[PWC-MEDIA] Persbericht: wintervogels volgen klimaatverandering sneller dan broedvogels

From: Albert de Jong <Albert.deJong@xxxxxxxx>
To: Ruud Foppen <Ruud.Foppen@xxxxxxxx>
Date: Wed, 17 Feb 2021 12:14:22 +0000

Beste relatie,

[cid:image003.jpg@01D7052E.CDA6E3A0]Graag deel ik het volgende bericht me u:

Nijmegen, 17 februari 2021
----------------- persbericht -----------------

Wintervogels volgen klimaatverandering sneller dan broedvogels
Vogelgemeenschappen veranderen als gevolg van klimaatverandering. Uit een
recente Europese en Noord-Amerikaanse
publicatie<https://besjournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/1365-2656.13433>
in Journal of Animal Ecology blijkt dat dit op beide continenten in de winter
veel sneller gaat dan in het broedseizoen.

Door de opwarming van de aarde zullen vogels hun leefgebieden naar het noorden
moeten opschuiven als zedezelfde klimaatomstandigheden willen behouden. In ons
land merken we dit doordat zuidelijke soorten talrijker worden en noordelijke
soorten in aantal afnemen. Zo zijn Zuid-Europese broedvogels als kleine
zilverreiger en Cetti's zanger nu in Nederland niet zeldzaam meer.
Tegelijkertijd nemen soorten van koelere omstandigheden als de kramsvogel en
matkop bij ons af.

Een groot deel van de vogels overwintert buiten de broedgebieden en kan dus in
de winter anders reageren op temperatuurveranderingen. Europese en
Noord-Amerikaanse vogelonderzoekers laten nu voor het eerst zien dat de
veranderingen in vogelpopulaties als gevolg van klimaatverandering in de winter
veel sneller gaan dan in de zomer.

Sneeuw- en vorstvlucht
Het hogere tempo van verandering bij de winterpopulaties ligt voor de hand.
Vogels zijn immers minder gebonden aan hun overwinteringsgebieden dan aan hun
broedgebieden. Sommige soorten kunnen zelfs midden in de winter besluiten om
van overwinteringsgebied te veranderen als het te koud wordt. Een mooi
voorbeeld zijn de 'sneeuw- en vorstvluchten' die te zien waren tijdens de
koude-inval in februari. Tijdens het broedseizoen zijn vogels juist voor
meerdere maanden aan een gebied gebonden. Bovendien zijn de meeste soorten
uiterst plaatstrouw. Ze komen jaar op jaar in hetzelfde gebied terug.

"Voor verschillende noordelijke soorten is de noodzaak om naar ons land te
trekken verminderd. Het gaat dan bijvoorbeeld over groenlingen en fraters,"
zegt onderzoeker Ruud Foppen van Sovon Vogelonderzoek Nederland. "Dit
verschijnsel hebben we nu op grote schaal op een gestandaardiseerde manier
bekeken. Zowel in Europa als in Noord-Amerika zien we dat klimaatverandering
een sterke verandering oplevert in de winterverspreiding van vogels."

Overwinterende ganzen
Als maat voor verandering gebruikten de onderzoekers de gemiddelde
jaartemperatuur van het zwaartepunt van de verspreidingsgebieden van soorten.
Zo krijgt elke vogelgemeenschap op een bepaalde plek als het ware een
temperatuurwaarde die stijgt als er meer warmteminnende soorten verschijnen, of
minder koudeminnende overblijven. "Opmerkelijk is overigens dat Nederland een
uitzondering blijkt," zegt Foppen. "In ons land zijn op veel plekken de
wintergemeenschappen niet 'opgewarmd', maar juist 'afgekoeld'. Dat heeft heel
waarschijnlijk te maken met de grote toename aan uit het noorden komende
overwinterende ganzen. Hier is geen sprake van een klimaateffect, maar van een
direct gevolg van onze landbouwpraktijken. Ganzenpopulaties hebben bij ons
enorm geprofiteerd van het vele eiwitrijke grasland. Als je alleen kijkt naar
zangvogels zie je bij ons wél een opwarming van de wintergemeenschap."

Drie miljard telgegevens
De onderzoekers keken naar de veranderingen in lokale vogelgemeenschappen
tussen 1980 en 2016 in Canada, de Verenigde Staten en acht Europese landen. Bij
elkaar ging het om gegevens van bijna drie miljard getelde vogels en meer dan
1.200 vogelsoorten. Vanuit Nederland werden gegevens ingebracht vanuit het
Broedvogel Monitoring Project<https://www.sovon.nl/nl/BMP> (voor de
broedpopulaties) en het Punt-Transect-Tellingen<https://www.sovon.nl/nl/PTT>
project (voor de winterpopulaties) van Sovon Vogelonderzoek Nederland.

Veel vogelonderzoek vindt plaats in het broedseizoen. De onderzoekers
benadrukken dat voor het onderzoek naar de gevolgen van klimaatverandering meer
aandacht voor het winterseizoen van belang is.

----------------- einde persbericht -----------------

Naar het artikel:

Lehikoinen, A, Lindström, Å, Santangeli, A, et al. Wintering bird communities
are tracking climate change faster than breeding communities. J Anim Ecol.
2021; 00: 1- 11. https://doi.org/10.1111/1365-2656.13433

Bijpassende foto's zijn te downloaden voor éénmalig gebruik bij uitsluitend dit
bericht en met vermelding van de naam van de fotograaf Harvey van Diek via
http://s1.sovon.nl/upload/uploadmanager/097197029820210217130937.zip

Contact: prof. dr. Ruud Foppen, ruud.foppen@xxxxxxxx - 06 49390514

Albert de Jong
Projectleider communicatie & monitoring, woordvoerder

Sovon
postadres Postbus 6521 | 6503 GA Nijmegen
bezoekadres Natuurplaza (Mercator 3) | Toernooiveld 1 | 6525 ED Nijmegen
online Sovon.nl<http://www.sovon.nl/> | like ons op
Facebook<http://www.facebook.com/SOVONvogelonderzoek> | volg ons op
Twitter<http://twitter.com/#!/sovon>

De informatie in deze e-mail is persoonlijk en vertrouwelijk en alleen bestemd
voor de geadresseerde(n). Het is verboden de inhoud te openen, kopiëren,
verspreiden of te gebruiken wanneer u dit bericht abusievelijk heeft ontvangen.
Wij verzoeken u de afzender op de hoogte te stellen en het bericht te
verwijderen. Sovon sluit elke aansprakelijkheid uit die voortkomt uit
elektronische verzending.

Attachment: Persbericht klimaatverandering vogels Journal of Animal Ecology_2021_1.pdf
Description: Persbericht klimaatverandering vogels Journal of Animal Ecology_2021_1.pdf

[PWC-MEDIA] Persbericht: wintervogels volgen klimaatverandering sneller dan broedvogels

Other related posts: