e-Ðýëç Åêðáßäåõóçò Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΛΗΝΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ
- From: morias@xxxxxxxxxxx (morias)
- To: <vmpousios@xxxxxxxxx>, <antibaro@xxxxxxxxxxx>,<e-pylh@xxxxxxxxxxxxx>, "paremvasis" <paremvasis@xxxxxxxxxxxxx>
- Date: Sun, 8 Dec 2002 05:18:57 +0200
Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ «ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΔΙΑΝΟΗΣΗ» ΚΑΙ ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΛΗΝΟΥ ΓΙΑ ΤΟ
ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
Μας έχει συνηθίσει ο πνευματικός μας κόσμος να είναι απόμακρος από την
πολιτική, κυρίως από την πολιτική σαν σχέδιο, σαν όραμα.
Η μόνη συνήθως «πολιτική πράξη» πανεπιστημιακών, δασκάλων, συνδικαλιστικών
εκπαιδευτικών οργανώσεων είναι η κατάθεση απόψεων πάνω σε αυστηρώς συντεχνιακά
ζητήματα και η . περιοδική, ανά τετραετία στράτευσή τους για την συλλογή
υπογραφών προς στήριξη επίδοξων κυβερνητών.
Τελευταία επέκτειναν την «πολιτική τους δράση», ενισχύοντας την κυβέρνηση στις
δύσκολες στιγμές της, όπως στη περίπτωση Οτσαλάν, υπό το άγχος του
«εθνικισμού», υπερασπιζόμενοι τις «διεθνιστικές» κοσμοπολίτικες αντιλήψεις τους
που όλως τυχαίως τελευταία συμπίπτουν με τις επιδιώξεις στρατιωτικών
συνασπισμών, υπερδυνάμεων και αμφιλεγόμενων ηγετών που υποκαθιστούν την
πολιτική πράξη με τη χασαπική.
Είναι λοιπόν, για να σοβαρευτούμε μεγάλη ευτυχία για όλους εμάς τους
εκπαιδευτικούς να ανατρέχουμε στα κείμενα των παλιών δασκάλων, του Γληνού, του
Δελμούζου, του Παπαμαύρου και να διακρίνομε τη βαθειά πολιτική τους σκέψη, την
αγάπη τους για την πατρίδα.
Αδιανόητο για αυτούς το σχολείο να παραμένει αποκομμένο από το κοινωνικό όραμα.
Όλη τους η ζωή μια διαρκής πολιτική πράξη, στις αντιλήψεις τους δεν υπάρχουν
ψευτοδιαχωρισμοί, το εθνικό εμπεριέχει το κοινωνικό.
Αντίθετα είναι κυριαρχούσα η αντίληψη στις ημέρες μας, ότι η Αριστερά
αποποιείται την εθνική διάσταση του κοινωνικού ζητήματος. Αυτή θεωρούμε
μάλιστα ότι είναι η μόνη συνεπής στάση κάθε αριστερού, ώστε να δικαιώνει και
τις διεθνιστικές του αντιλήψεις.
Θα προσπαθήσουμε να αναζητήσουμε στη συνέχεια μερικές από τις δικαιωμένες
αλήθειες, όπως τις διακρίνουμε στην προφητική εργασία του Δημήτρη Γληνού[1],
«Η Τουρκική μεταπολίτευσις και αι συνέπειαι αυτής», όπου προέβλεπε την
Επανάσταση των Νεότουρκων και την οδυνηρή συνέπειά της για τους λαούς της Μ.
Ασίας. Αποτελεί τη διαθήκη του μεγάλου διανοητή μας για όσους θέλουν να
δικαιώνουν την αριστερή και πατριωτική τους ταυτότητα. Η παρακμιακή Αριστερά
των ημερών μας αυτό και άλλα το ίδιο σημαντικά κείμενα τα έχει αποκρύψει, αν
δεν μας έχει παρουσιάσει επιπλέον και μια τελείως διαφορετική εικόνα από τη
πραγματική των μεγάλων ιδρυτών της ελληνικής Αριστεράς και οραματιστών των
μεγάλων μεταρρυθμίσεων της Παιδείας μας.
