20 april 2016
Texelse jurk blijkt van lid hofhouding koningin Henrietta Maria
De bij Texel opgedoken koninklijke garderobe behoorde toe aan de hofhouding van
de Engelse koningin Henrietta Maria. Zij was in maart 1642 op weg naar
Nederland voor een geheime missie, toen een van haar bagageschepen
verongelukte. Dit ontdekten cultuurhistorici Nadine Akkerman van de
Universiteit Leiden en Helmer Helmers van de Universiteit van Amsterdam.
Schotse vertrouwelinge
De inmiddels beroemde zijden jurk verkeert nog in uiterst goede staat en is
daardoor het pronkstuk is van de opgedoken schat. Hij was waarschijnlijk van
Jean Kerr, gravin van Roxburghe (circa 1585-1643). Deze katholieke Schotse was
de belangrijkste vertrouwelinge van koningin Henrietta Maria (1609-1669). Er
was ook nog een jongere hofdame wier kleding het schip vervoerde, maar gezien
het destijds al ouderwetse model en de ruime maat van de jurk lijkt het
aannemelijker dat de wat oudere Kerr hem droeg.
Elizabeth Stuart
Cultuurhistorici Nadine Akkerman en Helmer Helmers zijn experts in het Britse
koninklijk huis Stuart. Ze baseren hun conclusies op een brief van Elizabeth
Stuart (1596-1662). Zij was een Schotse prinses die na haar ballingschap
onderdak had gevonden in Den Haag. In een brief van 17 maart 1642, gericht aan
de met haar bevriende Engelse diplomaat Sir Thomas Roe, beschrijft Elizabeth
hoe haar schoonzus een schip verloor bij Texel. De koningin leed ook
persoonlijk verlies: de miskelken van haar privékapel verdwenen met de overige
bagage naar de zeebodem.
Dekmantel voor geheime missie
Henrietta Maria kwam officieel naar Nederland om haar twaalfjarige dochter over
te dragen aan prins van Oranje Willem II, de toekomstige Stadhouder, met wie ze
een jaar eerder was getrouwd. Dit was echter een dekmantel; haar werkelijke
missie was het verpanden van de kroonjuwelen, om met de opbrengst Nederlandse
wapens te kopen. Die waren voor koning Karel I essentieel om door te vechten in
de Engelse burgeroorlog. De vondst bij Texel is volgens Akkerman en Helmers
dan ook een belangrijke tastbare herinnering aan de diepe Nederlandse
betrokkenheid bij dat conflict.
Winterkoningin
Akkerman, universitair docent vroegmoderne Engelse literatuur in Leiden, en
Helmers, universitair docent Historische Nederlandse letterkunde in Amsterdam,
hadden het mysterie van de onbekende jurkeigenaresse snel opgelost. Akkerman:
'Toen Helmer me attendeerde op de vondst, hadden we binnen vijf minuten het
eerste bewijs opgedoken uit het archief. En we vinden steeds meer
aanwijzingen.' Akkerman redigeert sinds enkele jaren de gehele correspondentie
van Elizabeth, die ook wel de Winterkoningin werd genoemd, doordat zij slechts
één jaar op de Boheemse troon zetelde. Helmers schreef een boek over de
Engels-Nederlandse relaties in deze periode.
Onnodig speculeren
Het mysterie en gespeculeer in de pers rondom de herkomst van de garderobe zijn
dus helemaal niet nodig geweest. Door de vondst van het familiewapen liep het
spoor immers al snel richting de Stuarts. Helmers: 'Het is jammer dat wij niet
eerder zijn geraadpleegd, dan was het raadsel meteen opgelost. De betrokken
deskundigen hebben zich nu vooral gefocust op de materiële kant. Die is
belangrijk natuurlijk, maar minstens even interessant is het historische
verhaal dat achter deze vondst schuilgaat.'
Noot voor de pers, niet voor publicatie
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met:
Nadine Akkerman: [n.n.w.akkerman@xxxxxxxxxxxxxxxxx]
Inès van Arkel, Adviseur wetenschapscommunicatie Universiteit Leiden:
071-5273282 / [i.van.arkel@xxxxxxxxxxxxxxxx].
Over de Universiteit Leiden
De Universiteit Leiden is een internationaal georiënteerde
onderzoeksuniversiteit. De universiteit biedt hoogwaardig onderzoek en
academisch onderwijs in het alfa- gamma- en bètadomein. De Universiteit Leiden
[http://www.leidenuniv.nl] heeft 5.500 mensen in dienst en leidt 25.800 ;
studenten op.
Volg ons
Aanmelden voor de nieuwsbrief
[http://www.nieuwsbrief.leidenuniv.nl/contact/adres.html]
Afmelden http://persberichten.cmail20.com/t/d-u-tldilhk-jlkyurili-o/
Meer nieuws- en persberichten vindt u op onze nieuwspagina
[http://www.nieuws.leidenuniv.nl/].
