P E R S B E R I C H T
Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)
---------------------------------------------------------------------------------------------------
13 oktober 2020
Grote, donkere sterrenstelsels bestaan waarschijnlijk toch niet
Astronomen hebben na een nieuwe analyse van bestaande Hubble-data vastgesteld
dat het uiterst lichtzwakke sterrenstelsel Dragonfly44 veel minder sterrenhopen
in de omringende halo van donkere materie heeft dan in 2016 is gemeld. Omdat
het aantal bolhopen een goede indicator is voor de hoeveelheid donkere materie,
is dit zogeheten ultradiffuse stelsel eerder een gewoon dwergsterrenstelsel,
met de bijbehorende hoeveelheid donkere materie, dan een stelsel van
Melkweg-achtige omvang dat vrijwel geheel uit donkere materie zou bestaan.
Het onderzoeksresultaat, onder leiding van de Groningse promovendus Teymoor
Saifollahi, is geaccepteerd voor publicatie in Monthly Notices of the Royal
Astronomical Society.
In 2015 vonden astronomen van Yale University in de VS onder leiding van de
Nederlandse astronoom Pieter van Dokkum vele zeer lichtzwakke sterrenstelsels
in de Comacluster, een groep van duizenden sterrenstelsels op een afstand van
300 miljoen lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Haar van Berenice. Het
vreemde aan de stelsels was dat ze soms groter leken dan de Melkweg, maar 100
tot 1000 keer zo weinig licht bevatten.
Nadat de massa van de grootste stelsels was gemeten, bleken ze een hoeveelheid
donkere materie te hebben die normaal is in dwergstelsels. Alleen het grootste
stelsel, Dragonfly44 (DF44), bleef een uitzondering. Dezelfde groep van Yale
University gebruikte in 2016 en 2017 verschillende methoden om de donkere
materie in DF44 te bepalen en vond een hoeveelheid die gelijk is aan die van de
Melkweg. Daarmee zou DF44 voor 99,99% uit de raadselachtige donkere materie
bestaan, en voor slechts een honderdste procent uit zichtbare sterren. Ze
trokken die conclusie op basis van het aantal bolvormige sterrenhopen rond het
stelsel, dat bepalend is voor de grootte van de halo van donkere materie.
Het team onder leiding van Teymoor Saifollahi telde in een nieuwe, nauwkeuriger
analyse het aantal bolhopen rond DF44 en kwam op een veel lager aantal uit. Het
aantal dat Saifollahi en collega’s telde impliceert een lagere massa en een
tien keer kleinere hoeveelheid donkere materie in DF44, vergelijkbaar met de
hoeveelheid in dwergsterrenstelsels.
Saifollahi: “Dragonfly44 was al die jaren een buitenbeentje dat niet verklaard
kon worden met bestaande modellen voor stervorming. Ook kon het niet worden
geproduceerd in kosmologische simulaties. Nu weten we dat het resultaat niet
klopte en dat DF44 een gewoon dwergstelsel is. Waarschijnlijk zijn alle
ultradiffuse sterrenstelsels zo.”
E I N D E P E R S B E R I C H T
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Meer informatie
Dit onderzoek is tot stand gekomen met steun van het Europese Horizon
2020-onderzoeks- en innovatieprogramma aan het SUNDIAL ITN netwerk (agreement
No 721463).
Contact:
Teymoor Saifollahi, Kapteyn Instituut, Rijskuniversiteit Groningen
E-mail: teymur.saif@xxxxxxxxx<mailto:teymur.saif@xxxxxxxxx>
Artikel:
The number of globular clusters around the iconic UDG DF44 is as expected for
dwarf galaxies. Teymoor Saifollahi, Ignacio Trujillo, Michael A. Beasley,
Reynier F. Peletier, Johan H. Knapen. https://doi.org/10.1093/mnras/staa3016
Beeld:
Beeld van de Hubble Ruimtelescoop van het ultradiffuse sterrenstelsel
Dragonfly44 (DF44). Credit: T. Saifollahi and NASA/HST.
Opgemaakt persbericht op www.astronomie.nl/
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Met vriendelijke groet,
Marieke Baan
Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)
NOVA Informatie Centrum
Science Park 904
1098 XH Amsterdam
T: 020-5257480
M: 0614322627
www.astronomie.nl
@mariekebaan
[cid:DA477821-8ED7-4D99-9730-5880A750941A@home]