Ο Γληνός αντιλαμβάνεται πολύ ενωρίς αυτό που και σήμερα οι διανοούμενοι, οι
πολιτικοί μας, ακόμα και οι ιστορικοί, αρνούνται να αντιληφθούν. Ό,τι οι
Νεότουρκοι δεν επιτελούν τον αστικό εκσυγχρονισμό της Τουρκίας αλλά κύριο
μέλημά τους είναι η φασιστική-ρατσιστική εκκαθάριση της Τουρκικής επικράτειας
από κάθε άλλη πλην της τουρκικής εθνότητας και έλεγε:
«Οι Τούρκοι αστοί, οι Νεότουρκοι καλούμενοι, εγένοντο κύριοι των πραγμάτων.
Ενώπιόν των ανοίγονται δύο δρόμοι. δεύτερος δρόμος είνε εκείνος, όν επιβάλλει
αυτοίς η ψυχολογία των και η ιστορική των θέσις. Κυρίαρχοι αυτοί όντες. μίαν
μόνον πατρίδα βλέπουσι, την Τουρκίαν, εν μόνον έθνος, το τουρκικόν. Λέγοντες
συναδέλφωσιν, ισότητα, δημιουργίαν έθνους ενιαίου και ισχυρού, ωρισμένως δεν
έχουσιν ως πρότυπον την Αυστρίαν αλλά την Γαλλίαν ή την Γερμανίαν. ό,τι έπραξαν
μέχρι σήμερα οι Νεότουρκοι είνε μόνον έν πολλοστημόριον εκείνου, όπερ
διανοούνται αληθώς να πράξωσιν. Η κρατούσα λοιπόν σήμερον εν Τουρκία τάξις θα
καταπολεμήση επιμόνως, αμειλίκτως, λυσσωδώς πάσαν αποκεντρωτικήν τάσιν.
Κατέχουσα πάσας τας εξουσίας, διαθέτουσα ως όργανον στρατόν ισχυρόν και όχλον
σφαγέα, αντλούσα τέχνας και πλεκτάνας εκ του ακενώτου ταμείου της τουρκικής
υποκρισίας και κρυψινοίας, εκμεταλλευομένη τας ανοήτους αμοιβαίας έριδας των
εθνοτήτων, κολακεύουσα προς το παρόν τον ένα δια να πατάξη τον άλλον, θα θελήση
να εκμηδενίση με την σειράν πάντας. Θα παρεμποδίζωσι δια πάσης εκλογικής
παρανομίας και αυθαιρεσίας την εκδήλωσιν του αληθούς φρονήματος των
εθνικοτήτων, θα άρωσι την ελευθερίαν του συνέρχεσθαι, θα απογορεύσωσι την
συγκρότησιν πολιτκών συλλόγων, θα περιορίσωσι την ελευθερίαν του τύπου, θα
καταπατάξωσι τους πνευματικούς αρχηγούς , θα καταργήσωσι την διοικητικήν και
εκπαιδευτικήν αποκέντρωσιν των κοινοτήτων, θα εξαφανίσωσι δια παντός τρόπου την
εθνικήν συνείδησιν των εθνοτήτων, θα επιβάλωσι την τουρκικήν γλώσσαν και
ιδεολογίαν.Ας σκεφτή τις, ότι ταύτα εγένοντο, καθ΄ ον χρόνον η κρατούσα
τουρκική τάξις δεν ήτο ακόμη ασφαλής, ας σκεφτή, ότι η τάξις αύτη εις το μέλλον
θα γίνηται αλονέν ισχυροτέρα και φανατικωτέρα, ότι θα δημιουργήση ισχυρότατον
στρατόν και στόλον, ότι θα αναπτυχθή οικονομικώς, ότι εύρε και θα εύρη εις το
μέλλον ακόμη περισσότερους θαυμαστάς και υποστηρικτάς εν Ευρώπη, αφ΄ενός μεν
εκείνους, οίτινες θα ρίψωσι τα κεφάλαιά των εις την Τουρκίαν και θα θελήσωσι να
την εκμεταλλευθώσιν εμπορικώς και βιομηχανικώς και αφ΄ετέρου εκείνους, οίτινες
έχουν παρομοίους λογαριασμούς εις τας ιδικάς των χώρας π. χ. τους Γερμανούς, ας
σκεφθή, ότι θα εξασφαλίση την εξωτερικήν της θέσιν και ίσως και συμμάχους θα
αποκτήση, ας αναλογισθή τέλος και υπό οίων παραδόσεων εμπνέεται ο τουρκικός
λαός και τότε θα εννοήση τα μέλλοντα να επακολουθήσωσιν.
Απέναντι της τοιαύτης αναποφεύκτου ροπής των πραγμάτων τι θα πράξωσιν ή τι
πρέπει να πράξωσιν αι δάφοραι εθνικότητες; Το να πείσωσι δια λογικών
επιχειρημάτων οι μη Τούρκοι τους Τούρκους, ότι δεν συμφέρει εις το κράτος
τοιαύτη εσωτερική διχόνοια.είναι ουτοπία ου μόνον διότι πρόκειται περί Τούρκων,
ου μόνον διότι η λογική ουδέποτε λαμβάνεται υπ΄όψιν εν ταις σχέσεσι των δυνατών
προς τους αδυνάτους, είνε ουτοπία, διότι η διαγωγή των Τούρκων είναι απόρροια
νόμων ιστορικών, καθώς είδομεν, και οι Τούρκοι θα υπερασπίσωσι και θα επιβάλωσι
τα αποκλειστικά κυριαρχικά δικαιώματά των και τα συμφέροντά των, προσπαθούντες
να εκμηδενίσωσι τους ανθισταμένους δια παντός μέσου και μέχρις εσχάτων.»
Και σαν μόνη ελπίδα σωτηρίας για τις καταδυναστευόμενες εθνότητες προτείνει:
«Όταν ο Έλλην, ο Αρμένιος, ο Βούλγαρος, ο Σέρβος, ο Άραψ εννοήσωσιν, ότι δεν
είνε εχθροί προς αλλήλους, αλλ΄έχουσιν ένα κοινόν εχθρόν, ταχέως θα ενωθώσι και
θα εξαναγκάσωσιν αυτόν να σεβασθή αυτούς.παραλλήλως προς την εσωτερικήν
οργάνωσιν και συνένωσιν πρέπει να είνε παρασκευασμένη και η μόνη ultima ratio,
η μόνη πειθώ, η μόνη ακαταμάχητος λογική, η λογική των όπλων.»
Είναι προφητικός με την τύχη των εθνοτήτων και προειδοποιεί για την στάση των
αδελφών τους:
«Τι θα γίνη λοιπόν, εάν συνεπεία εσωτερικών ταραχών προβή π. χ. εξαίφνης η
Τουρκία εις σφαγήν των κατοίκων πόλεως ή χώρας κατοικουμένης υπό Ελλήνων ή
Βουλγάρων ή Σέρβων; Θα μείνωσιν απαθείς βλέποντες χυνόμενον το αίμα των
αδελφών των οι πέριξ ελεύθεροι λαοί, θα κύψωσι τον αυχένα, θα καταπίωσι
μετ΄οδύνης και πικρίας το πλήγμα ή θα αρκεσθώσιν εις υστερικάς κραυγάς και εις
επικλήσεις ματαίας προς την φιλανθρωπίαν των ισχυρών της γης; Αλλά μόνον λαοί,
οίτινες απεφάσισαν να αυτοκτονήσουν εν αισχύνη, λαοί, οίτινες απώλεσαν το
συναίσθημα της τιμής, λαοί, οίτινες δεν έχουν αίμα εν τη καρδία των δια να
ερυθριάσουν ραπιζόμενοι, δύναται να ανεχθώσι τοιαύτα πλήγματα. Όταν μετά (την)
ήτταν του 97 επακολουθή ταπείνωσις ως η του 909 και δεν αρχίση ο λαός να
ετοιμάζη δια του αίματος της καρδίας του την εκδίκησιν, όταν δεν εξυγιάνη έστω
και δια των οδυνηροτάτων εγχειρήσεων τον διοικητικόν του και στρατιωτικόν
οργανισμόν, και δεν παρασκευάση σκοπίμως, πυρετωδώς, ολοψύχως τον αγώνα της
τιμής, όταν δεν παρασκευάση την αποτροπήν νέων ατιμώσεων, ο λαός ούτος είνε
ανάξιος να φέρη υπερήφανα και ένδοξα ονόματα και μεγάλας λέξεις εις τα χείλη.η
Τουρκία μόνον επί τη βάσει ευρυτάτων αποκεντρωτικών παραχωρήσεων, ως κράτος
φιλελεύθερον, δύναται να ζήση και να προαχθή εν τω πολιτισμώ και να ευημερήση
εσωτερικώς και να γίνη σεβαστή εξωτερικώς..Η Τουρκική αστική τάξις θα φανή
συμβιβαστική και ανεκτική μόνον, εάν γνωρίζη, ότι έχει απέναντί της
ωργανωμένους και ισχυρούς αντιπάλους, ετοίμους να αναλάβωσι τον περί πάντων
αγώνα. Εάν έχη απέναντί της την Ελλάδα του 1909 θα οργιάση εις βάρος των
πολυτιμοτάτων αγαθών του εθνικού μας πολιτισμού.
