[orasi] Re: Εννέαζητήματαγιατηνυπεράσπισηκαιανάπτυξητουκράτουςπρόνοιαςστονκαπιταλισμό
- From: "Kostas Theodoropoulos" <ksteo@xxxxxxxx>
- To: <orasi@xxxxxxxxxxxxx>
- Date: Sun, 18 Jan 2009 15:47:12 +0200
Ζώη, όταν ο ρεφορμισμός υπηρετί το δημόσιο συμφέρον και όχι αυτόν καθε αυτόν
τον ρεφορμισμό, τότε είναι ως μια τέτοια ένοια αναγκαίος και θεμητός. Σε
διαφορετική περίπτωση οι λύσεις των προβλημάτων πετατίθενται στην βασιλεία
των ουρανών προσίδοντας μια ένοια μεταφυσικής και αναχωρητισμού.
--Κώστας--
----- Original Message -----
From: "Ζώης" <zoistot@xxxxxxxxx>
To: <orasi@xxxxxxxxxxxxx>
Sent: Sunday, January 18, 2009 2:16 PM
Subject: [orasi] Re: Εννέα ζητήματαγιατην
υπεράσπισηκαιανάπτυξητουκράτουςπρόνοιαςστονκαπιταλισμό
Η θέσπιση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος στα όρια της φτώχιας είναι ή
δεν είναι σε ρεφορμιστική κατεύθυνση;
Φιλικά Ζώης
----- Original Message -----
From: "Kostas Theodoropoulos" <ksteo@xxxxxxxx>
To: <orasi@xxxxxxxxxxxxx>
Sent: Sunday, January 18, 2009 1:04 PM
Subject: [orasi] Εννέα ζητήματα γιατην υπεράσπιση καιανάπτυξη τουκράτους
πρόνοιαςστον καπιταλισμό
>Η τοποθέτηση της αριστεράς στα ζητήματα που αφορούν το κράτος πρόνοιας και
>την κοινωνική πολιτική στη σύγχρονη συγκυρία απαιτεί σήμερα περισσότερο από
>ποτέ
> τον αναστοχασμό πάνω στη φύση, τις επιπτώσεις και τα πιθανά όρια του
> φαινόμενου που έχει αποκληθεί κράτος πρόνοιας και περιλαμβάνει τις
> κρατικές λειτουργίες
> και παρεμβάσεις στους τομείς της κοινωνικής ασφάλισης, της υγείας, της
> εκπαίδευσης, της αγοράς εργασίας, της κοινωνικής πρόνοιας, του πολιτισμού,
> της αναψυχής
> καθώς και τους τρόπους με τους οποίους χρηματοδοτούνται οι παρεμβάσεις
> αυτές.
>
> Το κράτος πρόνοιας είναι ένα πολυσύνθετο φαινόμενο καθώς σχετίζεται και με
> την οικονομική δραστηριότητα και την πολιτική διαδικασία αλλά και τη
> διαμόρφωση
> της κυρίαρχης ιδεολογίας.
>
> Η διαλεκτική, αντιφατική αλλά και ιστορικά μεταβαλλόμενη φύση του κράτους
> πρόνοιας κάνει αναγκαία τη λεπτομερή διερεύνηση της επιρροής του στις
> οικονομικές
> και κοινωνικές εξελίξεις καθώς διάφορες επιμέρους πτυχές του μπορεί να
> είναι είτε ευνοϊκές είτε δυσμενείς για το κεφάλαιο, την εργατική τάξη ή
> πιθανά και
> για τις δύο κοινωνικές τάξεις κάνοντας έτσι την αποτίμησή του ιδιαίτερα
> δύσκολη.
>
> 1. Τι είναι το κράτος πρόνοιας και τι προκάλεσε την ανάπτυξή του;
>
> α) Είναι λειτουργική συστημική προϋπόθεση και προαπαιτούμενο μιας
> ανεπτυγμένης καπιταλιστικής οικονομίας (η βάση, το ελάχιστο, το κοινό
> στοιχείο) για τους
> σκοπούς της συσσώρευσης κεφαλαίου (με σημαντικό στοιχείο την ομαλή
> αναπαραγωγή της εργασιακής δύναμης από τη μια και τη διατήρηση μιας
> κάποιας διασφάλισης
> της από τους εγγενείς κινδύνους της αγοραίας οικονομίας από την άλλη) και
> της νομιμοποίησης του συστήματος στην αντίληψη των κυριαρχούμενων τάξεων.
