PERSBERICHT
* contactinfo en directe links naar tekst en beeld staan onderaan dit
persbericht *
Gezamenlijk persbericht van ASTRON en NOVA
---------------------------------------------------------------------------------------------------
11 oktober 2021, 17.00 uur
Poollicht bij negentien sterren hint op verborgen exoplaneten
Een internationaal team van wetenschappers onder Nederlandse leiding heeft met
behulp van radiotelescopen negentien rode dwergsterren ontdekt die onverwacht
radiogolven uitzenden. De uitbarstingen ontstaan mogelijk door interactie met
exoplaneten. De resultaten van het onderzoek staan in twee wetenschappelijke
publicaties.
De wetenschappers zochten naar poollicht bij rode dwergsterren met behulp van
LOFAR. Dat is de krachtigste radiotelescoop ter wereld met het centrum in het
Drentse Exloo. Een jaar geleden was door hetzelfde team het eerste poollicht
bij een ster
ontdekt<https://www.astron.nl/lofar-pioneers-new-way-to-study-exoplanet-environments/>
en dat smaakte naar meer.
De onderzoekers hebben nu signalen opgevangen bij negentien rode dwergsterren.
Bij vier sterren zijn de signalen het best te verklaren doordat die sterren een
wisselwerking hebben met nog niet bevestigde exoplaneten die om hen heen
draaien.
Astronomen weten al langer dat de planeten, net als onze aarde krachtige
radiogolven uitzenden als hun magnetische velden botsen met de zonnewind.
Callingham: "Bij onze aarde heb je dan noorderlicht en zuiderlicht. En bij
Jupiter is het poollicht nog heftiger omdat de vulkanische maan Io veel
materiaal richting Jupiter blaast."
De modellen van de onderzoekers laten zien dat bij de onderzochte sterren iets
vergelijkbaars aan de hand kan zijn als bij het poollicht van Jupiter.
Co-auteur Harish Vedantham (ASTRON): "Het poollicht op de ster wordt dan
veroorzaakt doordat een exoplaneet in de buurt van de ster veel materiaal de
ruimte in blaast."
Het team onderwerpt de negentien sterren inmiddels aan een nader onderzoek. Ze
kijken bijvoorbeeld met optische telescopen of ze aanwijzingen zien voor
exoplaneten en ze speuren in de radiostraling naar patronen. In de toekomst
willen de onderzoekers de SKA-telescopen gebruiken. Deze telescopen zijn
gepland voor 2029.
Wetenschappelijke artikelen
The population of M dwarfs observed at low radio frequencies. Door: J.R.
Callingham, H.K. Vedantham, T.W. Shimwell, B.J.S. Pope, I.E. Davis, P.N. Best,
M.J. Hardcastle, H.J.A. Röttgering, J. Sabater, C. Tasse, R.J. van Weeren, W.L.
Williams, P. Zarka, F. de Gasperin & A. Drabent. Geacepteerd voor publicatie in
Nature Astronomy.
Origineel: https://www.nature.com/articles/s41550-021-01483-0 ;(gaat live na
publicatie)
Gratis preprint:
https://www.astronomie.nl/upload/files/2021/Callingham2021-M-dwarf-Population-Nature_Astronomy.pdf
The TESS View of LOFAR Radio-Emitting Stars. Door: Benjamin J.S. Pope, Joseph
R. Callingham, Adina D. Feinstein, Maximilian N. Günther, Harish K. Vedantham,
Megan Ansdell, & Timothy W. Shimwell. Geaccepteerd voor publicatie in
Astrophysical Journal Letters
Origineel: https://doi.org/10.3847/2041-8213/ac230c ;(gaat live na publicatie)
Gratis preprint:
https://www.astronomie.nl/upload/files/2021/Pope2021-Tess-apjl.pdf
EINDE PERSBERICHT
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Meer informatie
Joe Callingham
Sterrewacht Leiden, Universiteit Leiden
jcal@xxxxxxxxxxxxxxxxxx<mailto:jcal@xxxxxxxxxxxxxxxxxx>
Harish Vedantham
ASTRON, Netherlands Institute for Radio Astronomy
vedantham@xxxxxxxxx<mailto:vedantham@xxxxxxxxx>
Alice Spruit (mediacontact)
ASTRON
comms@xxxxxxxxx<mailto:comms@xxxxxxxxx>
Afbeelding:
(lage resolutie bijgevoegd, hoge resolutie via url - beeld is te gebruiken bij
de berichtgeving over dit onderwerp, graag credit vermelden.)
Rode dwerg met poollicht. Een artistieke weergave van poollicht bij een rode
dwergster (links) vanwege interactie met een exoplaneet (rechts). (c) Daniëlle
Futselaar (artsource.nl)
https://www.astronomie.nl/upload/images/2021/09/Rode-dwerg-poollicht-exoplaneet-credit-Danielle-Futselaar-Artsource.jpg
Video:
Uitlegvideo over poollicht bij ster. De video is gemaakt in 2020 toen
sterrenkundigen voor het eerst poollicht rond een ster ontdekten. (c) ASTRON
https://youtu.be/uQFESMYSrTE
Opgemaakt persbericht:
Nederlands:
https://www.astronomie.nl/nieuws/poollicht-bij-negentien-sterren-hint-op-verborgen-exoplaneten-2965
Origineel Engels persbericht via ASTRON:
www.astron.nl/news-and-events/<http://www.astron.nl/news-and-events/>
---------------------------------------------------------------------------------------------------
--
Marieke Baan en David Redeker | Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie
(NOVA) | NOVA Informatiecentrum | Science Park 904 | Postbus 94249 | 1090 GE
Amsterdam | vast: 020 525 7480 | Marieke mobiel: 0614 322 627 | David mobiel:
0644 588 969 | h.m.baan@xxxxxx | d.redeker@xxxxxx |
www.astronomie.nl<http://www.astronomie.nl>
Attachment:
kl-Rode-dwerg-poollicht-exoplaneet-credit-Danielle-Futselaar-Artsource.jpg
Description: kl-Rode-dwerg-poollicht-exoplaneet-credit-Danielle-Futselaar-Artsource.jpg
