10 maart 2016
Archeologie als zelfreflectie
Archeologie kan helpen bij kritische zelfreflectie op onze Europese identiteit.
Dat stelt David Fontijn in zijn oratie op 18 maart.
De bronstijd is een cruciale periode in de Europese geschiedenis. Tijdens deze
periode, die duurde van ongeveer 2300 tot 800 voor Christus, ontstond namelijk
een levendige handel in metaal. Die handel strekte zich uit over het hele
continent, waardoor mensen uit verschillende delen van Europa met elkaar in
contact kwamen. Het was ook een periode waarin nieuwe materialen en technieken
werden uitgevonden. Sommige geschiedkundigen zien de bronstijd dan ook als een
economisch-rationele en inventieve periode.
'Economie van vernietiging'
'Maar dat is niet het hele verhaal', zegt David Fontijn, hoogleraar Archeologie
van vroeg Europa. 'Dankzij archeologisch onderzoek kennen we nu ook de andere
kant van de medaille. Zo blijkt de metaalhandel helemaal niet zo'n rationeel
proces te zijn als vaak gedacht. Sterker nog, het ging gepaard met een bizarre
economie van vernietiging. Overal in Europa vernietigden mensen doelbewust een
deel van het schaarse metaal door het te begraven. De komende jaren onderzoek
ik waarom ze dat deden. Het past in ieder geval niet in het plaatje van een
puur rationeel Europa.'
Boerensamenleving
Bovendien was het Europese succes relatief in vergelijking met omliggende
gebieden. In China, het nabije oosten en in Amerika ontstonden in dezelfde tijd
complexe beschavingen. Europa kwam – met uitzondering van de mediterrane
gebieden – niet veel verder dan eenvoudige en losjes georganiseerde
boerensamenlevingen.
Kritisch reflecteren
Wetenschappers zoeken verklaringen waarom het kleine Europa later grote delen
van de wereld kon overheersen. Die verklaring wordt vaak in de sociale en
culturele geschiedenis van Europa gezocht. Zo zouden Europeanen rationeler en
competitiever zijn dan anderen. Fontijn: 'De archeologie maakt duidelijk dat
die beelden niet kloppen en helpt ons kritisch te reflecteren op Europa's verre
verleden. Dat is belangrijk, omdat we op basis van ons gezamenlijke verleden
onze identiteit en gemeenschappelijkheid creëren.'
Wilt u deze oratie bijwonen? U kunt zich op deze pagina
[https://www.universiteitleiden.nl/agenda/2016/03/archaeology-of-early-europe] ;
aanmelden.
Noot voor de pers, niet voor publicatie
Voor meer informatie kunt u terecht bij Inès van Arkel, adviseur
wetenschapscommunicatie: 071-5273282 / [i.van.arkel@xxxxxxxxxxxxxxxx]. Of neem
contact op met de Prof. Dr. David Fontijn: 071-5272426 /
[d.r.fontijn@xxxxxxxxxxxxxxxxxx].
Over de Universiteit Leiden
De Universiteit Leiden is een internationaal georiënteerde
onderzoeksuniversiteit. De universiteit biedt hoogwaardig onderzoek en
academisch onderwijs in het alfa- gamma- en bètadomein. De Universiteit Leiden
[http://www.leidenuniv.nl] heeft 5.500 mensen in dienst en leidt 25.800 ;
studenten op.
Volg ons
Aanmelden voor de nieuwsbrief
[http://www.nieuwsbrief.leidenuniv.nl/contact/adres.html]
Afmelden http://persberichten.cmail20.com/t/d-u-jugjyt-jlkyurili-o/
Meer nieuws- en persberichten vindt u op onze nieuwspagina
[http://www.nieuws.leidenuniv.nl/].
