27 juli 2016
Hersens reageren anders dan verwacht op ADHD-medicijn
Een beproefd medicijn voor de behandeling van ADHD werkt in de hersenen van
gezonde niet-actieve personen net andersom dan werd gedacht: het stimuleert de
hersenactiviteit niet maar onderdrukt deze juist. Publicatie in The Journal of
Neuroscience op 27 juli.
Co-fluctuaties
Ons brein is allesbehalve in rust als wij zelf in rust zijn. De activiteit
fluctueert in alle hersengebieden tegelijkertijd volgens een specifiek patroon.
Hoe ontstaan deze co-fluctuaties? Neurowetenschappers, onder wie de Leidse
cognitief psycholoog Rudy van den Brink, deden er onderzoek naar. 'De
gezamenlijke fluctuaties van alle hersengebieden tegelijkertijd, bieden een
unieke kijk in de organisatie van het brein als een mens in rust is', zegt Van
den Brink. 'Wat die co-fluctuaties veroorzaakt en welke factoren daarop van
invloed zijn, was lange tijd een mysterie.'
Géén prikkels van buiten
De vraag waarmee de onderzoekers aan de slag gingen was of bepaalde stoffen
invloed hebben op de activiteit in de hersenen als er géén prikkels van
buitenaf komen. Daartoe dienden ze gezonde proefpersonen een medicijn toe dat
gebruikt wordt bij de behandeling van ADHD: atomoxetine. Vervolgens werden de
proefpersonen in een scanner gelegd en werd hun gevraagd naar een kruisje op
een scherm te blijven kijken en hun gedachten te laten stromen. 'Dat bracht hen
in een rusttoestand, vergelijkbaar met dagdromen', omschrijft Van den Brink.
Neurotransmitters
Van atomoxetine is bekend dat het de beschikbaarheid van de stoffen
noradrenaline en dopamine doet toenemen. Dat zijn allebei speciale
neurotransmitters. Deze beïnvloeden de manier waarop de zenuwen signalen
doorgeven. Noradrenaline bevordert het richten van aandacht. ADHD-patiënten
hebben er te weinig van. Vandaar dat een medicijn wordt gegeven dat ervoor
zorgt dat méér noradrenaline beschikbaar komt. Dopamine heeft, elders in de
hersenen, een soortgelijke werking maar dan met betrekking tot motivatie.
Niet verwachte uitkomst
Tot verbazing van de onderzoekers onderdrukte het toegediende medicijn de
co-fluctuaties in het brein van de proefpersonen sterk, in sommige
hersengebieden meer dan in andere. Dit gaf aan dat noradrenaline en dopamine
communicatie tussen de hersengebieden in het hele brein tijdens rust extra
inperken. Dit was nog niet eerder aangetoond. De onderzoekers waren verbaasd
over de uitkomsten van hun onderzoek, aangezien ze hadden aangenomen dat de
werking van noradrenaline en dopamine juist tot sterkere co-fluctuaties zou
leiden. Het medicijn blijkt dus een werking te hebben die afhangt van de
toestand waarin het brein zich bevindt.
Artikel
Het artikel verschijnt op 27 juli op de website van The Journal of
NeuroScience [http://www.jneurosci.org/].
Catecholaminergic Neuromodulation Shapes Intrinsic MRI Functional Connectivity
in the Human Brain
The Journal of Neuroscience, July 27, 2016 • 36(30):7865–7876 • 7865
Noot voor de pers, niet voor publicatie
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met:
Rudy van den Brink, [r.l.van.den.brink@xxxxxxxxxxxxxxxxx] / 071-5273871
Inès van Arkel, Adviseur wetenschapscommunicatie:
[i.van.arkel@xxxxxxxxxxxxxxxx] / 071-5273282
Over de Universiteit Leiden
De Universiteit Leiden is een internationaal georiënteerde
onderzoeksuniversiteit. De universiteit biedt hoogwaardig onderzoek en
academisch onderwijs in het alfa- gamma- en bètadomein. De Universiteit Leiden
[http://www.leidenuniv.nl] heeft 5.500 mensen in dienst en leidt 25.800 ;
studenten op.
Volg ons
Aanmelden voor de nieuwsbrief
[http://www.nieuwsbrief.leidenuniv.nl/contact/adres.html]
Afmelden voor persberichten van de Universiteit Leiden
http://persberichten.cmail2.com/t/d-u-iyutyht-ttiidiuyu-b/
Meer nieuws- en persberichten vindt u op onze nieuwspagina
[http://www.nieuws.leidenuniv.nl/].
