Bekijk in browser
[http://links.ru.nl/m/1/98267547/02-b20311-163cbbe899d145c5a0332d804d4ec71c/1/25/5b5517b6-24ef-4452-9b7f-827292213c35]
Leerproblemen bij Parkinson: beven voorspelt wie baat heeft bij medicatie
Het effect van dopamine-medicatie op het leervermogen van patiënten met de
ziekte van Parkinson blijkt af te hangen van of ze beven in hun armen of benen.
Bij patiënten die niet beven verbetert dopamine-medicatie hun vermogen om te
leren van beloning. Opvallend genoeg werkt de medicatie niet bij patiënten die
wel beven. Dit laten hersenonderzoekers van het Donders Instituut van de
Radboud Universiteit en het Radboudumc zien in een nieuwe studie op 29 oktober
in het tijdschrift Brain.
'Het is eigenlijk verrassend dat in het cognitieonderzoek naar Parkinson nooit
eerder onderscheid is gemaakt tussen patiënten die wel of geen last hebben van
beven’, zegt Hanneke den Ouden, hersenonderzoeker van de Radboud Universiteit.
'In onze studie laten we zien dat de motorische en cognitieve problemen bij
patiënten met Parkinson aan elkaar gekoppeld zijn.’
Leervermogen bij Parkinson
De meeste patiënten met de ziekte van Parkinson hebben veel last van tremor,
het beven van een arm of been. Slechts een kwart van de mensen beeft niet.
Daarnaast hebben veel patiënten last van mentale problemen. Door de
vermindering van hersenstof dopamine worden Parkinsonpatiënten bijvoorbeeld
ongevoeliger in iets leren door middel van beloning.
Een groot aantal eerdere studies hebben laten zien dat deze leerstoornis
verholpen kan worden door het toedienen van dopamine-medicatie. Maar het bleef
een raadsel waarom dit voor veel patiënten niet werkte. Uit de studie van de
Radboudonderzoekers blijkt dat deze verbetering door medicatie alleen optreedt
voor patiënten die geen last hebben van tremor.
Wel of geen tremor
‘We zagen na medicatie dat patiënten zonder tremor inderdaad beter werden in
een taak waarbij ze moesten leren om op een knop te drukken om beloning
(punten) te ontvangen. Die bevinding past precies bij eerder onderzoek. Maar
opvallend genoeg vertoonden patiënten met tremor in deze taak juist het
tegenovergestelde effect’, zegt Den Ouden. ‘Overigens gaan patiënten zonder
tremor wel vaak sneller achteruit op cognitief gebied en ontwikkelen
bijvoorbeeld eerder dementie.’
‘Dat we de bevindingen uit eerdere studies alleen terugzien in patiënten zonder
tremor suggereert dat in die eerdere studies alleen patiënten zonder tremor
zijn onderzocht. Dat is best logisch, want die patiënten kunnen makkelijker mee
doen in een experiment. Maar het is belangrijk je te realiseren dat driekwart
van de patiënten wél tremor heeft, en in onze studie blijkt dus dat bij hen de
medicatie een ander effect heeft. Dat zien we als een belangrijke waarschuwing:
kijk altijd goed naar de diversiteit van patiënten in je studie, anders kun je
verkeerde conclusies trekken.'
Voorspellende waarde
Volgens de onderzoekers is het erg belangrijk om de verschillen tussen de
patiëntengroepen beter te begrijpen. ‘Deze studie vertelt ons dat er echt iets
anders misgaat in het dopaminesysteem bij Parkinsonpatiënten met en zonder
tremor, en dan niet alleen op het gebied van de motoriek maar ook cognitief’,
aldus medeauteur Rick Helmich, neuroloog bij het Radboudumc. ‘Of iemand tremor
heeft of niet, heeft dus mogelijk een grote voorspellende waarde voor de
effectiviteit van medicatie op cognitief gebied. Maar hier zijn wel eerst
grotere studies voor nodig.’
Publicatie
‘Effects of dopamine on reinforcement learning in Parkinson’s disease depend on
motor phenotype’, Annelies J. van Nuland, Rick C. Helmich, Michiel F. Dirkx,
Heidemarie Zach, Ivan Toni, Roshan Cools and Hanneke E. M. den Ouden. Brain
DOI: 10.1093/brain/awaa335.
[https://academic.oup.com/brain/article-lookup/doi/10.1093/brain/awaa335]
Meer weten? Neem contact op met:
* Hanneke den Ouden, h.denouden@xxxxxxxxxxxxx
* Persvoorlichting Radboud Universiteit, media@xxxxx [mailto:media@xxxxx], 024 ;
361 6000
[https://www.instagram.com/radboud_uni/]
[https://www.facebook.com/radbouduniversity]
[https://www.youtube.com/user/Radbouduniversiteit]
[https://www.linkedin.com/school/radboud-university-nijmegen/]
[https://twitter.com/Radboud_Uni]
