Science Café Nijmegen | maandag 11 maart - 20u00 | The Shamrock SYMMETRIE, FUNDAMENT VAN DE ABSTRACTE REALITEIT elegantie in de wis- en natuurkunde Van bolvormige hemellichamen tot het zesvoudig symmetrisch ijskristal; de natuur lijkt verliefd op symmetrie! Wonderbaarlijk ook hoe haar schoonheid en perfectie de mens op een instinctieve manier raakt. In een proces dat terug gaat tot de klassieke oudheid, is men de fundamentele rol van symmetrie gaan beseffen. Vanuit de meetkunde en getallenleer dient het zich als vanzelf aan en geeft daarmee aanleiding tot allerlei verassende verbanden die we nog lang niet allemaal begrijpen. Wiskundige Herman Weyl heeft de wetenschap een eenvoudige maar handzame definitie gegeven: een object vertoont een symmetrie als een bepaalde transformatie haar onveranderd laat. Denk bijvoorbeeld aan een 60-graden rotatie van het ijskristal om haar as. Minstens zo fascinerend als de symmetrie van objecten, is de symmetrie van de natuurwetten die de werking van het universum bestieren. Uit hun onveranderlijkheid onder een relatieve eenparige beweging, de Lorentztransformatie, blijkt als vanzelf Einsteins speciale relativiteitstheorie te rollen! Hiermee werd helder dat symmetrie een diepe betekenis heeft voor de ontwikkeling van nieuwe theoriën. Zo volgden in de kwantummechanica de fundamentele behoudswetten van energie en impuls, terwijl andere symmetrieën uiterst elegant de diverse natuurkrachten van het Standaardmodel van de deeltjesfysica verklaren. Spontane symmetriebreking zorgt, volgens Higgs, voor de massa van de elementaire deeltjes. Symmetriebreking is ook de oorzaak van een overschot van materie t.o.v. anti-materie en daarmee van het bestaan van ons heelal! In het Science Café Nijmegen van maandag 11 maart zullen hoogleraren Eric Opdam (Wiskunde, UvA) en Stan Bentvelsen (Natuurkunde, UvA) deze abstracte materie inzichtelijk maken. Beleef zelf de elegantie van basale principes, die de meest diepe fundamenten van ons denken en het universum blootleggen. ------------------ De klassieke Griekse filosofen hadden al een fascinatie voor symmetrie. Plato ontdekte de vijf regelmatige veelvlakken, waaronder de kubus, en zag deze als kosmische bouwstenen vuur, lucht, water, aarde en hemelmaterie. En de voetbal die hebben we te danken aan Archimedes afgeknotte icosaëder. Vanaf de 19e eeuw heeft de systematische studie van symmetrieën een hoge en abstracte vlucht genomen met de ontwikkeling van de groepentheorie. De zogenaamde Lie-groep voor continue symmetrieën is van onschatbare waarde gebleken voor de natuurkunde. Eric Opdams wiskundige wereld zit vol met symmetrieën. Op 11 maart neemt hij ons mee in de hersenbrekende wereld van de groepentheorie, discrete en continue symmetrieën en de parallelen hierbij tussen de meetkunde en getaltheorie. Symmetrie is ook een belangrijk thema in Stan Bentvelsens onderzoek aan het Higgs deeltje en Standaardmodel. Hij zal ons, middels een reis langs absolute hoogtepunten van de natuurkunde, inzicht geven in fundamentele rol van symmetrie. Sprekers Eric Opdam & Stan Bentvelsen (beiden Universiteit van Amsterdam) Tijd maandag 11 maart 2013, 20u00-22u00 Locatie The Shamrock, Smetiusstraat 17 te Nijmegen Moderator Ronald Kleiss Muziek Vincent Leijen (vanaf 19u30) Entree gratis Info sciencecafenijmegen.nl ----------------------------------------- Noot voor de pers (niet voor publicatie): Neem voor meer informatie contact op met de redactie van Stichting Science Café Nijmegen via Eric Stoffels. Telefoon: 06-13430232 / e-mail: e.stoffels@xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
Attachment:
persberichtSCNmaart13.pdf
Description: binary/octet-stream