Γνωρίζομεν, ότι ίσως οι πλείστοι, δια την επικρατούσαν σήμερον εν Ανατολή και
ιδίως εν Ελλάδι σύγχυσιν γνωμών, εξ άλλων ιδεών ή προκαταλήψεων ορμώμενοι, άλλα
φρονούσι. Και η μεν ιστορία δεν θα βραδύνη να δείξη ποίος έχει δίκαιον, τούτο
όμως είνε αναμφισβήτητον, ότι δηλαδή οι ομοεθνείς μας, αν έχωσσι τέλος πάντων
σκοπόν να ζήσωσιν ως λαός αξιοπρεπής εν τω κόσμω πρέπει να δείξωσιν άπαξ
τουλάχιστον αρετάς Προμηθέων και όχι να πληρώσι αιωνίως τον αέρα με ιερεμιάδας
Επιμηθέων». [2]
ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΑΣΙΟΠΟΥΛΟΣ
ΔΑΣΚΑΛΟΣ
--------------------------------------------------------------------------------
[1] Ο Δημήτρης Γληνός γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1882 και σπούδασε φιλολογία στην
Αθήνα. Το 1908 άφησε το «Ελληνογερμανικό Λύκειο» της Σμύρνης, όπου δίδασκε,
για τη Γερμανία όπου πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές, το 1909 γράφει «την
πρώτη μελέτη με τη μαρξιστική μέθοδο» για την Επανάσταση των Νεοτούρκων και το
Ελληνισμό. Εμπνέεται από την Επανάσταση του 1909 και την άνοδο του Βενιζέλου
και προσπαθεί να γράψει με το Μανόλη Τριανταφυλλίδη το «Δρόμο της Νέας Ζωής»,
που φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα πνευματικό και πολιτικό μανιφέστο. Συμμετέχει
στον Εκπαιδευτικό Όμιλο (1910) και το 1913 συντάσσει τις εκπαιδευτικές
μεταρρυθμίσεις του Βενιζέλου. Το 1916 φυλακίζεται ως βενιζελικός και στη
συνέχεια διορίζεται Πρόεδρος του «Εκπαιδευτικού Συμβουλίου» από την κυβέρνηση
της Θεσσαλονίκης και Γ. Γ. του Υπουργείου Παιδείας έως το 1920.το 1924
διορίζεται πρώτος διευθυντής του Μαράσλειου Διδασκαλείου. Η δικτατορία του
Πάγκαλου τον απολύει. Την ίδια εποχή έρχεται σε αντίθεση με το ΚΚΕ τόσο για το
ρόλο του Εκπαιδευτικού Ομίλου που ο ίδιος τον ήθελε ανεξάρτητο από τα κόμματα,
όσο και, κυρίως, για τις θέσεις του ΚΚΕ πάνω στα εθνικά θέματα. Μόνο μετά την
αλλαγή των θέσεων του ΚΚΕ θα το προσεγγίσει οριστικά και θα γίνει βουλευτής και
μέλος του, το 1936. Επί Κονδύλη και Μεταξά θα εξοριστεί και θα φυλακιστεί στην
Ακροναυπλία. Το Δεκέμβριο του 1942 εκλέγεται μέλος του Πολιτικού Γραφείου του
κόμματος και της Πολιτικής Γραμματείας του. Τον Οκτώβριο του 1942 θα γράψει
το μανιφέστο του ΕΑΜ, «Τι είναι και τι θέλει το ΕΑΜ». Τον Σεπτέμβριο του 1943
πρότεινε τη δημιουργία «λαϊκής κυβέρνησης» στις απελευθερωμένες περιοχές (της
μελλοντικής ΠΕΕΑ).
[2] Τα αποσπάσματα είναι από την εργασία του Δ.Γληνού «Η Τουρκική
μεταπολίτευσις και αι συνέπειαι αυτής», που γράφτηκε στην Ιένα τον Ιούλιο του
1909, όπως περιέχεται στα Άπαντα, τόμος Α΄1898-1910, σελ. 171-188.
Other related posts:
