[SJABBAT SJALOM] Parasjat Balak

From: "Avraham Roos" <avrahamroos@xxxxxxxxx>
To: parasjathasjawoea@xxxxxxxxxxxxx
Date: Fri, 29 Jun 2007 15:58:46 +0300

Hp4���Hp4���Hp4���Hp4���Hp4���Parasjat Balak
30/6/07 14 Tammoez

In deze parasja lezen we over de beroemde sprekende ezelin van de
niet-Joodse profeet Bil'am welke op verzoek van de Midjanitische
koning Balak onderweg is om het Joodse volk te vervloeken.

Welke taal sprak die ezelin eigenlijk? Geloof me of niet, de volgende
tabel vond ik bij puur toeval op het Internet in de Webster Online
Dictionary en wilde ik u niet onthouden (link aan eind van deze
e-mail):
Language Numbers Chapter 22, Verse 30
Cebuano
Ug ang asna miingon kang Balaam: Dili ba ako imo nga asna, sa ibabaw
ko nagkabayo ka sukad nga ikaw nagahupot kanako hangtud niining
adlawa? Nagbatasan ba ako sa pagbuhat ug ingon niini kanimo? Ug siya
miingon kaniya: Wala.
Croatian
A magarica uzvrati Bileamu: "Zar ja nisam tvoja magarica na kojoj si
jahao svega svoga vijeka do danas? Jesam li ti obièavala ovako?" -
"Nisi!" - odgovori on.
Danish
Men Æselet sagde til Bileam: "Er jeg ikke dit eget Æsel, som du har
redet al din Tid indtil i Dag? Har jeg ellers haft for Vane at bære
mig således ad over for dig?" Han svarede: "Nej!"
Dutch
De ezelin nu zeide tot Bileam: Ben ik niet uw ezelin, op welke gij
gereden hebt van toen af, dat gij mijn heer geweest zijt, tot op dezen
dag? Ben ik ooit gewend geweest u alzo te doen? Hij dan zeide: Neen!
Finnish
Mutta aasintamma sanoi Bileamille: "Enkö minä ole sinun aasintammasi,
jolla olet ratsastanut kaiken aikasi tähän päivään asti? Onko minun
ollut tapana tehdä sinulle näin?" Hän vastasi: "Ei".
French
L`ânesse dit à Balaam: Ne suis-je pas ton ânesse, que tu as de tout
temps montée jusqu`à ce jour? Ai-je l`habitude de te faire ainsi? Et
il répondit: Non.
German
Die Eselin sprach zu Bileam: Bin ich nicht deine Eselin, darauf du
geritten bist zu deiner Zeit bis auf diesen Tag? Habe ich auch je
gepflegt, dir also zu tun? Er sprach: Nein.
Indonesian-Bahasa Sehari-hari
Jawab keledai itu, "Bukankah saya ini keledai Tuan yang sejak lama
Tuan tunggangi? Pernahkah saya membangkang terhadap Tuan?" "Tidak,"
jawab Bileam.
Indonesian-Terjemahan Lama
Maka sahut keledai itu kepada Bileam: Bukankah hamba ini keledai tuan?
Bukankah tuan mengendarai hamba dari pada mula tuan mendapat hamba
sampai sekarang ini? adakah pernah hamba berbuat demikian akan tuan?
Maka sahut Bileam: Bukan!
Italian
L'asina disse a Balaam: «Non sono io la tua asina sulla quale hai
sempre cavalcato fino ad oggi? Sono forse abituata ad agire così?». Ed
egli rispose: «No».
Maori
Na ka mea ake te kaihe ki a Paraama, Ehara ianei ahau i tau kaihe, i
ekengia nei e koe o toku rironga mai ra ano i a koe, a tae noa mai ki
tenei ra? he penei ranei taku hanga ki a koe i mua? A ka mea ia,
Kahore.
Norwegian
Da sa aseninnen til Bileam: Er ikke jeg din aseninne, som du har ridd
på all din tid like til denne dag? Har jeg nogensinne hatt for vis å
gjøre således mot dig? Han sa: Nei!
Portuguese
Tornou a jumenta a Balaão: Porventura não sou a tua jumenta, em que
cavalgaste toda a tua vida até hoje? Porventura tem sido o meu costume
fazer assim para contigo? E ele respondeu: Não.
Rumanian
Mqgqriya a zis lui Balaam: ,,Nu sknt eu oare mqgqriya ta, pe care ai
cqlqrit kn tot timpul pknq kn ziua de azi? Am eu oare obicei sq-yi fac
awa?`` Wi el a rqspuns: ,,Nu.``
Russian
пУМЙТБ ЦЕ УЛБЪБМБ чБМББНХ: ОЕ С МЙ ФЧПС ПУМЙТБ, ОБ ЛПФПТПК ФЩ ЕЪТЙМ
УОБЮБМБ ТП УЕЗП ТОС? ЙНЕМБ МЙ С РТЙЧЩЮЛХ ФБЛ РПУФХРБФШ У ФПЧПА? пО
УЛБЪБМ: ОЕФ.
Swedish
Men åsninnan sade till Bileam: "Är icke jag din egen åsninna, som du
har ridit på i all din tid intill denna dag? Och har jag någonsin
förut plägat göra så mot dig? Han svarade: "Nej."

