Maar het belangrijkste was toch de ark, gemaakt van hout en goud, waarin de tien geboden bewaard werden en welke een speciale deksel had die versiert was met twee engelen, Cherubim (Cherubijnen). Over deze Cherubim is veel gespeculeerd daar haast niemand eigenlijk precies weet hoe ze eruit zagen. Dit komt omdat de ark nog voor de vernietiging van de eerste tempel verstopt werd opdat deze niet in handen van de vijand zou vallen en nooit meer is teruggevonden. Zo kon het gebeuren dat ten tijde van het begin van de niet-Joodse jaartelling de Romeins Joodse geschiedschrijver Josephus al schrijft dat niemand weet of zelfs maar kan raden hoe die Cherubim er exact uitgezien hebben. Toch moeten ze ooit zeer bekend zijn geweest want de tora gaat er als vanzelfsprekend van uit dat iedere lezer weet wat Cherubim zijn vandaar dat er geen uitleg bijstaat in de tora (iets wat het voor ons nog moeilijker maakt). Wel moge het duidelijk zijn dat de meeste verklaarders aan de Cherubim een symbolische waarde hechten en ze beschrijven als engelen met baby gezichten.
De Rambam, in More Newoechiem stelt voor dat de Cherubim op de heilige ark het bewijs tonen en geven dat er werkelijk engelen bestaan. De Rambam hecht zelfs zo een grote waarde aan het geloof in engelen dat hij dit tot een van zijn 13 geloofspunten heeft gemaakt. De engelen nemen geen deel aan deze materialische wereld maar hebben hun waarde op een hoger intellectueel gebied. De Sforno neemt dit nog een stap verder en laat deze engel figuren symbool staan voor het Joodse Volk. De mens kan op een heel hoog niveau komen door zijn gedachten en intellect te
gebruiken bij het zoeken van G-ds weg en dit is alleen mogelijk door niet aan het materialisme in deze wereld te denken. Zoals de Cherubim hun vleugels omhoog strekken, zo moet de mens zichzelf naar boven richten, naar G-d, in een poging om Hem te begrijpen en te bereiken.
Zowel de Rambam als de Sforno geven ook redenen waarom er twee engelen op de deksel van de ark staan en niet slechts een. De Rambam, die de Cherubim als hemelse wezens ziet, gaat ervan uit dat we er twee nodig hebben opdat niemand zich zal vergissen en per ongeluk zou denken dat de Cherub G-d zelf is. Dit, zo legt de Rambam ook uit laat zien waarom de engelen hun vleugels naar boven richten: om aan te wijzen vanwaar hun kracht/ macht komt.
De Sforno, die de Cherubim ziet als symbolen voor het Joodse Volk legt de nadruk op het overleveren van G-ds tora. Het belang is dat de G-ddelijke leer doorgegeven wordt. Vandaar zo stelt de gemara (Joma) voor dat de twee Cherubim symbool staan voor man en vrouw. De man geeft de Tora door aan de vrouw, vandaar dat de twee Cherubim elkaar aankijken.
Ook Harav Hirsch heeft het in zijn verklaring over de dubbele taak van de Cherubim. Aan de ene kant zitten ze met uitgestrekte vleugels op de ark, naar beneden kijkend om de ark en G-ds Tora te beschermen, aan de andere kant wijzen hun vleugels naar de hemel om zo G-ds glorie te verkondigen. In navolging van de Seforno zegt Rabbi Hirsch dat dit symbool kan staan voor het Joodse Volk. Door G-ds tora op te volgen en zijn wetten te doen gooien wij ons op als beschermers van Zijn leer. Zoals de Cherubim slechts als paar kunnen functioneren, zo moeten wij
trachten om gezamenlijk deze taak op ons te nemen. Alleen door ons naar elkaar te richten en te trachten de ander te helpen en te steunen kunnen we ons volk groter en sterker maken en beschermen. En dat zal dan uiteindelijk weer tot meerdere glorie G-ds zijn.
Tot slot nog een idee van Rabbi Sjmoeel Weiss die de opmerking maakt dat de deksel van de ark niet de enige plaats is waar we Cherubijnen tegen komen. Nadat Adam en Chava/ Eva uit het paradijs verjaagd werden plaatste G-d een Cherubijn met brandend zwaard bij de ingang om alle indringers tegen te houden. Dat is wel even een tegenstrijdig beeld: aan de ene kant engelen met baby gezichten en aan de andere kant een strijdlustige engel met brandend zwaard! Merkt Rabbi Weiss op dat dit hem doet denken aan onze Israelische soldaten. Het zijn vaak nog zeer
jonge jongens, zo uit de schoolbanken, met echt nog baby gezichten. Maar als het gaat om het beschermen van ons land, dan zijn ze als een engel met brandend zwaard, klaar om de strijd aan te gaan en te vechten als leeuwen.
Moge G-d spoedig de Cherubijn met brandend zwaard bij de ingang van het paradijs verwijderen en ons weer toestaan om het paradijs te betreden, en moge ook ONZE Cherubijnen spoedig het geweer kunnen neerleggen.
Sjabat Sjalom,
Avraham Roos
--
"When one teaches, two learn"
Robert Heinlein (American science-fiction writer,1907-1988)