>
> β) Είναι επίσης σε κάποιο βαθμό προϊόν κατακτήσεων του εργατικού κινήματος
> και των πολιτικών κομμάτων της εργατικής τάξης (ο βαθμός ανάπτυξης του
> κράτους
> πρόνοιας είναι παντού σχεδόν συνάρτηση του βαθμού ανάπτυξης και οργάνωσης
> του εργατικού κινήματος).
>
> 2. Ο επηρεασμός του κράτους πρόνοιας από τις διεκδικήσεις της εργατικής
> τάξης δεν σημαίνει ότι αυτό λειτουργεί αναδιανεμητικά σε όφελός της και
> των άλλων
> συγγενών κοινωνικών στρωμάτων.
>
> Στο ερώτημα «ποιος πληρώνει τις κοινωνικές δαπάνες» η απάντηση που
> προκύπτει από εμπειρικές μελέτες σε αρκετές χώρες είναι ότι οι φόροι και
> οι ασφαλιστικές
> εισφορές της απασχολούμενης εργατικής τάξης χρηματοδοτούν (και με το
> παραπάνω μάλιστα, αν θεωρήσουμε ότι οι έμμεσοι φόροι επιβαρύνουν τις
> καταναλωτικές
> δαπάνες της εργατικής τάξης) το σύνολο των κρατικών δαπανών που ωφελούν
> την εργατική τάξη (απασχολούμενους και συνταξιούχους) αλλά και τα στρώματα
> του
> εφεδρικού στρατού εργασίας εκτός εργατικού δυναμικού.
>
> Στη μεταπολεμική Ελλάδα ο καθαρός κοινωνικός μισθός (η διαφορά των
> κοινωνικών παροχών σε χρήμα και σε είδος που αποκομίζει η εργατική τάξη σε
> σχέση με τους
> φόρους που πληρώνει) είναι κατά μέσο όρο μηδενικός ή και έντονα αρνητικός
> ανάλογα με τις υποθέσεις που μπορούμε να κάνουμε για το ποιους επιβαρύνουν
> οι
> έμμεσοι φόροι.
>
> Με άλλα λόγια τα δημόσια ελλείμματα από τη δεκαετία του 1970 και έπειτα (η
> πηγή του σημερινού δημόσιου χρέους) και η μείωση της κερδοφορίας του
> κεφαλαίου
> δεν είχαν να κάνουν με κάποια επιδότηση των καθαρών μισθών μέσω του
> κράτους και της κοινωνικής πολιτικής.
>
> 3. Οι όποιες οριακές κατακτήσεις και βελτιώσεις του βιοτικού επιπέδου των
> μισθωτών εργαζομένων συνέβησαν κατά τη διάρκεια της «χρυσής εποχής» της
> καπιταλιστικής
> συσσώρευσης έγιναν δυνατές χάρις στους μεγάλους ρυθμούς αύξησης της
> παραγωγικότητας της εργασίας, που επέτρεψαν τις αυξήσεις στους
> πραγματικούς μισθούς
> και τις κοινωνικές δαπάνες (από χαμηλά επίπεδα) χωρίς να απειληθεί γιΆ
> αυτό το λόγο η κερδοφορία του κεφαλαίου.
>
> 4. Η περίοδος από το 1980 και έπειτα (η εποχή της νεοφιλελεύθερης
> διαχείρισης του συστήματος) έχει αποτιμηθεί σαν η περίοδος της «μεγάλης
> κάμψης» με διαλείμματα
> όπως αυτό του 1995-2000, της εποχής της «νέας οικονομίας». Ήταν μια
> περίοδος στασιμότητας με χαμηλούς ρυθμούς αύξησης της παραγωγικότητας της
> εργασίας
> (η ειδοποιός διαφορά με τη «χρυσή εποχή») διαδοχικά μειούμενους ανά
> δεκαετία ρυθμούς ανάπτυξης, συσσώρευσης κεφαλαίου, στάσιμους ή και
> μειούμενους πραγματικούς
> μισθούς, στάσιμες κοινωνικές δαπάνες σαν ποσοστό του ΑΕΠ και καθαρό
> κοινωνικό μισθό σε χαμηλά επίπεδα κυρίως λόγω της αντικυκλικής του
> συμπεριφοράς του
> και των αυξημένων αναγκών για κοινωνικές δαπάνες (συντάξεις γήρατος,
> επιδόματα ανεργίας κ.λπ.). Πάντως η αποχώρηση του κράτους από το πεδίο της
> κοινωνικής
> προστασίας ήταν σχετικά περιορισμένη (παρατηρείται περισσότερο στους
> τομείς της εκπαίδευσης και της υγείας), επειδή πάντοτε υπάρχει (εκτός από
> την ανάγκη
> νομιμοποίησης του συστήματος) η απαίτηση ενός ελάχιστου επιπέδου
> κοινωνικών υπηρεσιών / δαπανών για την αναπαραγωγή της εργασιακής δύναμης
> έτσι ώστε να
> είναι εκμεταλλεύσιμη από το κεφάλαιο.
>
> Στην κρίση που έχει ξεσπάσει είναι η πρώτη ευκαιρία για το κράτος πρόνοιας
> να λειτουργήσει σαν πραγματικό δίχτυ κοινωνικής προστασίας και φαίνεται
> ότι δεν
> μπορεί να επιτύχει αυτόν τον σκοπό. Πάντως, καθώς ποτέ δεν λειτούργησε
> αναδιανεμητικά υπέρ της εργατικής τάξης, είναι δύσκολη η δραστική
> υποχώρησή του
> και η μεγάλη μείωση του καθαρού κοινωνικού μισθού σε συνθήκες οικονομικής
> στασιμότητας.
>
> Οι διαμαρτυρίες για «αποδόμηση» του κράτους πρόνοιας μάλλον έχουν να
> κάνουν με την απογοήτευση από τη μη πραγμάτωση ενός «ποιοτικά διαφορετικού
> καπιταλισμού
> με ανθρώπινο πρόσωπο».
>
> 5. Κατά τη διάρκεια της «οικονομικής κάμψης» η ανάκαμψη της κερδοφορίας
> ήταν μόνο μερική και βασισμένη στην αύξηση του ποσοστού υπεραξίας. Οι
> χαμηλοί ρυθμοί
> αύξησης της παραγωγικότητας μεταφράστηκαν σε μέτρια ανάκαμψη του ποσοστού
> κέρδους και χαμηλούς ρυθμούς επένδυσης, συσσώρευσης κεφαλαίου, ανάπτυξης.
>
> Έτσι το περιθώριο για αύξηση των κοινωνικών δαπανών και του κοινωνικού
> μισθού (όπως και του αγοραίου μισθού) ήταν περιορισμένο έως μηδενικό.
>
> 6. Κατά τη διάρκεια της παντοκρατορίας του νεοφιλελευθερισμού η ισχυρή
> τάση για ιδιωτικοποιήσεις και (επαν)εμπορευματοποίηση συλλογικά
> παρεχόμενων υπηρεσιών
> σε κλάδους όπως αυτοί της υγείας και της εκπαίδευσης είχαν επίσης να
> κάνουν (και αποτελούσαν έμμεση απόδειξη γι' αυτό) με τη μερική ανάκαμψη
> της κερδοφορίας
> και την ανάγκη του συστήματος για μεγαλύτερη μάζα υπεραξίας.
>
> 7. Η σημερινή παγκόσμια οικονομική κρίση οφείλεται στις ιδιομορφίες και
> αντιφάσεις της καπιταλιστικής συσσώρευσης που καλύφθηκαν εν μέρει την
> τελευταία
> δεκαετία από την επέκταση του χρηματοπιστωτικού συστήματος και του
> δανεισμού των νοικοκυριών. Καθώς η σημερινή κρίση δεν μπορεί να αποδοθεί
> όπως αυτή της
> δεκαετίας του 1970 στους υψηλούς μισθούς ή / και στις υψηλές κοινωνικές
> δαπάνες για την εργατική τάξη αποτελεί προνομιακό πεδίο παρέμβασης για την
> αριστερά
> και το εργατικό κίνημα καθώς φαίνεται να αναδεικνύει πλέον τη συνολική
> αποτυχία του συστήματος.
>
> 8. Επιπλέον, η χρονική υστέρηση της ανάπτυξης του κράτους πρόνοιας στην
> Ελλάδα και οι καταφανείς δομικές αδυναμίες του συντέλεσαν στο να μην έχει
> δυσφημισθεί
> με τις συνήθεις συντηρητικές κριτικές που αφορούν α) τη διαμόρφωση ενός
> ευάριθμου κοινωνικού στρώματος που αναπαράγεται αποκλειστικά μέσω των
> δαπανών του
> κράτους πρόνοιας β) την παρέμβαση στην αγορά εργασίας με επιδόματα
> ανεργίας μεγάλης διάρκειας και ύψους τα οποία υποτίθεται ότι δημιουργούν
> δυσκαμψίες
> στην αγορά εργασίας με αρνητικές επιπτώσεις στην παραγωγικότητα και την
> ανάπτυξη.