Mooi he? Die ezelin wilde niet vooruit omdat er een engel met brandend
zwaard zich strategisch op de weg geplaatst had. De ezelin zag deze
engel wel maar Bil'am, die zo bezig was met het voorbereiden van
vervloekingen voor het Joodse Volk zag de engel niet. Hij sloeg de
ezelin drie maal met zijn stok nadat de ezeling zich tegen de stenen
muur aan de kant van de weg had gedrukt in een poging aan de slagen en
de engel te ontkomen. Maar de ezelin was slimmer dan Bil'am en ging
toch niet verder.

Doet toch een beetje aan Schimmelpenninck denken, niet? Wat? Weet u
niet wie Schimmelpenninck was? In het jaar 1900 was Graaf Francis
David Schimmelpenninck een felle tegenstander van de Nederlandse
leerplichtwet. Hij was dan ook blij dat hij zijn stem kon uitbrengen
in het parlement voor of tegen deze wet. Het moge duidelijk zijn dat
hij van plan was tegen te stemmen maar hij kwam nooit bij de Kamer
aan. Onderweg viel Schimmelpenninck van zijn paard zodat op die dag de
Nederlandse leerplichtwet werd aangenomen met vijftig leden voor,
negenenveertig tegen! Het paard was verstandiger dan de meester zeiden
hierop de voorstanders van de wet, en dit werd een algemeen erkende
uitdrukking.

Ik had het hierboven over een stenen muur. Maar als we de vertaling
letterlijk lezen dan staat er eigenlijk in eerste instantie alleen een
"geder", hek en later vinden we het woord "kier" muur maar het
materiaal waaruit deze muur is gemaakt vinden we in de tekst niet
terug. Hiervoor hebben we Rasji nodig die uitlegd dat een "geder"
normaliter een stenen muur is. Waarom vond Rasji het nodig om ons uit
te leggen dat die muur juist van steen was? Misschien wilde Rasji
uitleggen dat volgens de midrasj (Tora Temima 23:3) het been van
Bil'am door de ontmoeting met de muur verbrijzeld werd? Als het een
houten hek geweest was dan had zijn been het misschien overleeft.

Maar er is nog een andere mogelijke uitleg. Bil'am was een nakomeling
van Lavan/ Laban. En Lavan sloot een verbond met Jakow dat niemand van
hun afstammelingen de samen opgestapelde hoop stenen zou passeren met
de intentie de ander kwaad te doen. (Beresjiet 31:46-47, 51-51).
Bil'am was exact dat punt gepasseerd waar die stenen hoop geplaatst
was (Targoem Jonatan), diezelfde stenen welke Lavan "getuigen" noemde
van hun verbond. Het was daarom dat het juist deze stenen waren die
als eerste Bil'am straften zoals we in de tora lezen: de getuigen
zullen de eersten zijn die hem zullen straffen (Dewariem 17:7).
Misschien wil Rasji hierom dat de muur juist van stenen is.

Het zijn Nederlandse archeologen geweest die dit jaar 40 jaar geleden
exact op die zelfde plek bewijzen hebben gevonden dat Bil'am de
profeet werkelijk bestaan heeft. Op 17 maart 1967 ontdekte een
Nederlandse expeditie onder leiding van Dr. H. J. Franken in Tell Deir
'Alla (in de Soekot vallei), in Jordanie een gedeelte van een muur met
hierop een inscriptie, gemaakt met rode en zwarte inkt. De inscriptie
komt ongeveer uit het einde van de 8ste eeuw voor het begin van de
jaartelling. De plaats van de opgraving laat zich gemakkelijk
identificeren als "Derech Mawo Hasjemesj" (Dewariem 11:30). Alhoewel
de text zelf zeer slecht bewaard is gebleven en nauwlijks te
ontcijferen is, is het begin van de text, wat het meest duidelijke
gedeelte is, toch opmerkelijk: "Het boek van Bileam bar Be'or, een
profeet is hij. En de goden kwamen tot hem in de nacht..."

Alhoewel het vervolg niet duidelijk is, is zowel het feit dat deze
inscriptie bestaat alsmede de plaats waar deze gevonden werd
verbluffend. Dr. Franken noemde het een van de belangrijkste vondsten
na de Dode Zee rollen. En het zijn natuurlijk de Hollanders die dat
dan weer vinden! Nostalgische nationalistische trots? Tja, "Ben ik
niet uw ezelin, op welke gij gereden hebt van toen af?"

Sjabbat Sjalom,

Avraham Roos

De ezelin in 16 verschillende talen:
http://www.websters-online-dictionary.org/definition/ridden
Schimmelpenninck:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Francis_David_Schimmelpenninck
Dr. H. J. Franken, leider van de expeditie:
http://www.newspaperarchive.com/LandingPage.aspx?type=glp&search=dr.%20h.%20j.%20franken%201967&img=\\na0010\6787191\40985995.html

Meer over de Bil'am Inscriptie is te lezen in het "Sefer Bil'am" door
Professor A. Rofe of hier (In Ivrit):
http://mikranet.cet.ac.il/pages/item.asp?item=7595&kwd=5795
RK��rE隊[/j{袸jw^��W�zxm�����祊���?j�!���j�����(y�ι׫j�!��wm�rFm����'r���+-��Z���׫v'�{7�zG��9,z��j�����(y�"����hy��Ǟ�隊[^�۫zy��Z��#j��6�������y���
��˛��m觅����zW

[SJABBAT SJALOM] Parasjat Balak

Other related posts: