[openyourmind] Το ψυχογράφημα ενός χούλιγκαν
- From: "Giorgos Mpeliris" <gagr24@xxxxxxxxx>
- To: <openyourmind@xxxxxxxxxxxxx>, Γιάννης Φαρμάκης <yiannisfarmakis@xxxxxxxxxxx>, <orasi@xxxxxxxxxxxxx>, "maty.gr" <info@xxxxxxx>
- Date: Sun, 27 Feb 2011 11:14:56 +0200
Το προφίλ του Ελληνα χούλιγκαν έχει υποστεί αρκετές «μεταλλάξεις» στο πέρασμα
των χρόνων, ενώ, όπως προκύπτει από τις βάσεις δεδομένων της Ελληνικής
Αστυνομίας για τους συλληφθέντες που τα τελευταία χρόνια ευθύνονται για τους
βανδαλισμούς των γηπέδων, πρόκειται κατά κύριο λόγο για άτομα που δεν έχουν
ολοκληρώσει τη μέση εκπαίδευση και είναι χωρίς σταθερή απασχόληση (υπάλληλοι
κούριερ, ντελίβερι και γενικώς απασχολούμενοι στις αποκαλούμενες δουλειές του
ποδαριού). Παράλληλα, καταρρίπτεται ο μύθος ότι πρόκειται για άτομα που
προέρχονται από τις λεγόμενες υποβαθμισμένες-φτωχές συνοικίες, αφού η
γεωγραφική
προέλευσή τους απλώνεται ακόμα και στις λεγόμενες «καλές γειτονιές» των βορείων
προαστίων.
Οπως σημειώνει μιλώντας στην «Espresso της Κυριακής» ο καθηγητής Κοινωνιολογίας
στο Πανεπιστήμιο της Μακεδονίας Γιώργος Πιπερόπουλος, «σε γενικές γραμμές, το
ψυχογράφημα του χούλιγκαν περιλαμβάνει τη διάσταση του νεαρού της ηλικίας
(οπότε
δεν υπάρχουν καλά εδραιωμένοι μηχανισμοί αυτοελέγχου της συμπεριφοράς) και το
στοιχείο της ανώριμης προσωπικότητας. Η όλη ψυχοδυναμική κατάσταση επιβαρύνεται
με προσωπικά βιώματα που εγείρονται σε πιθανές διαλυμένες οικογένειες ή και
οικογένειες που έχουν την έξωθεν καλή μαρτυρία ότι είναι συμπαγείς αλλά
ουσιαστικά είναι ήδη διαλυμένες, καθώς δεν υπάρχει επικοινωνία και συμπαράσταση
ανάμεσα στα μέλη τους».
Το ψυχογράφημα, όπως εξηγεί ο κ. Πιπερόπουλος, δεν μπορεί να αφήσει έξω τη
διάσταση της ψυχολογίας του όχλου, όπου δυστυχώς συχνά άθελά τους συμβάλλουν
και
μερικοί σύνδεσμοι σε μια παρανοημένη έννοια ψυχολογικής ανάτασης και
υποστήριξης
της ομάδας απέναντι στον αντίπαλο και στην αντίπαλη κερκίδα.
ΜΕΤΑΒΑΛΛΕΤΑΙ ΣΕ ΟΧΛΟ
«Στην κρίσιμη στιγμή συμβαίνει η μετουσίωση των υποκειμενικών ψυχοκοινωνικών
προβλημάτων, που εντείνονται ακόμη περισσότερο όταν συντρέχουν και οικονομικοί
λόγοι. Με ραγδαίο ρυθμό μειώνονται οι κοινωνικοψυχολογικοί έλεγχοι της ατομικής
και της ομαδικής συμπεριφοράς, ουδετεροποιούνται οι αναστολές και ξαφνικά η
θορυβώδης, πανηγυρική, ίσως και λεκτικά επιθετική κερκίδα φανατικών οπαδών
μεταβάλλεται σε όχλο ανεξέλεγκτο που εμπλέκεται σε πράξεις βίας και
χουλιγκανισμού μέσα και έξω από το γήπεδο».
