[PWC-MEDIA] Persbericht Universiteit Maastricht: Politieke druk was nodig om publiek-private samenwerking van de grond te laten komen
- From: "Pers (BU)" <pers@xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx>
- To: "Pers (BU)" <pers@xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx>
- Date: Thu, 6 Jun 2013 12:03:02 +0200
[http://enews.nieuwskiosk.nl/template/798/trans.gif]
[http://enews.nieuwskiosk.nl/template/798/trans.gif]
[http://enews.nieuwskiosk.nl/template/798/trans.gif]
[http://enews.nieuwskiosk.nl/template/798/trans.gif]
Kunt u dit persbericht niet goed lezen? klik dan
hier<http://enews.nieuwskiosk.nl/template/798/KXVkADw6WC4SqYsLhxfS2A==.htm>
[http://enews.nieuwskiosk.nl/template/798/umpagebrandingtop.gif]
[http://enews.nieuwskiosk.nl/template/798/maintitle.gif]
6 juni 2013
[http://enews.nieuwskiosk.nl/template/798/bannerright.gif]
Politieke druk was nodig om publiek-private samenwerking van de grond te laten
komen
Proefschrift analyseert 25 jaar publiek-private samenwerking bij
rijksinfrastructuur
De gangbare opvatting, dat sinds het tweede kabinet-Lubbers volop van
privatisering en publieke-private samenwerking (PPS) sprake is geweest, blijkt
niet juist. Althans voor PPS. Dat blijkt uit de eerste grote studie naar een
kwart eeuw PPS bij rijksinfrastructurele projecten in Nederland, verricht door
Arno Eversdijk. De auteur, in het dagelijks leven werkzaam bij Rijkswaterstaat
(RWS), hoopt op 12 juni 2013 aan de Universiteit Maastricht te promoveren op de
dissertatie ‘Kiezen voor publiek-private samenwerking’.
Publiek-private samenwerking (PPS) houdt in dat overheidsbesturen,
bouwbedrijven en banken een langjarig samenwerkingsverband aangaan voor het
realiseren, financieren en onderhouden van publieke voorzieningen, zoals wegen,
bruggen en tunnels. Het streven naar PPS was aanvankelijk veelbelovend. Het
regeerakkoord uit 1986 maakte gewag van de wenselijkheid van méér PPS. Sinds
dat jaar ontbrak het onderwerp PPS bijna nooit in volgende regeerakkoorden.
Vaak stond er in dat méér PPS moest plaatsvinden. Parlementaire druk versterkte
dat streven. Tweede Kamerleden zaten er bovenop en rechtvaardigden PPS vanuit
wisselende motieven: geld uit de staatskas besparen, het bedrijfsleven laten
wennen aan wat internationaal meer voorkomt en het meer benutten van private
creativiteit in projecten. De opgeschroefde verwachtingen zijn echter voor de
millenniumwisseling maar heel beperkt waargemaakt. Het aantal PPS-projecten
voor het realiseren van infrastructuur was toen - ondanks de retoriek van
‘kunnen, willen en moeten’ - nog beperkt. Het parlement kon geen vuist maken.
Als er al eens een rijks PPS-project kwam, lag dat ver weg van de Randstad en
had het iets van een gebaar; een showcase om het toch eens te proberen.
Wegaanleg met echt hoge prioriteit geschiedde tot ongeveer 2000 zelfs nooit via
PPS.
Wie stuurt?
De achterblijvende resultaten zijn veroorzaakt door een combinatie van
factoren: lauwe ministers, een niet enthousiaste ambtelijke dienst en af en toe
dwarse decentrale besturen. Er was aanvankelijk ‘gebrekkig ambtelijk
enthousiasme’ over wat in de regeerakkoorden stond. Het proefschrift ‘Kiezen
voor publiek-private samenwerking’ maakt duidelijk waarom het aanvankelijk met
PPS niet wilde vlotten:
1) Ambtenaren van Rijkswaterstaat (RWS) waren niet enthousiast. Ze zagen in de
komst van PPS een afbraak van hun werkwijzen, kennis en vaardigheden.
2) Ook ministers van Verkeer en Waterstaat hadden vaak andere prioriteiten. Ze
zouden het resultaat in hun ministersperiode bovendien niet meemaken. Of ze
vonden PPS een uitvoeringskwestie, waarbij ze RWS hun gang lieten gaan. Bij
voorbeeld verkeersminister Eurlings dacht er zo over.
3) In de regio’s was PPS wel eens minder geliefd, bijvoorbeeld omdat PPS bij
rijksinfrastructuur grote bouwcombinaties aantrekt. Het op achterstand zetten
van eigen - regionale - aannemers wilden provinciebesturen en gemeentebesturen
liever niet.
Omslag
Toch was er een omslag. Na 15 jaar sluimerende symboolpolitiek kwam PPS na 2000
op gang, hoewel het aantal projecten tot 2011 beperkt bleef. De ministers Zalm
(Financiën) en Peijs (Verkeer en Waterstaat) zorgden ‘met dreiging’ voor een
doorbraak. Vanaf die interventie heeft RWS de draai naar meer PPS eindelijk
moeten maken. En de kennis over PPS is toegenomen, hoewel er nog steeds wel
externe kennis moet worden ingekocht. In PPS wordt bij RWS momenteel minder dan
vroeger een bedreiging gezien. De huidige verkeersminister, Schultz van Haegen,
heeft een langere lijst van PPS-projecten laten opstellen dan een van haar
voorgangers ooit deed. Begrijpelijk sinds pogingen tot het echte bezuinigen
onder de kabinetten Rutte-I en -II begonnen.
Tanker van koers laten veranderen gaat moeizaam
Uit het onderzoek blijkt dat een grote draai naar meer PPS een enorm
veranderingsproces is dat blijkbaar tijd nodig heeft alvorens het op gang komt.
Het beeld van de rijksoverheid als een tanker die slechts langzaam van koers
kan veranderen (ooit geformuleerd door onderwijsminister Jos van Kemenade),
blijkt niet alleen voor onderwijsveranderingen maar ook voor publiek-private
samenwerking op rijksniveau een juist beeld. Bij onderwijsvernieuwing draaiden
de bewindslieden nog aan het stuur van de tanker, bij PPS was dat zelfs een
tijd niet het geval.
Financiële meerwaarde, maar reken je niet rijk
Eversdijk onderzocht het publieke keuzeproces rondom PPS gedurende een kwart
eeuw op zowel politiek-bestuurlijk als op ambtelijk (project-)niveau. Voor deze
analyse zijn alle Kamerstukken bekeken en tal van debatten geanalyseerd, is met
een aantal politiek-bestuurlijke en ambtelijke hoofdrolspelers uit de
verschillende tijdvakken gesproken en zijn zes casestudies verricht van
projecten waarbij PPS wel of niet van de grond kwam.
Eversdijk stelt onder meer vast dat projectinhoudelijke motieven door
ambtenaren vaak naar voren worden gebracht om de keuze pro of contra PPS te
rechtvaardigen. ”Dat een project met een financiële meerwaarde voor PPS altijd
tot PPS leidt, blijkt echter een naïeve gedachte”, aldus Eversdijk. Publieke
bestuurders kozen nogal eens voor andere overwegingen dan financiële, zoals een
afslanking van Rijkswaterstaat bewerkstelligen of het verwerven van steun uit
de regio voor een project. Blijkbaar was er toen vaak nog budget genoeg om een
algehele staatsfinanciering van een infrastructureel werk te realiseren.
Inmiddels ligt dit anders. De huidige verkeersminister probeert daarom wel in
te zetten op PPS met financiële meerwaarde, maar heeft te maken met enkele
crises, zoals de bankencrisis. Eversdijk constateert in zijn onderzoek dat de
berekende financiële voordelen van PPS omgeven zijn met onzekerheden en
aannames. ”Enige voorzichtigheid rondom het toepassen van het
meerwaarde-principe is dus wel op zijn plaats”, aldus Eversdijk. Of een
verwachte financiële meerwaarde vervolgens ook per project wordt behaald, was
nog niet vast te stellen. Publieke besluitvormers en parlementen moeten zich
dus niet rijk rekenen wanneer zij kiezen voor PPS.
Promovendus en promotor
A.W.W. (Arno) Eversdijk (1972) studeerde bestuurskunde aan de Open Universiteit
en is senior-inkoopmanager bij Rijkswaterstaat. Promotor prof. dr. A.F.A.
(Arno) Korsten is thans honorair hoogleraar aan de Universiteit Maastricht
(Faculteit der Rechtsgeleerdheid) en emeritus hoogleraar Bestuurskunde aan de
Open Universiteit Nederland.
Noot voor de pers:
Voor meer informatie over de inhoud van dit persbericht kunt u terecht bij Arno
Eversdijk, e-mail aww.eversdijk@xxxxxxxxxx<mailto:aww.eversdijk@xxxxxxxxxx>.
‘Kiezen voor publiek-private samenwerking’ is een uitgave van BoomLemma. Het
boek is verkrijgbaar via www.boomlemma.nl<http://www.boomlemma.nl> en in de
reguliere boekhandel.
De afdeling Marketing and Communications van de UM is bereikbaar via 043 388
5222, e-mail pers@xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx<mailto:pers@xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx>.
Voor urgente zaken buiten kantooruren: 06 4602 4992. De persberichten van de
Universiteit Maastricht staan op internet:
www.maastrichtuniversity.nl/pers<http://www.maastrichtuniversity.nl/pers>. Zie
ook het
Webmagazine<http://enews.nieuwskiosk.nl/jump.aspx?i=501&e=18835&u=$uid$&li=234561&url=http://webmagazine.maastrichtuniversity.nl>
voor interessant onderzoek aan de UM en volg ons op Twitter: @MaastrichtU.
Terug naar boven
Based in Europe, focused on the world. Maastricht University is
a stimulating environment. Where research and teaching are
complementary. Where innovation is our focus. Where talent
can flourish. A truly student oriented research university.
Mocht u in de toekomst geen persberichten meer willen ontvangen, klik dan
hier<mailto:pers@xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx> om dat aan ons door te geven.
[http://demo.nieuwskiosk.nl/images/poweredby.gif]<http://enews.nieuwskiosk.nl/jump.aspx?i=1&li=2729&url=http://enews.nieuwskiosk.nl/callmenow/callme.aspx**que**u=$uid$**amp**e=18835**amp**i=0&e=67&u=$uid$>
powered by e-News
digital content distribution
Other related posts:
- » [PWC-MEDIA] Persbericht Universiteit Maastricht: Politieke druk was nodig om publiek-private samenwerking van de grond te laten komen - Pers (BU)