>
> 9. Η αριστερά θα πρέπει να αναζητήσει και να προτείνει «μη ρεφορμιστικές
> μεταρρυθμίσεις» στην κατεύθυνση της επέκτασης του συλλογικού και του
> περιορισμού
> των αγοραίων καταναγκασμών και της κυριαρχίας του κεφαλαίου στην κοινωνική
> ζωή.
>
> Επειδή η εργατική τάξη έχει πληρώσει με τους φόρους της για τις κοινωνικές
> δαπάνες που την αφορούν δεν μπορεί να υπάρξει σοβαρό οικονομικό
> αντεπιχείρημα
> για την επέκταση της δημόσιας σφαίρας σε βάρος του μηχανισμού της αγοράς.
>
> Η κατάσταση στους τομείς της υγείας και της παιδείας μπορεί εύκολα να
> δικαιολογήσει τη διεύρυνση της κρατικής δραστηριότητας στις παρούσες
> συνθήκες με παράλληλη
> μείωση των πολεμικών δαπανών.
>
> Η θέσπιση ενός ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος στο όριο της απόλυτης
> φτώχειας στην κατεύθυνση της αποεμπορευματοποίησης της εργασιακής δύναμης
> δικαιολογείται
> απόλυτα σαν μέσο για τη μείωση της πολύ υψηλής για τα διεθνή δεδομένα
> σχετικής φτώχειας.
>
> Αυτά όμως μπορεί να είναι «μη ρεφορμιστικές μεταρρυθμίσεις» μόνο αν ο
> δημόσιος τομέας ταυτόχρονα μετασχηματίζεται ριζικά και απαλλάσσεται από
> τις εγγενείς
> ασθένειές του.
>
> Πρέπει να είναι φανερό ότι η επέκταση του δημόσιου τομέα είναι ένα βήμα
> για μια διαφορετική οργάνωση της οικονομίας και της κοινωνίας και όχι
> απλώς μια
> επέκταση της κρατικής γραφειοκρατίας, ιδιαίτερα σήμερα όπου τα όποια
> ευνοϊκά μέτρα για την εργατική τάξη και τα άλλα κοινωνικά στρώματα που
> αποτελούν την
> «πελατεία» του κράτους πρόνοιας αναγκαστικά θα λειτουργήσουν σε βάρος της
> κερδοφορίας του κεφαλαίου.
>
> Αυγή 18/01/2009
>
> http://www.avgi.gr
>
> _____________________
>
> orasi mailing list
> διαβάστε για αυτή την λίστα και τα θέματα που συζητά στο
> //www.freelists.org/webpage/orasi
>
> Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το δουν όλοι οι συνδρομητές της λίστας
> στείλτε email στην διεύθυνση
> orasi@xxxxxxxxxxxxx
>
> Για να διαγραφείτε από αυτή την λίστα μπορείτε οποιαδήποτε στιγμή να
> στείλετε email στην διεύθυνση
> orasi-request@xxxxxxxxxxxxx
> και στο θέμα γράψτε unsubscribe.
>
> Το αρχείο της λίστας βρίσκεται στο
> //www.freelists.org/archives/orasi
>
> ______________
>
>
>
>
--------------------------------------------------------------------------------
Internal Virus Database is out of date.
Checked by AVG - http://www.avg.com
Version: 8.0.175 / Virus Database: 270.9.10/1810 - Release Date: 24/11/2008
2:36 μμ
_____________________
orasi mailing list
διαβάστε για αυτή την λίστα και τα θέματα που συζητά στο
//www.freelists.org/webpage/orasi
Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το δουν όλοι οι συνδρομητές της λίστας
στείλτε email στην διεύθυνση
orasi@xxxxxxxxxxxxx
Για να διαγραφείτε από αυτή την λίστα μπορείτε οποιαδήποτε στιγμή να
στείλετε email στην διεύθυνση
orasi-request@xxxxxxxxxxxxx
και στο θέμα γράψτε unsubscribe.
Το αρχείο της λίστας βρίσκεται στο
//www.freelists.org/archives/orasi
______________
_____________________
orasi mailing list
διαβάστε για αυτή την λίστα και τα θέματα που συζητά στο
//www.freelists.org/webpage/orasi
Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το δουν όλοι οι συνδρομητές της λίστας
στείλτε email στην διεύθυνση
orasi@xxxxxxxxxxxxx
Για να διαγραφείτε από αυτή την λίστα μπορείτε οποιαδήποτε στιγμή να στείλετε
email στην διεύθυνση
orasi-request@xxxxxxxxxxxxx
και στο θέμα γράψτε unsubscribe.
Το αρχείο της λίστας βρίσκεται στο
//www.freelists.org/archives/orasi
______________
Other related posts:
