[orasi] Re: εκφράζομεελεύθερα
- From: Ανδρέας Χριστοφόρου <axionna@xxxxxxxxxxxxxx>
- To: <orasi@xxxxxxxxxxxxx>
- Date: Mon, 6 Apr 2009 15:35:02 +0300
Φίλε στείλε το σύνδεσμο τησ συγγεκρημένης ιστοσελίδας.
----- Original Message -----
From: "skordilis-spyros" <spyrisko@xxxxxxxxx>
To: "ορασι" <orasi@xxxxxxxxxxxxx>
Sent: Monday, April 06, 2009 9:24 AM
Subject: [orasi] εκφράζομε ελεύθερα
> εκφράζομαι ελεύθερα....
>
> Δικτυακός τόπος για ενημέρωση και έκφραση απόψεων για όλα τα θέματα.
>
> Κυριακή, 5 Απρίλιος 2009
> Ειδικές αισθήσεις: η τέχνη του να βλέπεις χωρίς όραση
>
> s320/710778-171696111%5B1%5D
>
> Είναι μια περίεργη εικόνα: ένας μεσήλικας, γερμένος μπροστά, ζωγραφίζει
> πίνακες με τοπία και πρόσωπα και φιγούρες ζώων σε μια ειδική πινακίδα που
> ισορροπεί
> επάνω σε ένα μαξιλάρι που ακουμπάει στο στομάχι του. Μισή ντουζίνα
> άνθρωποι τον περιτριγυρίζουν. Ένας από αυτούς τοποθετεί μια πετσέτα κάτω
> από τον αυχένα
> του για να νιώθει πιο άνετα και κάποιος άλλος χειρίζεται ένα χρονόμετρο
> και δίνει οδηγίες του τύπου ΅άρχισε να κάνεις αυτόΆ ή ΄σταμάτησε να το
> κάνειςΆ
> ενώ ένας τρίτος μεταφράζει τις οδηγίες στα τούρκικα. Μια μικρή ομάδα
> συνεδριάζει σε μια γωνία και παρακολουθεί τις διαδικασίες. Κάποιοι
> στέκονται απλά
> εκεί γύρω και παρατηρούν προσπαθώντας να μη μπαίνουν στη μέση. Η περίπλοκη
> αυτή τελετή περιγράφει την προετοιμασία για μια εγκεφαλική απεικόνιση και
> οι
> ερευνητές φροντίζουν ώστε να γίνουν όλα σωστά. Εντωμεταξύ, ο άντρας που
> βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής, ένας τυφλός ζωγράφος, λέει αστεία
> και κάνει
> τους πάντες να χαμογελάνε.
>
> Ο ζωγράφος είναι ο Esref Armagan. Και βρίσκεται στη Βοστόνη για να
> διαπιστωθεί εάν μια ματιά μέσα στον εγκέφαλό του μπορεί να εξηγήσει το πώς
> ένας άνθρωπος
> που δεν έχει ποτέ του δει, μπορεί να ζωγραφίζει εικόνες που οι άνθρωποι
> που βλέπουν μπορούν εύκολα να τις αναγνωρίσουν και ακόμα να τις θαυμάσουν.
>
> Ζωγραφίζει σπίτια και βουνά και λίμνες και πρόσωπα και πεταλούδες, αλλά
> ποτέ του δεν έχει δει τίποτε απ' όλα αυτά. Απεικονίζει χρώματα, σκιές και
> προοπτική,
> αλλά δεν είναι ξεκάθαρο με ποιον τρόπο έγινε μάρτυρας αυτών των σκηνών.
> Πως μπορεί και το κάνει;
>
> Διότι, εάν ο Armagan μπορεί να αναπαριστά εικόνες με τον ίδιο τρόπο που
> μπορεί να το κάνει ένα άτομο που διαθέτει όραση, εγείρονται σημαντικά
> ερωτήματα
> όχι μόνο σχετικά με το πώς οι εγκέφαλοί μας οικοδομούν νοητικές εικόνες,
> αλλά επίσης αναφορικά με τον ρόλο που παίζουν οι εικόνες αυτές στην όρασή
> μας.
>
>
> Σχηματίζουμε νοητικές εικόνες μόνο με τη χρήση των ματιών μας ή
> συμμετέχουν και άλλες αισθήσεις στις εικόνες αυτές; Πόσα πολλά
> καταλαβαίνουν οι εκ γενετής
> τυφλοί για τον χώρο και την διάταξη των αντικειμένων που βρίσκονται σ'
> αυτόν; Πόσο μπορεί να 'δει' ένας τυφλός άνθρωπος;
>
> Ο Armagan γεννήθηκε πριν από 55 χρόνια σε μια από τις φτωχότερες γειτονιές
> της Κωνσταντινούπολης. Το ένα από τα δυο του μάτια δεν μπόρεσε να
> αναπτυχθεί
> λόγω ατροφικού βλαστού και το άλλο είναι μικροσκοπικό και γεμάτο ουλές.
> Δεν είναι δυνατό να μάθουμε εάν είχε κάποιου είδους όραση όταν ήταν νήπιο,
> αλλά
> σίγουρα δεν κατάφερε ποτέ να δει φυσιολογικά και αυτή τη στιγμή ο
> εγκέφαλός του δεν μπορεί πλέον να ανιχνεύσει το φως.
>
> Λίγα από τα παιδιά της γειτονιάς του κατάφεραν να έχουν στοιχειώδη
> εκπαίδευση και όπως αυτά, ο Esref πέρασε τα πρώτα του χρόνια παίζοντας
> στους δρόμους.
> Αλλά η τυφλότητά του τον απομόνωσε και για να περνάει τον χρόνο του
> ξεκίνησε να σχεδιάζει. Στην αρχή απλώς έγδερνε τη σκόνη. Αλλά μέχρι την
> ηλικία των
> 6 είχε αρχίσει να χρησιμοποιεί μολύβι και χαρτί. Στα 18 του χρόνια
> ξεκίνησε να ζωγραφίζει με τα δάχτυλά του, πρώτα σε χαρτί, και μετά σε
> καμβά με λαδομπογιές.
> Στα 42 του χρόνια ανακάλυψε τα ακρυλικά χρώματα που στεγνώνουν γρήγορα.
>
> Οι ζωγραφιές του είναι αφοπλιστικά ρεαλιστικές. Και οι ικανότητές του
> είναι αξιοσέβαστες. "Για δεκαετίες έχω κάνει εξετάσεις σε τυφλούς
> ανθρώπους," δηλώνει
> ο John Kennedy, ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο, "και δεν έχω δει
> ποτέ τέτοιο επίτευγμα." Η πρώτη ευκαιρία που είχε ο Kennedy να συναντήσει
> και
> να εξετάσει προσωπικά τον Armagan ήταν στη διάρκεια μιας επίσκεψής του στη
> Νέα Υόρκη τον Μάιο του 2004, όπου είχε έρθει σε ένα φόρουμ που είχε
> οργανωθεί
> από μια ομάδα που λεγόταν 'Εκπαίδευση στις Τέχνες για τους Τυφλούς' (Art
> Education for the Blind).
>
> Ο Armagan, που είναι κάτι σαν διασημότητα στην Τουρκία, είχε προσκαλεστεί
> για περιοδείες στην Τσεχία, στην Κίνα, στην Ιταλία και στην Ολλανδία. Αλλά
> αυτό
> που έκανε τη συγκεκριμένη επίσκεψή του διαφορετική ήταν το ενδιαφέρον που
> έδειξαν κάποιοι επιστήμονες και ιδιαίτερα ο Kennedy και μια ομάδα από τη
> Βοστόνη.
>
> Ο Kennedy πέρασε τον Armagan από μια σειρά δοκιμασιών. Για παράδειγμα, του
> παρουσίασε στερεά σώματα που μπορούσε να νιώσει, όπως έναν κύβο, έναν κώνο
> και
> μια μπάλα, όλα σε μια σειρά (που αποκαλείται το 'τεστ των τριών βουνών'
> 'three mountains task') και του ζήτησε να τα ζωγραφίσει. Στη συνέχεια του
> ζήτησε
> να τα ζωγραφίσει από διάφορες άλλες γωνίες σε σχέση με το τραπέζι και
> διαφορετικές θέσεις του σώματός του (σα να τα κοιτάει από ψηλά ή από
> χαμηλά, κ.λπ.).
>
>
> Του ζήτησε ακόμα να ζωγραφίσει σχέδια που η προοπτική τους ήταν δύσκολο να
> αναπαρασταθεί ακόμα και από ανθρώπους που μπορούν να δουν. Και όταν του
> ζήτησε
> να σχεδιάσει έναν κύβο και μετά να τον περιστρέψει προς τα αριστερά και
> μετά ακόμα περισσότερο προς τα αριστερά, ο Armagan κατάφερε να ζωγραφίσει
> μια σκηνή
> με τις τρεις αυτές απεικονίσεις του κύβου. Με εντυπωσιακό τρόπο, τους
> ζωγράφισε με προοπτική τριών σημείων, επιδεικνύοντας μια τέλεια σύλληψη
> του πως οι
> οριζόντιες και οι κάθετες γραμμές συγκλίνουν σε κάποια φανταστικά σημεία
> σε μια απόσταση. "Η ανάσα μου είχε κοπεί," εξομολογείται ο Kennedy.
>
> Ο Kennedy έχει ασχοληθεί πολλά χρόνια με την έρευνα της τέχνης στους
> τυφλούς ανθρώπους. Έχει διαπιστώσει πως οι άνθρωποι που είναι εκ γενετής
> τυφλοί καταλαβαίνουν
> τις γραμμές του περιγράμματος όταν τις αισθάνονται, όπως γίνεται και με
> τους ανθρώπους που έχουν όραση. Καταλαβαίνουν και μπορούν να κάνουν σχέδια
> σε τρεις
> διαστάσεις. Έχει βρει, πως τα τυφλά παιδιά μπορούν να αναπτύξουν την
> ικανότητα να σχεδιάζουν όσο μπορούν και τα παιδιά που βλέπουν, αλλά είναι
> λίγα τα
> τυφλά παιδιά που τους δίνεται η ευκαιρία να εξερευνήσουν αυτή τους τη
> δυνατότητα.
>
> Ακόμα και η γνώση για την προοπτική, όπως κατέληξε να θεωρεί, μπορεί να
> αποκτηθεί και από τα παιδιά αυτά. "Όταν ένας άνθρωπος που έχει όραση
> κοιτάζει προς
> κάτι, ο τυφλός άνθρωπος το πλησιάζει και το εξερευνά νιώθοντάς το κι έτσι
> ανακαλύπτουν τα ίδια πράγματα," δηλώνει ο Kennedy. "Η γεωμετρία της
> κατεύθυνσης
> είναι κοινή τόσο για την όραση όσο και για την αφή."
>
> Γραμμές και μονοκονδυλιές
>
> Είναι η νύχτα πριν από την πρώτη εγκεφαλική απεικόνιση που θα κάνει η
> ομάδα της Βοστόνης. Ο Armagan κάθεται σε ένα μακρύ τραπέζι σε ένα
> πανδοχείο διασκεδάζοντας
> τους πάντες με μονοκονδυλιές προσπαθώντας να εξηγήσει με ποιον τρόπο
> εξασκεί την τέχνη του. Ο Alvaro Pascual Leone, ο νευρολόγος του Χάρβαρντ
> που τον προσκάλεσε,
> και ο Amir Amedi, ο συνάδελφός του, τον προκαλούν για να κάνει όλο και πιο
> περίπλοκα έργα. Να σχεδιάσει έναν δρόμο που να οδηγεί προς κάπου μακριά
> και
> που να έχει πασσάλους σε κάθε του πλευρά και με μια πηγή φωτός κάτω από
> καθέναν, του ζητάει ο Pascual Leone. Ο Armagan χαμογελάει με
> αυτοπεποίθηση.
>
> Χρησιμοποιεί μια ειδική πινακίδα με επίστρωση καουτσούκ. Αυτή η πινακίδα
> του επιτρέπει να σχεδιάζει γραμμές που μπορούν να ανιχνευτούν από τις
> άκρες των
> δακτύλων του ως μικροσκοπικές πτυχώσεις στην επιφάνειά της. Κι έτσι
> σχεδιάζει τον δρόμο και τους πασσάλους. Με το ένα χέρι κρατάει το μολύβι
> και με το
> άλλο ανιχνεύει αυτό που έχει σχεδιάσει, σα να έχει αναπληρωματικά μάτια
> που 'παρατηρούν' την εικόνα καθώς αυτή εξελίσσεται. Μετά από περίπου ένα
> λεπτό,
> η ζωγραφιά έχει γίνει. Ο Pascual Leone και ο Amedi γέρνουν το κεφάλι τους
> με θαυμασμό.
>
> Έτσι, ρωτούν τον Armagan, πως ξέρει πόσο μακριά πρέπει να βρίσκονται οι
> πάσσαλοι καθώς υποχωρούνε προς τα πίσω; Απαντάει, πως του το έχουνε
> διδάξει. Όχι
> κάποιος κανονικός δάσκαλος, αλλά τα συνηθισμένα σχόλια από φίλους και
> γνωστούς. Πως ξέρει για τις σκιές; Το έμαθε κι αυτό. Εξομολογείται, πως
> για πολύ
> καιρό πίστευε πως εάν ένα αντικείμενο ήταν κόκκινο, η σκιά του θα ήταν
> επίσης κόκκινη.
>
> "Αλλά μου είπαν πως δεν είναι," συμπληρώνει. Και πως γνωρίζεις για το
> κόκκινο; Γνωρίζει πως υπάρχει μια σημαντική οπτική ποιότητα που
> χαρακτηρίζει τα αντικείμενα
> που έχουν κόκκινο χρώμα και πως ποικίλει από αντικείμενο σε αντικείμενο.
> Έχει απομνημονεύσει το ποιο χρώμα έχει κάθε αντικείμενο και τον συνδυασμό
> των
> χρωμάτων.
>
> Σάρωση στο μάτι του εγκεφάλου
>
> Την επόμενη ημέρα είχε έρθει η στιγμή για να μπει ο Armagan στον σαρωτή.
> Οι επιστήμονες του Harvard συνεργάστηκαν με ειδικούς της σάρωσης από το
> πανεπιστήμιο
> της Βοστόνης. Εκτός από το να πάρουν μια δομική απεικόνιση του εγκεφάλου
> του Armagan και να διαπιστώσουν εάν μπορεί να λάβει κάποια ποσότητα φωτός
> (διαπίστωσαν
> πως δεν μπορεί), οι πειραματιστές θα τον βάλουν να κάνει κάποιες περίεργες
> σειρές από δοκιμασίες.
>
> Θα έχει έναν δοσμένο αριθμό δευτερολέπτων για να νιώσει ένα αντικείμενο,
> να το φανταστεί και να το σχεδιάσει. Του έχουν επίσης ζητήσει να
> μουτζουρώσει,
> να προσποιηθεί ότι νιώθει ένα αντικείμενο και να ανακαλέσει μια λίστα από
> αντικείμενα που γνώρισε κάποιες προηγούμενες ημέρες.
>
> Ο Pascual Leone και ο Amedi θέλουν να δούνε τι συμβαίνει στον εγκέφαλο του
> Armagan αναφορικά με την νευρωνική ευπλαστότητα. Και οι δυο επιστήμονες
> έχουν
> στοιχεία πως σε απουσία της όρασης, ο οπτικός φλοιός, το μέρος εκείνο του
> εγκεφάλου που 'αντιλαμβάνεται' τις πληροφορίες που προσλαμβάνουμε με τα
> μάτια,
> δεν βρίσκεται σε απραξία. Ο Pascual Leone ανακάλυψε πως οι πολύ καλοί
> αναγνώστες της μεθόδου Braille, στρατολογούν τον οπτικό φλοιό για την αφή.
> Ο Amedi,
> μαζί με τον Ehud Zohary στο Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, βρήκαν πως η
> περιοχή ενεργοποιείται επίσης σε έργα λεκτικής μνήμης.
>
> Όταν όμως ο Amedi ανέλυσε τα αποτελέσματα, βρήκε πως ο οπτικός φλοιός του
> Armagan ενεργοποιήθηκε κατά τη διάρκεια των έργων σχεδίασης, αλλά μόλις
> που έδειξε
> κάποια ενεργοποίηση στην λεκτική ανάκληση. Το γεγονός αυτό τον ξάφνιασε.
> "Το να αποκτήσει κανείς τέτοια τρομερή ευπλαστότητα για τη σχεδίαση και
> καθόλου
> ευπλαστότητα για τη λεκτική μνήμη και τη γλώσσα, είναι ένα πολύ σημαντικό
> αποτέλεσμα", σχολίασε.
>
> Υποψιάζεται, πως σε κάποιο βαθμό, το πώς αναπτύσσονται οι μη
> χρησιμοποιούμενες οπτικές περιοχές εξαρτάται από το ποιος είσαι και τι
> χρειάζεσαι από τον
> εγκέφαλό σου.
> Ακόμα πιο ενδιαφέρον ήταν ο τρόπος με τον οποίο η σχεδίαση ενεργοποίησε
> τον οπτικό φλοιό του Armagan. Έχει πλέον αποδειχθεί πως όταν οι άνθρωποι
> που βλέπουν
> προσπαθούν να φανταστούν πράγματα όπως πρόσωπα, σκηνές, χρώματα,
> αντικείμενα που μόλις πριν από λίγο κοίταξαν, δεσμεύουν τα ίδια μέρη του
> οπτικού φλοιού
> που χρησιμοποιούν όταν βλέπουν, μόνο που αυτό το κάνουν σε έναν αρκετά
> μικρότερο βαθμό.
>
> Η δημιουργία τέτοιων νοητικών εικόνων μοιάζει πολύ με την όραση, αν και
> δεν είναι τόσο έντονη. Όταν ο Armagan φαντάστηκε πράγματα που είχε πιάσει,
> μέρη
> του οπτικού του φλοιού είχαν επίσης ελαφρώς ενεργοποιηθεί. Αλλά όταν
> σχεδίαζε, ο οπτικός του φλοιός παρουσίαζε ενεργοποίηση σαν ενός ανθρώπου
> που βλέπει.
> Στην πραγματικότητα, λέει ο Pascual Leone, ένας ανύποπτος που θα έβλεπε
> την εγκεφαλική σάρωση του Armagan, θα νόμιζε πως μπορεί να δει στ'
> αλήθεια.
>
> Αυτό το αποτέλεσμα θίγει ένα άλλο μεγάλο φιλοσοφικό ζήτημα: τι ακριβώς
> σημαίνει 'βλέπω'; Ακόμα και χωρίς την ικανότητα της ανίχνευσης του φωτός,
> ο Armagan
> φτάνει εντυπωσιακά κοντά σ' αυτό, παραδέχεται ο Pascual Leone. Δεν
> μπορούμε να ξέρουμε τι ακριβώς δημιουργείται στον εγκέφαλό του. "Αλλά
> οποιοδήποτε πράγμα
> κι αν είναι αυτό στο νου του, μπορεί να το μεταφέρει σε χαρτί έτσι ώστε
> μπορεί κανείς με σιγουριά να ξέρει πως είναι το ίδιο αντικείμενο που έχει
> νιώσει
> με την αφή," συμπληρώνει ο Pascual Leone.
>
> Στη δική του ζωή, επίσης, ο Armagan φαίνεται πως έχει μια εκπληκτική
> σύλληψη του χώρου. Σπανίως χάνεται, όπως μαρτυρεί η μάνατζέρ του, Joan
> Eroncel. Έχει
> μια αλλόκοτη αίσθηση για τις διαστάσεις ενός δωματίου. Κάποτε είχε
> σχεδιάσει ένα διαμέρισμα που είχε πρόσφατα επισκεφτεί και το θυμόταν
> τέλεια μετά από
> εννέα χρόνια.
>
> Συνήθως σκεφτόμαστε για την όραση ως την εσωτερικοποίηση της
> αντικειμενικής πραγματικότητας μέσω των ματιών μας. Αλλά είναι έτσι; Πόσα
> από αυτά που νομίζουμε
> ότι βλέπουμε προέρχονται από έξω και πόσα από μέσα; Ο οπτικός φλοιός
> μπορεί να έχει έναν πολύ πιο σημαντικό ρόλο από αυτόν που αντιλαμβανόμαστε
> στο να
> δημιουργεί προσδοκίες σχετικά με αυτό που πρόκειται να δούμε, λέει ο
> Pascual Leone. "Το να δεις κάτι είναι μόνο τότε δυνατό, όταν γνωρίζεις τι
> πρόκειται
> να δεις," προσθέτει. Ίσως στον Armagan το κομμάτι των προσδοκιών είναι
> λειτουργικό, αλλά απλά δεν υπάρχουν πληροφορίες που να έρχονται απ' έξω.
>
> Η συνηθισμένη αντίληψη υποστηρίζει πως ένας άνθρωπος δεν μπορεί να έχει
> ένα εσωτερικό μάτι, χωρίς να είχε ποτέ του όραση. Αλλά ο Pascual Leone
> πιστεύει
> πως ο Armagan πρέπει να έχει ένα. Ο ερευνητής έχει επιχειρηματολογήσει επί
> μακρόν πως θα μπορούσε κανείς να φτάσει στην ίδια νοητική εικόνα μέσω
> διαφορετικών
> αισθήσεων. Πιστεύει πως αυτό το κάνουμε όλη την ώρα, ενοποιώντας όλες τις
> αισθήσεις που έχουμε για ένα αντικείμενο στην νοητική εικόνα που έχουμε
> γι' αυτό.
>
>
> "Όταν βλέπουμε μια κούπα, την νιώθουμε επίσης με το νοητικό μας χέρι. Η
> όραση είναι τόσο να νιώθεις όσο και να βλέπεις." Αλλά επειδή η όραση είναι
> ιδιαίτερα
> ανεπτυγμένη και πρόσφορη για εμάς, δεν είμαστε ενήμεροι του παραπάνω
> γεγονότος. Κάτι, που δεν ισχύει για τον Armagan.
>
> _____________________
>
> orasi mailing list
> διαβάστε για αυτή την λίστα και τα θέματα που συζητά στο
> //www.freelists.org/webpage/orasi
>
> Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το δουν όλοι οι συνδρομητές της λίστας
> στείλτε email στην διεύθυνση
> orasi@xxxxxxxxxxxxx
>
> Για να διαγραφείτε από αυτή την λίστα μπορείτε οποιαδήποτε στιγμή να
> στείλετε email στην διεύθυνση
> orasi-request@xxxxxxxxxxxxx
> και στο θέμα γράψτε unsubscribe.
>
> Το αρχείο της λίστας βρίσκεται στο
> //www.freelists.org/archives/orasi
>
> ______________
>
>
>
>
_____________________
orasi mailing list
διαβάστε για αυτή την λίστα και τα θέματα που συζητά στο
//www.freelists.org/webpage/orasi
Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το δουν όλοι οι συνδρομητές της λίστας
στείλτε email στην διεύθυνση
orasi@xxxxxxxxxxxxx
Για να διαγραφείτε από αυτή την λίστα μπορείτε οποιαδήποτε στιγμή να στείλετε
email στην διεύθυνση
orasi-request@xxxxxxxxxxxxx
και στο θέμα γράψτε unsubscribe.
Το αρχείο της λίστας βρίσκεται στο
//www.freelists.org/archives/orasi
______________
Other related posts:
