P E R S B E R I C H T
Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)
---------------------------------------------------------------------------------------------------
18 juni 2020
Babyplaneten worden razendsnel geboren
Nieuw onderzoek onder leiding van de Leidse promovendus Lukasz Tychoniec wijst
uit dat planeten rond jonge sterren – op kosmische schaal – in een oogwenk van
minder dan een half miljoen jaar worden geboren. Op basis van gegevens van het
ALMA-observatorium in Noord-Chili en de VLA in New Mexico, VS, komen de
sterrenkundigen tot de conclusie dat zeer jonge stofschijven al voldoende
materiaal bevatten om planeetstelsels te bouwen.
Tot nu toe keken astronomen vooral naar protoplanetaire schijven rond jonge
sterren van 1 tot 3 miljoen jaar oud, en in die vrij volwassen schijven troffen
ze steeds een hoeveelheid stof aan waaruit niet eens enkele gasplaneet zoals
Jupiter te maken is.
Lukasz Tychoniec van de Sterrewacht Leiden besloot daarom proto-sterren te
onderzoeken in de relatief nabijgelegen moleculaire gaswolk in het sterrenbeeld
Perseus. De protoplanetaire schijven die de astronomen onderzochten zijn
slechts tussen de 100.000 en 500.000 jaar oud, maar zijn mogelijk al planeten
aan het vormen.
Uit metingen aan het licht dat het stof in de schijven uitzendt, blijkt er meer
dan genoeg materiaal te zijn om planeten te bouwen. Ze vergeleken de massa van
de schijven met de massa van meer dan 2000 bekende exoplaneetsystemen.
Tychoniec: “In alle gevallen vonden we dat de hoeveelheid stof voldoende is om
de bekende populatie exoplaneten te vormen. De schijven in de Perseus-wolk
hebben geen moeite om exoplaneten te maken zoals we die zien in onze Melkweg.”
Coauteur Alex Cridland (postdoc aan de Sterrewacht Leiden) voegt daaraan toe:
“Decennialang hebben we gekeken naar te ‘oude’ protoplanetaire schijven. Nu
blijkt het proces van planeetvorming al veel eerder te beginnen.”
Het resultaat, dat is geaccepteerd voor publicatie in Astronomy & Astrophysics,
zal bijdragen aan het ontwikkelen van nieuwe modellen voor planeetvorming,
waarmee astronomen een beter begrip krijgen van de manier waarop en het tempo
waarin exoplaneten – en ook ons eigen zonnestelsel – zijn gevormd.
E I N D E P E R S B E R I C H T
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Meer informatie
Contact:
Lukasz Tychoniec, Sterrewacht Leiden, Universiteit Leiden
E-mail: lukasz.tychoniec@xxxxxxxxx<mailto:lukasz.tychoniec@xxxxxxxxx>
Artikel:
Dust masses of young disks: constraining the initial solid reservoir for planet
formation.
Tychoniec, Łukasz, Manara, Carlo F., Rosotti, Giovanni P., Van Dishoeck, Ewine
F., Cridland, Alexander J., Hsieh, Tien-Hao, Murillo, Nadia M., Segura-Cox,
Dominique, Van Terwisga, Sierk E., Tobin, John J.
https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2020arXiv200602812T/abstract#search/q=author:%22Tobin%2C+John+J.%22&sort=date%20desc,%20bibcode%20desc
Nieuwsbericht in Science:
https://www.sciencemag.org/news/2020/06/missing-mass-planet-formation-found-young-disks-gas-and-dust
Beeld:
Artistieke impressie van het stofrijke systeem TYC 8241 2652 zoals het er kan
hebben uitgezien toen het grote hoeveelheden infraroodstraling uitzond. Credit:
Gemini Observatory/AURA artwork by Lynette Cook
Opgemaakt persbericht op www.astronomie.nl/
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Met vriendelijke groet,
Marieke Baan
Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)
NOVA Informatie Centrum
Science Park 904
1098 XH Amsterdam
T: 020-5257480
M: 0614322627
www.astronomie.nl
@mariekebaan
[cid:4D1876B9-4C6D-4BC4-BE01-306FF32D7FF7@wireless.uva.nl]