Persbericht, 24 juni 2020
Eerste gezamenlijke lector Insecten & Maatschappij van start
insecten: van plaag naar parels
Eikenprocessierups, buxusmot en mug. Er zijn genoeg plagen die ons de kriebels
kunnen bezorgen. Maar veel meer insectensoorten zijn juist onmisbaar en
verdienen aandacht omdat het slecht met ze gaat. Die twee uitersten hebben meer
met elkaar te maken dan je denkt, stelt Jetske de Boer. Sinds kort werkt zij
als lector Insecten & Maatschappij bij Aeres Hogeschool Wageningen én het
Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) aan praktische oplossingen.
"Door biodiversiteit te bevorderen, krijgen plaaginsecten minder kans. En door
ecologische beheersing van plaaginsecten kan biodiversiteit juist toenemen,"
vat de kersverse lector Jetske de Boer haar plan samen om de twee problemen
tegelijkertijd aan te pakken.
"Insecten zijn regelmatig in het nieuws. Van sommige lastige soorten zijn er
teveel. Van andere soorten juist te weinig, want veel zijn er bedreigd of zelfs
al uitgestorven in Nederland," vertelt De Boer. We krijgen dus steeds meer te
maken met moeilijke vragen over insecten. In het nieuwe lectoraat 'Ecologisch
Wijs: Insecten & Maatschappij' gaat ze ecologische oplossingen ontwikkelen met
het bedrijfsleven en natuurorganisaties, en dat stevig verankeren in het groene
beroepsonderwijs.
[cid:image005.jpg@01D64A0D.2AEBE020]
De problemen rond insecten treffend in beeld. Bron: Arend van Dam
Harig voorbeeld
Het ontstaan van insectenplagen en het verlies van biodiversiteit moeten we dus
niet los van elkaar zien, of oplossen. "Het is met elkaar verbonden:
insectenplagen krijgen gemakkelijker een kans in een omgeving waar de
biodiversiteit verarmd is," verduidelijkt De Boer. "Denk aan akkers vol met
hetzelfde gewas, maar ook aan eikenlanen met weinig tot geen onderbegroeiing.
Aan de andere kant kan herstel van biodiversiteit ook bijdragen aan de
beheersing van plagen." Door onderzoek aan beide te doen wil De Boer dit soort
verbanden zichtbaar maken voor studenten. Daarnaast leren de studenten meteen
ook onderzoeken.
Een goed voorbeeld zijn de natuurlijke vijanden van de harige
eikenprocessierups. Dit insect veroorzaakt in toenemende mate overlast in
Nederland door veranderd landgebruik en klimaat-invloeden. De Boer: "Het NIOO
heeft de unieke mogelijkheid om het hele scala aan natuurlijke vijanden -
vogels, insecten, micro-organismen - systematisch te onderzoeken." Een tweede
vraag is hoe je met vegetatiebeheer de soortenrijkdom onder insecten kan
stimuleren. "Dit spreekt niet alleen het brede publiek aan, maar het is ook van
belang voor vele betrokken organisaties."
Twee vliegen in één klap
"Door de grote achteruitgang van de biodiversiteit van insecten is er behoefte
aan oplossingen gebaseerd op kennis, die werken in de praktijk," stelt
NIOO-directeur Geert de Snoo. "Dat zit in de kern van deze samenwerking. Het
onderwijs van Aeres Hogeschool-studenten en hun toekomstige leerlingen bij
groen (V)MBO wordt verrijkt met kennis over ecosystemen, terwijl het onderzoek
van het NIOO sneller kan inspelen op de praktijk." Met het gedeelde lectoraat
slaan Aeres Hogeschool en NIOO eigenlijk twee vliegen in één klap.
"Onderzoek naar insecten en biodiversiteit leert onze studenten meer over
natuurwetenschappelijk praktijkgericht onderzoek doen, en leert ze verbanden te
zien zoals die tussen mens en natuur," vult Directeur Madelon de Beus van Aeres
Hogeschool Wageningen aan. "Dat leren zien en begrijpen is voor onze studenten
- (toekomstige) leraren in het beroepsonderwijs - essentieel: zij kunnen dit
weer aan hun leerlingen en studenten meegeven."
Op deze manier leiden ze 'ecologisch intelligente' professionals op, legt De
Beus verder uit. "Mensen die in staat zijn om verantwoorde beslissingen te
nemen in een complexe wereld, met een natuurlijk talent voor duurzaam handelen.
Professionals die bijdragen aan de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG's)
en aan de transitie naar een duurzamere maatschappij."
[cid:image006.jpg@01D64A0D.2AEBE020]
Nieuwe lector Jetske de Boer werkt nu bij twee buurinstellingen in Wageningen:
het NIOO-KNAW (links) en Aeres Hogeschool. Beide gebouwen liggen in het groen
aan de rand van de campus, tegenover de universiteit.
Jetske de Boer
"Ik vind insecten gewoon heel leuk. Op mijn negende kreeg al ik mijn eerste
insectengids. Het is me dus eigenlijk met de paplepel ingegoten," verklaart De
Boer haar voorliefde. De komende vier jaar wil ze maatschappelijke vraagstukken
rond insecten onderzoeken en hiermee het groene beroepsonderwijs inspireren.
"Na 20 jaar academisch onderzoek aan insecten, vind ik het fantastisch dat ik
nu mijn expertise gericht kan inzetten samen met mensen uit de praktijk. En
direct bij te dragen aan oplossingen."
Insectenkenner De Boer streeft naar verbinding met vragen uit de praktijk. Na
haar promotie-onderzoek aan de relaties tussen roofmijten, spintmijten en
planten in 2004 werkte zij enkele jaren als postdoctoraal onderzoeker in de
Verenigde Staten. Daarna volgden projecten aan sluipwespen, malariamuggen en
'hyperparasieten'. Ook is ze actief als redacteur van het tijdschrift
Entomologische Berichten, dat een platform biedt aan zowel amateur- als
professionele insectenonderzoekers.
"Met een goed begrip van ecologie en de vaardigheid om verbanden te leggen
kunnen we (opnieuw) leren hoe we ons landschap in moeten richten, om de
biodiversiteit te herstellen en tegelijkertijd plaaginsecten te beheersen,"
stelt De Boer.
Instituut en hogeschool verbonden
Het nieuwe lectoraat ontvangt financiering van het Nationaal Regieorgaan
Praktijkgericht Onderzoek SIA. Het doel van de zogenaamde L.INT-regeling is om
het praktijkgerichte onderzoek van hogescholen met het onderzoek van
kennisinstituten te verbinden. Hogeschool en instituut dragen bij en ook
private partijen participeren.
"Deze verbinding versterkt de kennis- en innovatieketen. Bovendien biedt de
samenwerking perspectief voor lectoren, onderzoekers en studenten," stelt
Regieorgaan SIA. Onlangs is de regeling uitgebreid met een flink aantal
kennisinstituten, waaronder die van de KNAW. De samenwerking tussen Aeres
Hogeschool en het NIOO is daar het eerste resultaat van.
__________________________________________________________________________________________
Het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) is met ruim 300 medewerkers
en studenten een van de grootste onderzoeksinstituten van de Koninklijke
Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Het is gespecialiseerd in de
ecologie van het water en het land: hoe werkt de natuur? Sinds 2011 is het
gevestigd in een duurzaam gebouwd onderzoekspand in Wageningen. De historie van
het onderzoek gaat meer dan 65 jaar terug en loopt door ons hele land, en ver
daarbuiten. www.nioo.knaw.nl<http://www.nioo.knaw.nl>
Hoe zorg je ervoor dat je al je kennis, talenten en potentieel benut? Bij Aeres
Hogeschool Wageningen richt je je op het vergroten van de leerkracht van mensen
en organisaties. Van (beroeps-)onderwijs tot professionele praktijk.
Geïnspireerd door de natuur. Het vergroten van leerkracht staat centraal in het
totale onderwijsaanbod, de professionaliseringstrajecten en in het
praktijkgerichte onderzoek.
www.aereshogeschool.nl/over-aeres-hogeschool/wageningen<http://www.aereshogeschool.nl/over-aeres-hogeschool/wageningen>
Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA (Regieorgaan SIA) is in
2013 opgericht door het Ministerie van OCW, NWO en de Stichting Innovatie
Alliantie: VNO-NCW, MKB-Nederland, Syntens, TNO, Novay. Het heeft als opdracht
het versterken en vernieuwen van vraaggestuurd praktijkgericht onderzoek van
hogescholen. Onderzoek dat het toepassen van kennis in bedrijven, de publieke
sector en het onderwijs van de hogescholen stimuleert, en dat inspeelt op
maatschappelijke en economische uitdagingen.
www.regieorgaan-sia.nl<http://www.regieorgaan-sia.nl>
Voor meer informatie:
* Lector en insectenonderzoeker Jetske de Boer, Nederlands Instituut voor
Ecologie (NIOO-KNAW) / AERES Hogeschool Wageningen, tel. 06-28302558,
j.deboer@xxxxxxxxxxxx<mailto:j.deboer@xxxxxxxxxxxx> &
www.nioo.knaw.nl/nl/employees/jetske-de-boer<http://www.nioo.knaw.nl/nl/employees/jetske-de-boer>
/ j.de.boer@xxxxxxxx<mailto:j.de.boer@xxxxxxxx> &
www.aereshogeschool.nl/onderzoek/lectoren-en-onderzoekers/jetske-de-boer<http://www.aereshogeschool.nl/onderzoek/lectoren-en-onderzoekers/jetske-de-boer>
* Hoofd wetenschapscommunicatie Froukje Rienks, Nederlands Instituut voor
Ecologie (NIOO-KNAW), tel. 06-10487481 / 0317-473400,
f.rienks@xxxxxxxxxxxx<mailto:f.rienks@xxxxxxxxxxxx>
* Directeur Madelon de Beus, Aeres Hogeschool Wageningen, 06-22414855,
m.de.beus@xxxxxxxx<mailto:m.de.beus@xxxxxxxx>
* Maartje Harmelink, programmamanager Regieorgaan SIA, tel. 06-30184323,
maartje.harmelink@xxxxxxxxxxxxxxxxxx<mailto:maartje.harmelink@xxxxxxxxxxxxxxxxxx>
Illustratie(s): de insectencartoon is van: Arend van
Dam<http://www.arendvandam.nl/>. Foto van Jetske de Boer: Hans
Zweers/NIOO-KNAW. Zie de versie van dit bericht online voor grotere
download-bestanden<https://nioo.knaw.nl/nl/news/insecten-van-plaag-naar-parels>.
Achtergrond:
* Lectoraatspagina Aeres Hogeschool:
www.aereshogeschool.nl/onderzoek/lectoraten/ecologisch-wijs-insecten-en-maatschappij<http://www.aereshogeschool.nl/onderzoek/lectoraten/ecologisch-wijs-insecten-en-maatschappij>
* L.INT-regeling Regieorgaan SIA:
www.regieorgaan-sia.nl/content/onderzoekscapaciteit/lectoren-bij-instituten<http://www.regieorgaan-sia.nl/content/onderzoekscapaciteit/lectoren-bij-instituten>
* Overzichtspagina Eikenprocessierups in Nederland NIOO-KNAW:
https://nioo.knaw.nl/nl/de-eikenprocessierups-nederland
Twitter: @niooknaw<https://twitter.com/niooknaw>
Website NIOO: www.nioo.knaw.nl<http://www.nioo.knaw.nl>
Als u dit persbericht ten onrechte ontvangt of geen persberichten meer wenst te
ontvangen, meld dat dan s.v.p. via
communicatie@xxxxxxxxxxxx<mailto:communicatie@xxxxxxxxxxxx>.
Froukje Rienks
Wetenschapscommunicator /Hoofd PR & Wetenschapscommunicatie
Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW)
Droevendaalsesteeg 10, 6708 PB Wageningen /Postbus 50, 6700 AB Wageningen
T 0317-473590 / M 06-10487481
f.rienks@xxxxxxxxxxxx<mailto:f.rienks@xxxxxxxxxxxx> /
www.nioo.knaw.nl<http://www.nioo.knaw.nl/> / @niooknaw
(Twitter)<twitter.com/niooknaw>
Het NIOO is het onderzoeksinstituut voor ecologie van de Koninklijke
Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW)