[PWC-MEDIA] Persbericht Wageningen University: Duurzaamheid vraagt om verbinding denken en doen in onderwijs (embargo)
- From: "Vos, Bouke de" <bouke.devos@xxxxxx>
- To: PWC-Media <pwc-media@xxxxxxxxxxxxx>
- Date: Fri, 9 May 2014 07:50:10 +0000
Persbericht Wageningen University, nr. 045, 8 mei 2014
Science-embargo tot 8 mei, 20 uur
“Het klimaatprobleem zit niet tussen de polen maar tussen de oren”
Duurzaamheid vraagt om verbinding denken en doen in onderwijs
Hoe krijg je de grote wereldvraagstukken over bijvoorbeeld klimaatverandering
of genoeg voedsel niet alleen tussen de oren, maar beweeg je mensen ook om hun
handen uit de mouwen te steken? Vier onderzoekers, waaronder prof. Arjen Wals
van Wageningen University, zien in onderwijs geijkte mogelijkheden. Het
leerproces kan wereldwijd krachtiger worden en meer betekenis krijgen door de
harde bètavakken, zoals biologie en scheikunde complementair te laten zijn aan
natuur-, milieu- en duurzaamheidseducatie. Over deze nieuwe onderwijsvorm die
gebruikmaakt van citizen science, schrijven zij in Science van 9 mei.
De ‘harde’ onderwijsvakken zoals natuur- en scheikunde, biologie, wis- en
natuurkunde, aardrijkskunde en het vak algemene natuurwetenschappen (anw) die
klassiek op kennis en bewustwording zijn gericht, staan in de hele wereld los
van natuur- en milieueducatie die samen met de nieuwste loot
‘duurzaamheidseducatie’ meer op handelen zijn gericht. Dat maakt geschoolden
weliswaar zeer bewust van de toestand waarin de planeet verkeert, maar gebrek
aan handelingsperspectief brengt ook een gevoel van onmacht met zich mee. Wat
moet je bijvoorbeeld doen om een klimaatomslag te voorkomen of er beter op te
anticiperen? Daarvoor is affiniteit met de politiek, de maatschappij en de
economie van belang. Omgekeerd ontbreekt het de natuur-, milieu- en
duurzaamheidseducatie aan voldoende natuurwetenschappelijk inzicht om de
urgentie van hun voorgenomen handeling te onderbouwen, maar zij weet wel mensen
bij de problemen te betrekken.
Verbinden
Het natuurwetenschappelijk onderwijs en de natuur-, milieu,- en
duurzaamheidseducatie geven los van elkaar een versnipperd antwoord op de wens
van de maatschappij om te komen tot een daadwerkelijk duurzame samenleving.
“Het is nu de tijd om beide stromingen met elkaar te verbinden,” zegt prof.
Arjen Wals, hoogleraar Sociaal leren en Duurzame ontwikkeling aan Wageningen
University. “Wanneer er geen goede verbinding ontstaat tussen de beide
educatiestromen dreigt natuurwetenschappelijk onderwijs eenzijdig ten dienste
te komen te staan van het vergroten van de innovatie- en concurrentiekracht van
de economie van een land”, zegt de hoogleraar. “Tegelijkertijd kan natuur-,
milieu- en duurzaamheidseducatie, zonder een goede verbinding met de
natuurwetenschappen, maar moeilijk op verantwoorde manier omgaan met de
tegenstrijdigheden en onzekerheden die zich binnen de wetenschap voordoen
rondom duurzaamheidsvraagstukken.”
De auteurs van het Science-artikel geven een aantal voorbeelden van op
duurzaamheid gericht onderwijs dat zich beweegt op het grensvlak van wetenschap
en samenleving: Het Amerikaanse concept ‘Eetbare schooltuinen’, waarbij
leerlingen hun eigen voedsel verbouwen in een educatieve tuin en tegelijk op
school de daarbij benodigde natuurwetenschappelijke kennis opdoen of de
Nederlandse variant Groene schoolpleinen<http://www.groeneschoolpleinen.nl/>.
Ander voorbeeld is YardMap<http://content.yardmap.org/>, met het gebruik van
ICT en citizen science. Burgers, jong en oud, brengen hierbij de biodiversiteit
in eigen wijk of buurt in kaart, gebruikmakend van digitale foto’s, speciale
apps en Google Maps, met als doel plekken aan te wijzen waar de mogelijkheden
om biodiversiteit te versterken het grootst zijn. Op basis van het onderzoek en
in samenwerking met wetenschappers en lokale partijen (o.a. de gemeente,
tuincentra, een NGO) worden actieplannen opgesteld en uitgevoerd waarbij de
YardMaps steeds worden geactualiseerd. De verschillende YardMaps zijn ook door
middel van sociale media met elkaar verbonden. In Nederland werkt De
Natuurkalender<http://www.natuurkalender.nl/> op een vergelijkbare wijze.
Door citizen science, natuurwetenschappelijk onderwijs en natuur- milieu- en
duurzaamheidseducatie bij elkaar te brengen kunnen burgers en wetenschappers op
een betekenisvolle en handelingsgerichte manier werken aan duurzaamheid. Wals:
“Het gaat hierbij niet om het verbinden van inhouden maar ook om het
ontwikkelen van nieuwe competenties als het omgaan met complexiteit,
onzekerheid en verwarring en het ontwerpen en uitvoeren van lokale
oplossingen”. Mogelijk draagt deze manier van leren ook bij aan het verbeteren
van het beschadigde vertrouwen in de wetenschap. De overheid zal meer moeten
inzetten op het stimuleren en ondersteunen van ‘hybride leeromgevingen’ waarbij
de grens tussen wetenschap en samenleving, school en buurt en mondiaal en
lokaal vervaagt en het welbevinden van mens en planeet meer centraal komt te
staan.
Transitie
De roep om een transitie en een andere manier van denken wordt steeds groter,
stelt prof. Wals vast: “Uiteindelijk zit het klimaatprobleem niet tussen de
polen maar tussen de oren”. Hij onderbouwt die bewering met de opvallende
constatering dat de rol van onderwijs en het betrekken van burgers totaal
onderbelicht blijft in het klimaatdebat. Hij vraagt zich daarom af hoe we een
transitie kunnen realiseren zonder betrokken, kritische en competente burgers
die waarden nastreven die niet louter gebaseerd zijn op de materiële kant van
het bestaan maar ook op zorg voor anderen, hier en elders, nu en later.
Praat mee op #CitizenScience
Publicatie
Wals, A.E.J., Brody, M., Dillon, J. and Stevenson, R.B. (2014) Convergence
Between Science and Environmental Education, Science, 344, p. 583-584.
NOOT VOOR DE REDACTIE
NB: Let aub op Science-embargo tot vanavond 20 uur. Meer informatie bij
prof.dr.ir. Arjen Wals, Hoogleraar Sociaal leren & Duurzame ontwikkeling en
directeur Centrum Duurzame Ontwikkeling en Voedselzekerheid, Wageningen
University, tel. 0317 484184, arjen.wals@xxxxxx<mailto:arjen.wals@xxxxxx> of
via Jac Niessen, wetenschapsvoorlichter Wageningen UR, tel.0317 485003,
jac.niessen@xxxxxx<mailto:jac.niessen@xxxxxx>.
Wageningen University maakt deel uit van Wageningen UR (University & Research
centre). De missie is 'To explore the potential of nature to improve the
quality of life'. Binnen Wageningen UR bundelen 9 gespecialiseerde
onderzoeksinstituten van stichting DLO en Wageningen University hun krachten om
bij te dragen aan de oplossing van belangrijke vragen in het domein van gezonde
voeding en leefomgeving. Met ongeveer 30 vestigingen, 6.000 medewerkers en
9.000 studenten behoort Wageningen UR wereldwijd tot de aansprekende
kennisinstellingen binnen haar domein. De integrale benadering van de
vraagstukken en de samenwerking tussen verschillende disciplines vormen het
hart van de unieke Wageningen aanpak.
Other related posts:
- » [PWC-MEDIA] Persbericht Wageningen University: Duurzaamheid vraagt om verbinding denken en doen in onderwijs (embargo) - Vos, Bouke de