Οπως υποστηρίζουν αρκετοί επιστήμονες, το φαινόμενο είναι εξόχως κοινωνικό και
συνδέεται με τη γενικότερη κατάπτωση αξιών: «Από τη εποχή του Ιπποδρομίου στη
Ρώμη το γήπεδο αποτελούσε με την παροχή της ανωνυμίας του πλήθους το κυρίαρχο
παλκοσένικο για τη συλλογική έκφραση καταπιεσμένων συναισθημάτων και μεταφοράς
θυμού από την καθημερινότητα στην αντίπαλη κερκίδα. Εφόσον και σήμερα, παρά τις
αλματώδεις προόδους στο κοινωνικοοικονομικό επίπεδο, υπάρχουν εμφανέστατες
διαφορές στην απόλαυση βιοτικού επιπέδου και μαζί σαφείς ταξικές αντιπαραθέσεις
και μεγάλες δόσεις καθημερινής είσπραξης συναισθηματικών απογοητεύσεων,
κοινωνικών αδικιών, ψυχολογικής καταπίεσης και είσπραξης αποτυχίας ή ματαίωσης
προσδοκιών και επιθυμιών, τότε η προσφορά της ανωνυμίας του πλήθους στην
κερκίδα
του γηπέδου προσφέρεται εύκολα για εκδήλωση βίαιης συμπεριφοράς» υπογραμμίζει ο
κ. Πιπερόπουλος.
ΤΙ ΘΡΕΦΕΙ ΤΗ ΒΙΑ
Η μοναδική έρευνα που έγινε το '80 για τον χουλιγκανισμό
Ενδεικτικό του τρόπου με τον οποίο η ελληνική Πολιτεία είχε υποτιμήσει το
πρόβλημα της βίας στα γήπεδα είναι το γεγονός ότι τα τελευταία είκοσι χρόνια
στην Ελλάδα έχει πραγματοποιηθεί μία και μοναδική επιστημονική έρευνα στα τέλη
της δεκαετίας του '80 από το Πανεπιστήμιο της Αθήνας, με επικεφαλής τον
καθηγητή
Εγκληματολογίας Νέστορα Κουράκη. Παρ' όλα αυτά, τα συμπεράσματα της έρευνας
είναι ιδιαιτέρως αποκαλυπτικά, αν και κανείς δεν μπορούσε τότε να φανταστεί τις
διαστάσεις που θα έπαιρνε το πρόβλημα λίγα χρόνια αργότερα.
Το περιβάλλον των ακραίων οπαδών (χούλιγκαν), οι δυσκολίες προσαρμογής στο
σχολικό περιβάλλον σε συνδυασμό με την έλλειψη κατανόησης και το αίσθημα
αποξένωσης που νιώθουν τους παρακινούν να αναζητήσουν ψυχολογική κάλυψη ανάμεσα
στους συνομηλίκους τους. Τα νεαρά αυτά άτομα αναζητούν άλλες κλειστές ομάδες
στις οποίες μπορούν να αφιερωθούν ολοκληρωτικά, προκειμένου να αντλήσουν ένα
αυξημένο αίσθημα ότι και οι ίδιοι αξίζουν κάτι (χαμηλή αυτοεκτίμηση).
Οι ποδοσφαιρικοί αγώνες με την ατμόσφαιρα της έντονης αγωνίας, του ανταγωνισμού
και της σύγκρουσης, καθώς και με όλες εκείνες τις τελετουργίες και τα «τυπικά»
των μαζικά συντονισμένων αντιδράσεων (ανέμισμα σημαιών, επίδειξη κασκόλ της
ομάδας, δυνατά χειροκροτήματα και ρυθμικά συνθήματα ή τραγούδια) είναι ίσως ο
καλύτερος χώρος για να αποδράσουν τα παιδιά αυτά από τη ρουτίνα της καθημερινής
ζωής και να απολαύσουν την απόλυτη συγκίνηση. Ο εξευτελισμός των αντιπάλων και
η
συνακόλουθη αναγνώριση της ανωτερότητας της δικής τους ομάδας μπορούν να τους
δώσουν μια ευκαιρία για να ξαναβρούν τη χαμένη ισορροπία τους, ιδιαίτερα όταν
κερδίζει η ομάδα τους.
Αρκετά αποκαλυπτικές είναι οι απαντήσεις των ερωτηθέντων σε ζητήματα που
αφορούν
την έκταση της αφοσίωσης στην ομάδα τους: όπως δήλωσαν, θα ήταν αποφασισμένοι
να
εμπλακούν σε χειροδικία με οπαδούς της αντίπαλης ομάδας (ποσοστό 35%) ή ακόμη
και με αστυνομικούς (16,8%) ή να προκαλέσουν καταστροφή σε ξένη περιουσία
(8,5%)
(όμως, το ποσοστό των ατόμων που δεν απάντησαν σε αυτήν την ερώτηση για
ευνόητους λόγους ήταν ιδιαίτερα υψηλό, 34,3%).
Περίπου οι μισοί από αυτούς που ρωτήθηκαν (49,5%) παραδέχθηκαν ότι έχουν παίξει
ξύλο ή έχουν πετάξει αντικείμενα στο γήπεδο «συχνά» ή «πολύ συχνά». Δήλωσαν
ακόμη ότι έστω «μερικές φορές» έχει τύχει να παίξουν ξύλο ή και να κάνουν
ζημιές
πηγαίνοντας στο γήπεδο ή φεύγοντας από αυτό (62,7%). Επίσης, παραδέχθηκαν ότι
σχεδόν όλοι τους υπήρξαν αυτόπτες μάρτυρες (έχουν δει) σε πράξεις
χουλιγκανισμού
ή βανδαλισμού (96,6%) και ότι γνώριζαν άτομα τα οποία είχαν συμμετάσχει σε
τέτοιες πράξεις (94%) ή είχαν καταδικασθεί γι' αυτές (85%).
Οι παράγοντες που συμβάλλουν στη γέννηση επεισοδίων, σύμφωνα με τους
ερωτηθέντες, είναι κυρίως η προκλητική συμπεριφορά των οπαδών της αντίπαλης
ομάδας (25,8%), οι «άδικες» (κατά τη γνώμη τους) αποφάσεις των διαιτητών
(14,2%), καθώς επίσης η παρουσία και η προκλητική στάση των παριστάμενων
αστυνομικών οργάνων (13,7%).
Ενας υψηλός βαθμός «εκρηκτικότητας» στις ποδοσφαιρικές και τις καλαθοσφαιρικές
συναντήσεις σημειώνεται με τον συνδυασμό των ακόλουθων περιστάσεων:
(α) της επικράτησης φανατισμού μεταξύ των αντίπαλων ομάδων (π.χ., για λόγους
αντεκδίκησης, γοήτρου ή όξυνσης του κλίματος έπειτα από δηλώσεις αθλητικών
παραγόντων στον Τύπο),
(β) της βαθμολογικής κρισιμότητας του αγώνα για τη μία ή και για τις δύο ομάδες
που αγωνίζονται,
(γ) της ύπαρξης μιας γενικευμένης πεποίθησης (φήμης) ότι π.χ. ο αγώνας είναι
«πουλημένος» από τον διαιτητή του αγώνα ή ακόμα και από τους παίκτες.
ΓΚΑΛΟΠ
Η γνώμη των φιλάθλων
Αηδιασμένοι από τα επεισόδια που αμαυρώνουν το ελληνικό πρωτάθλημα αλλά λάτρεις
του ποδοσφαίρου δηλώνουν στην πλειονότητά τους οι Ελληνες φίλαθλοι. Η «Espresso
της Κυριακής» βρέθηκε στην πλατεία Συντάγματος και την οδό Ερμού και έμαθε τη
γνώμη των πολιτών για το επίπεδο του ελληνικού πρωταθλήματος, τη βία στα
γήπεδα,
αλλά τις αιτίες που την προκαλούν.
1) Φίλαθλος του Ολυμπιακού αλλά απογοητευμένος από όσα συμβαίνουν στο ελληνικό
πρωτάθλημα δηλώνει ο κ. Χαράλαμπος Παπαθανασίου: «Αυτά που έγιναν στο
Καραϊσκάκη
με κάνουν να ντρέπομαι. Πηγαίνω τακτικά στο γήπεδο. Οι φασαρίες έχουν
απομακρύνει πολύ κόσμο, αλλά δεν φταίνε μόνον οι φίλαθλοι. Φταίνε οι
παράγοντες,
οι διαιτητές και αρκετές εφημερίδες».
2) «Αρρωστος» με το «τριφύλλι» και «τρελαμένος» από τα επεισόδια που έγιναν στο
φαληρικό στάδιο, ο 43χρονος κ. Ανδρέας από την Κύπρο πιστεύει πως ο
Παναθηναϊκός
πρέπει να αποχωρήσει από το πρωτάθλημα: «Τα επεισόδια έχουν διώξει πολύ κόσμο,
αλλά προσωπικά δεν σκοπεύω να σταματήσω το γήπεδο, γιατί αγαπάω πραγματικά τον
Παναθηναϊκό! Το ελληνικό πρωτάθλημα είναι κωμικοτραγικό και θεωρώ πως μερίδιο
ευθύνης έχουν οι παράγοντες, οι φίλαθλοι, οι διαιτητές και οι οπαδικές
εφημερίδες που δυναμιτίζουν το κλίμα»!
3) ΑΕΚτζής από. κούνια δηλώνει ο 65χρονος κ. Βασίλης: «Οσοι ασχολούνται με το
πρωτάθλημα πρέπει να παραδειγματιστούν από τα μέτρα που έχουν παρθεί σε άλλες
χώρες, όπως η Αγγλία. Η κοινωνία βράζει και αρκετοί βγάζουν τα απωθημένα τους
στο γήπεδο δημιουργώντας επεισόδια χωρίς λόγο. Ετσι, μόνο κακό κάνουν στο
άθλημα
αλλά και στις ομάδες τους».
4) Να σταματήσουν οι φασαρίες και να επικρατήσει ηρεμία ζητάει η 22χρονη Ράνια,
που είναι Ολυμπιακός: «Είναι κρίμα να πλακώνονται για τις ομάδες. Θέλουμε να
πάμε στο γήπεδο μαζί με τα αγόρια μας, αλλά. φοβόμαστε».
5) Στο σπίτι παρέα με τους φίλους του και συνοδεία μπύρας, ποπ κορν και πίτσας
παρακολουθεί τους ποδοσφαιρικούς αγώνες ο 22χρονος Βασίλης Κοντωνής: «Μου
αρέσει
το ποδόσφαιρο, αλλά δεν συμφωνώ με τα επεισόδια και τις φασαρίες που προκαλούν
όσοι ασχολούνται με αυτό».
6) Το ίδιο αγανακτισμένος είναι και ο Δημήτρης Γιαννίδης: «Είμαστε πρωταθλητές
στα επεισόδια. Πήγαινα στο γήπεδο, αλλά τώρα έχω αραιώσει. Αγαπάω την ομάδα μου
γι' αυτό πηγαίνω, αλλά κάποιες φορές το μετανιώνω. Είναι ντροπή που έχουμε
κάνει
το ελληνικό ποδόσφαιρο να είναι χειρότερο σε όλη την Ευρώπη».
7) «Είδα όσα έδειξαν από την τηλεόραση» μας λέει ο Σωκράτης Ξύδης. «Πρέπει
κάποια στιγμή να μπουν αυστηροί νόμοι, ώστε να συμμορφωθούν όχι μόνον οι
φίλαθλοι άλλα και οι παράγοντες, γιατί, όπως φαίνεται, αυτοί κάνουν την
περισσότερη φασαρία, χωρίς όμως να φαίνονται».
8) «Ολη η ιστορία είναι οι παράγοντες» συμφωνεί ο Χρήστος Παππάς: «Οι άλλοι
είναι παιδιά που υποκινούνται. Το αποτέλεσμα είναι ότι εμείς φοβόμαστε να πάμε
τα παιδιά μας στο γήπεδο. Εκεί που πας να διασκεδάσεις, μπορεί να βρεθείς στο
νοσοκομείο. Δεν πρόκειται να πάω ξανά πουθενά, δεν αξίζει».
9) Ο Κώστας Λέκκας, φίλαθλος του Παναθηναϊκού, δηλώνει: «Δεν είναι ότι κάνουν
φασαρίες μόνον οι "πράσινοι", οι "κόκκινοι", οι "κίτρινοι", οι "μπλε". Ολοι
μας,
όταν πάμε στο γήπεδο, έχουμε μερίδιο ευθύνης. Αλλά όλα ξεκινάνε από το σχολείο
και γενικότερα από την παιδεία που έχουμε»...
10) Αρνητικός να πάει να δει την αγαπημένη του ομάδα δηλώνει ο Θωμάς Χρήστου:
«Δεν πάω ξανά. Δεν βλέπουμε ούτε ωραίο ποδόσφαιρο και κινδυνεύουμε να
τραυματιστούμε από τα βεγγαλικά. Προτιμώ να δίνω τα χρήματά μου αλλού».
11) «Δεν πηγαίνω πια στο γήπεδο» λέει ο Γιάννης Δήμου. «Από τότε που είδα τα
πρώτα επεισόδια πριν από πολλά χρόνια, είπα τέλος! Κρίμα στο ελληνικό
ποδόσφαιρο. Ετσι όπως το πάνε, μόνον από την τηλεόραση θα βλέπουμε και αυτό, αν
δεν έχει να κάνεις τίποτα καλύτερο».
Espressonews.gr
Other related posts:
