Klimaatverandering versterkt nachtelijke stormen boven Victoriameer
Het Victoriameer in Oost-Afrika zal door de klimaatverandering een hotspot voor
zware stormen worden. Dat blijkt uit een internationale studie die op 23
september is gepubliceerd in Nature Communications. Stef Lhermitte van de TU
Delft werkte mee aan de analyse van de verschillen in stormen overdag
(voornamelijk boven land) en 's nachts (vooral boven het meer).
Het Victoriameer ligt tussen Oeganda, Kenia en Tanzania en is met zijn
oppervlakte van bijna 70.000 vierkante kilometer het grootste meer van Afrika.
Daarnaast staat het bekend als een gevaarlijke plek voor de 200.000 mensen die
er 's nachts vissen. Het Internationale Rode Kruis schat dat er jaarlijks 3.000
tot 5.000 vissers om het leven komen in de zware stormen die het meer teisteren.
[cid:image005.jpg@01D21589.B515BFD0]
Victoriameer, Kenia. Credit: Sergei Kazakov / Shutterstock.com
Dag en nacht verschil
'Dat het Victoriameer 's nachts zo stormachtig kan zijn, heeft te maken met de
circulatie in de atmosfeer boven het enorme wateroppervlak en de
temperatuurverschillen tussen land en water', verklaart Stef Lhermitte, ten
tijde van dit onderzoek nog in dienst van de KU Leuven, die meegewerkt heeft
aan de analyse van die temperatuurverschillen. Overdag ontstaat er een bries
die van het koele water naar het warme land stroomt. 's Nachts is er een
omgekeerde beweging: de landbries verplaatst zich van het afkoelende land in de
richting van het warmere meer. Omdat het meer cirkelvormig is, komen die
landbriezen uit alle richtingen samen boven het meer. Voeg daarbij de
verdamping en je krijgt veel stormen, regen, wind en golven.
[cid:image006.png@01D21589.B515BFD0]
De nieuwe NASA-satellietobservaties tonen duidelijk het dag-en-nachtritme van
het klimaat boven en rond het Victoriameer aan: links het dagbeeld, rechts het
nachtbeeld. Hoe donkerder het beeld, hoe meer stormen er daar geteld werden in
de periode tussen 2005 en 2013.
Satellietobservaties
De wetenschappers konden dit patroon staven in samenwerking met de Amerikaanse
ruimtevaartorganisatie NASA. Dankzij nieuwe NASA-satellietobservaties konden ze
het aantal zware onweersbuien en de locatie ervan boven Oost-Afrika in kaart
brengen en dat om de 15 minuten voor de periode tussen 2005 en 2013. Overdag
zijn de meeste stormen boven het omgevende land, vooral de typische
warmteonweders in de namiddag. 's Nachts concentreren die stormen zich boven
het Victoriameer.
Hotspot voor nachtelijke stormen
Om na te gaan hoe de klimaatverandering dat proces zal beïnvloeden, voerde het
team onder leiding van Wim Thiery (KU Leuven en ETH Zürich) ook
klimaatsimulaties uit met een geavanceerd computermodel. Thiery: "Als we
uitgaan van een 'business as usual'-scenario, waarbij de uitstoot van
broeikasgassen verder blijft stijgen, zal de extreme neerslag boven het
Victoriameer dubbel zo sterk toenemen als die boven het omgevende land. Het
meer zal daardoor een hotspot voor nachtelijke stormen worden. Superstormen die
nu slechts eenmaal om de 15 jaar voorkomen, zullen dat tegen het einde van de
eeuw bijna jaarlijks doen."
Waarschuwingssysteem
In verder onderzoek willen de wetenschappers bestaande waarschuwingssystemen
voor de lokale vissers verder verfijnen. Dankzij de resultaten wordt het
mogelijk om extreme stormen boven het meer beter te voorspellen en de
kwetsbaarheid van de lokale vissers te verminderen. Een prototype van een nieuw
waarschuwingssysteem is reeds ontwikkeld.
Meer informatie
De volledige tekst van de studie 'Hazardous thunderstorm intensification over
Lake Victoria' door Wim Thiery, Edouard L. Davin, Sonia I. Seneviratne,
Kristopher Bedka, Stef Lhermitte, Nicole P.M. van Lipzig is beschikbaar op de
website van Nature Communications<http://www.nature.com/ncomms/index.html.>,
(DOI 10.1038/NCOMMS12786).
Contact Stef Lhermitte: +32 498569351,
S.Lhermitte@xxxxxxxxxx<mailto:S.Lhermitte@xxxxxxxxxx>,
http://staff.tudelft.nl/S.Lhermitte/
Wim Thiery, KU Leuven/ETH Zürich, +41 44 632 82 (Switzerland), +32 485 70 80 18
(Belgium), wim.thiery@xxxxxxxxxxx<mailto:wim.thiery@xxxxxxxxxxx>
Adviseur wetenschapscommunicatie TU Delft Roy Meijer, 015 2781751,
r.e.t.meijer@xxxxxxxxxx<mailto:r.e.t.meijer@xxxxxxxxxx>