Persbericht, 24 november 2017
Zeldzame bacteriën helpen bodems wereldwijd te herkennen
Zoveel landen, zoveel bodems... Hoe weet je wat wat is, en hoe je die bodem
'gezond' houdt? Wereldwijd onderzoek onder leiding van het Nederlands Instituut
voor Ecologie (NIOO-KNAW) laat zien, dat vooral zeldzame bodembacteriën een
nieuwe sleutel bieden voor het onderscheiden en vervolgens goed beheren van
onze aarde. De resultaten staan deze week alvast online bij het tijdschrift
Nature Microbiology.
[cid:image002.jpg@01D364B7.C923B670]"Als je een cactus ziet, weet je dat je in
een droge woestijn bent. Een palmboom verraadt dat je in de warme tropen bent,
terwijl gras bijna overal kan staan," vergelijkt eerste auteur Kelly Ramirez
van het NIOO. "Dat idee dat zo'n plantensoort je vertelt in wat voor gebied je
bent en in wat voor omstandigheden, blijkt ook waar voor bodems. Alleen gebruik
je hier geen planten maar bodembacteriën."
Gewoonlijk gebruiken we de structuur en de chemie van bodems om ze te
onderscheiden. Daarnaast zitten bodems boordevol bodemleven. Al langer zoeken
onderzoekers het antwoord op de vraag wat dat bodemleven zegt over de toestand
van de bodem. Uit dit onderzoek blijkt dat bodembacteriën heel nuttig zijn
hiervoor. Maar niet alle bodembacteriën zijn even nuttig.
Geheimen in het DNA
Een team bodemonderzoekers geleid door het NIOO en de Universiteit van
Manchester ontdekte, dat sommige groepen bacteriën altijd in de bodem zitten.
Maakt niet uit of dat een Europees veld of een bosbodem in Zuid-Amerika is. Dat
vertelt je dus eigenlijk weinig. Andere bacteriën zijn juist heel kieskeurig en
blijk je bijna nooit tegen te komen. Die zijn ook niet handig. Maar de soorten
waar we wel op moeten letten zitten er tussenin: wel kieskeurig, maar niet te.
Daarmee kun je de bodem karakteriseren. Zij kunnen aanwijzingen opleveren over
wat bodems vruchtbaar maakt en welke het best geschikt zijn voor bijvoorbeeld
landbouw.
[cid:image007.jpg@01D364B7.C923B670]
Als je een handje grond in je tuin of het bos oppakt, blijft het moeilijk om
het verschil te zien. Daarom gebruikte de groep internationale onderzoekers het
DNA van bodembacteriën om de geheimen van de bodems te ontdekken, en de
wereldwijde ecologische patronen en gemeenschappen van micro-organismen te
doorgronden.
Het team van 36 onderzoekers bestudeerde bodembacteriën uit wel 21
verschillende landen. In totaal bekeken ze ruim 1900 bodems die bacteriën uit
meer dan 8000 verschillende groepen bevatten. De resultaten zijn alvast online
voorgepubliceerd in Nature Microbiology.
Diverser dan wie ook
De microbiële gemeenschappen die overal in de bodem leven, zijn diverser en
bevatten meer 'individuen' dan iedere andere soortengroep op de planeet. Zij
kunnen ons dus een hoop wijzer maken. Bodembacteriën helpen planten om te
groeien, ze hergebruiken koolstof steeds weer en ze houden zo onze natuur
draaiende. Maar er zijn allerlei verschillende manieren om dat te onderzoeken.
Met deze studie laten de onderzoekers met de hulp van DNA en 'machine learning'
(statistische analyses) zien hoe je die resultaten toch kunt vergelijken.
Het onderzoek werd geleid door Kelly Ramirez van het NIOO en Franciska de Vries
van de Universiteit van Manchester. NIOO-afdelingshoofd Wim van der Putten was
ook betrokken bij het project en hij is enthousiast over de mogelijkheden voor
toepassing: "Deze nieuwe bacteriemethode kan een belangrijk instrument worden
bij de wereldwijde bodeminventarisaties die we aan het voorbereiden zijn."
__________________________________________________________________________________________
Het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) is met ruim 300 medewerkers
en studenten een van de grootste onderzoeksinstituten van de Koninklijke
Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Het is gespecialiseerd in de
ecologie van het water en het land: hoe werkt de natuur? Sinds 2011 is het
gevestigd in een duurzaam gebouwd onderzoekspand in Wageningen. De historie van
het onderzoek gaat meer dan 60 jaar terug en loopt door ons hele land, en ver
daarbuiten. www.nioo.knaw.nl<http://www.nioo.knaw.nl>
Voor meer informatie:
· Onderzoeker dr. Kelly
Ramirez<https://nioo.knaw.nl/nl/employees/kelly-ramirez>, afdeling
Terrestrische Ecologie NIOO-KNAW, tel. 06-81045480,
k.ramirez@xxxxxxxxxxxx<mailto:k.ramirez@xxxxxxxxxxxx>
· Onderzoeker prof.dr. Wim van der
Putten<https://nioo.knaw.nl/nl/employees/wim-van-der-putten>, hoofd afdeling
Terrestrische Ecologie NIOO-KNAW, tel. 0317-473599/06-51193157,
w.vanderputten@xxxxxxxxxxxx<mailto:w.vanderputten@xxxxxxxxxxxx>
· Hoofd wetenschapscommunicatie Froukje Rienks, Nederlands Instituut voor
Ecologie (NIOO-KNAW), tel. 06-10487481,
f.rienks@xxxxxxxxxxxx<mailto:f.rienks@xxxxxxxxxxxx>
Foto's: zie de online versie van dit
bericht<https://nioo.knaw.nl/nl/news/zeldzame-bacteri%C3%ABn-helpen-bodems-wereldwijd-te-herkennen>
voor voorbeelden.
Artikel: Detecting macroecological patterns in bacterial communities across
independent studies of global soils, Kelly S. Ramirez, Christopher G. Knight,
Mattias de Hollander, Francis Q. Brearley, Bede Constantinides, Anne Cotton, Si
Creer, Thomas W. Crowther, John Davison, Manuel Delgado-Baquerizo, Ellen
Dorrepaal, David R. Elliott, Graeme Fox, Robert I. Griffiths, Chris Hale, Kyle
Hartman, Ashley Houlden, David L. Jones, Eveline J. Krab, Fernando T. Maestre,
Krista L. McGuire, Sylvain Monteux, Caroline H. Orr, Wim H. van der Putten, Ian
S. Roberts, David A. Robinson, Jennifer D. Rocca, Jennifer Rowntree, Klaus
Schlaeppi, Matthew Shepherd, Brajesh K. Singh, Angela L. Straathof, Jennifer M.
Bhatnagar, Cécile Thion, Marcel G. A. van der Heijden & Franciska T. de Vries.
Advance Online Publication bij Nature Microbiology,
www.nature.com/articles/s41564-017-0062-x<http://www.nature.com/articles/s41564-017-0062-x>
Blog van eerste auteur Kelly Ramirez over dit onderzoek: 'Mega-meta-analysis of
many microbes... Searching for global patterns of soil bacteria',
https://naturemicrobiologycommunity.nature.com/users/69763-kelly-ramirez/posts/22633-mega-meta-analysis-of-many-microbes
Twitter: @niooknaw<https://twitter.com/niooknaw>
Als u dit persbericht ten onrechte ontvangt of geen persberichten meer wenst te
ontvangen, meld dat dan s.v.p. via
communicatie@xxxxxxxxxxxx<mailto:communicatie@xxxxxxxxxxxx>.
Froukje Rienks
Wetenschapsvoorlichter / Hoofd PR & Wetenschapscommunicatie
Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW)
Bureau Bedrijfsvoering
Droevendaalsesteeg 10, 6708 PB Wageningen
Postbus 50, 6700 AB Wageningen
T 0317-473590
M 06-10487481
f.rienks@xxxxxxxxxxxx<mailto:f.rienks@xxxxxxxxxxxx>
www.nioo.knaw.nl<http://www.nioo.knaw.nl/>
@niooknaw (Twitter)<twitter.com/niooknaw>
Het NIOO is het onderzoeksinstituut voor ecologie van de Koninklijke
Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW)