Sjabbat Parasjat Re'ee
Sjabbat Mewarchiem Chodesj Eloel
15/08/09 25 Menachem Aw 5769
Deze maandagavond/ dinsdag is de jaartijd van mijn moeder Ethel Roos z"l.
Pas op! Rosj Hasjana komt er sneller aan dan je denkt! Donderdag en vrijdag is het al Rosj Chodesj Eloel, het begin van de maand waarin we ons voorbereiden op Rosj Hasjana en Jom Kippoer. De tijd vliegt en de dagen waarop G-d over ons recht spreekt zijn er al bijna.
Een spreekwoord stelt: Zelfs de vissen beven in het water in de maand Eloel. Een bekende rabbijn trok eens door de velden met zijn leerlingen toen hij een niet-Joodse boer zijn land zag, die, samen met zijn zoon, zijn land aan het voorbereiden was voor de herfst zaaibeurt. De zoon was lui en ploegde het veld slechts oppervlakkig. Toen riep de vader naar de zoon: Ploeg harder, mijn zoon! Wie zijn werk deze maand te laks neemt – verliest de hele oogst van volgend jaar!
Opgewonden vertelde de rabbijn zijn leerlingen: Begrijpen jullie wat hij zei? Het hele jaar hangt af van de beslissing die G-d op Rosj Hasjana maakt, en deze beslissing hangt af van hoe goed je je in deze maand hebt voorbereid, de maand van slichot en rachamiem. Wie het werk deze maand te laks doet verliest het hele volgende jaar, Chas WeSjalom!
Dit is de maand om extra je best te doen en zoveel mogelijk, zelfs de wat minder lijkende mitswot te doen. Iets extras op je nemen, wat meer te leren, wat beter te dawenen, wat meer tsedaka te geven, proberen tot 100 brachot per dag te komen, dichter tot G-d te komen, etc. En vooral, wat meer tijd weg te leggen voor ons Jodendom
In deze parasja lezen we hoe Mosje vertelt dat we "bechiepazon" (16:3) met haast uit Egypte trokken. Waarom is het nodig om dit te benadrukken? De Shlah Hakadosj z"l (waarvan mijn vrouw een verre nakomelinge is) legt uit dat dit de straf is voor de Egyptenaren Mieda keneged Mieda - maat naar maat. De Egyptenaren lieten ons in alle haast werken daarom werden ze gedwongen ons nu in haast te laten vertrekken. We verdienden het door het snelle werk dat we voor hen met dwang hebben gedaan.
Maar nu vraag ik me toch af. Een van de grootste vervloekingen van deze tijd is juist die haast, tijdnood, stress, druk. In deze dagen zijn we niet bezig snel anderen weg te sturen maar onszelf. Nog meer proberen te doen, nog harder rennen, nog later werken... (zoals ik nu snel probeer een parasjat hasjawoea te sturen omdat ik nog zo veer andere dingen wil doen voor het shjabbes wordt) . Snel snel iets doen lijkt voor ons niet een beloning maar meer een straf!
Misschien kunnen we het op de volgende manier uitleggen. Ook voor ONS is die tijdnood die we voelen misschien een straf Mieda keneged Mieda? We maken haast geen tijd vrij voor Joodse zaken. In sjoel (als we daar al tijd voor vrijmaken om naar sjoel te gaan!) sporen we de chazzan aan om maar snel door te dawenen en tegen het eind van het gebed staan we vaak al met een been buiten de deur. Om maar niet te praten over tijd vrijmaken voor een Joodse Sjioer of het lezen van een Joods boek. Als we haast maken met onze Joodse taken dan slaat die tijdnood ook over op onze allerdaagse bezigheden!
Het is belangrijk daar eens aan te denken misschien het zelfs eens te proberen. Iets langzamer dawenen, met meer kawana, iets langer in sjoel blijven en nog een mizmor/ psalm zeggen, misschien zelfs wat misjnajot leren. Als we hier wat meer tijd voor nemen zullen we zien dat er ook voor andere bezigheden op wonderbaarlijke wijze meer tijd vrijkomt. We zullen meer rust vinden, minder gestresst zijn en overal meer tijd voor hebben. En het grote voordeel is uiteraard dat we dan ook meer mitswot doen en ze met meer aandacht doen.
Zoals er in de gemara staat: Je moet deze wereld zien als een grote weegschaal welke volledig in evenwicht is: Aan de ene kant staan alle slechte daden van het Joodse volk, aan de andere kant alle goede daden. Nog EEn slechte daad en de weegschaal slaat door naar een negatieve beslissing. Nog slechts EEn goede daad die je doet en door jou slaat de weegschaal door naar een positieve beslissing. Iedereen kijkt gespannen naar jou! Wat ga je doen? Wat zal je volgende daad zijn? Is het een slechte daad, chas wesjalom, waarmee je, zonder er erg in te hebben en zonder dit met opzet te doen, je HET HELE JOODSE VOLK in ondergang stort? Of zal het een mitswa zijn waarmee JIJ het HELE Joodse volk redt? Wat ga je doen????
Sjabbat Sjalom,
Avraham Roos
