[cid:image003.jpg@01D189BC.5F33EAF0]Creativiteit van kinderen overschat maar
onderbenut door ontwerpers
Kinderen kunnen een waardevolle rol spelen als mede-onderzoekers in het
ontwerpproces, bijvoorbeeld van een speeltoestel. Dat stelt Fenne van Doorn,
die op woensdag 30 maart op dit onderwerp promoveert aan de TU Delft. Ook voor
het onderwijs is haar onderzoek van grote waarde: kinderen blijken veel te
leren van hun rol als onderzoeker.
Co-onderzoekers
In het huidige onderzoek over ontwerpen wordt de creativiteit van kinderen
overschat maar onderbenut. Dat is de hoofdconclusie uit het promotie-onderzoek
van Fenne van Doorn. Ze heeft onderzocht hoe kinderen een rol kunnen spelen bij
het verkennen van ontwerpproblemen door ze als co-onderzoekers onderzoek te
laten doen in hun eigen sociale netwerk, via onder meer interviews met
leeftijdsgenoten. Het gaat daarbij om kinderen tussen de 8 en 12 jaar en over
producten uit de belevingswereld van kinderen, zoals een nieuw speeltoestel in
een speeltuin.
Super-participanten
'Door kinderen in te zetten als co-researchers werden het super-participanten,
waardevolle informanten die er voor zorgen dat de (volwassen) ontwerper
beslissingen kan nemen die in het belang van de kinderen zijn', stelt Van
Doorn. 'Maar', zo benadrukt de Delftse promovenda, 'we moeten de creativiteit
van kinderen als ontwerpers ook weer niet overschatten. Als je kinderen de
volledige vrijheid geeft in het creatief ontwerpen of in het onderzoek, dan
werkt dat niet goed. Er moeten duidelijke kaders en richtlijnen zijn.'
[cid:image004.png@01D189BB.D84C3E20]
Braindrawing door kinderen
Speeltuin
Van Doorn voerde onder meer 11 case-studies uit waarin kinderen
gebruikersonderzoek uitvoerden met leeftijdsgenoten of mensen die dicht bij
hen staan. Een voorbeeld was de Delftse speeltuin Bomenwijk, waar het nieuwe
speeltoestel
Memo<http://www.tudelft.nl/nl/actueel/laatste-nieuws/artikel/detail/speeltoestel-memo-stimuleert-bewegen-rekenen-en-samenwerken-1/>
werd gepresenteerd. De Memo bestaat uit zeven palen met aanraakgevoelige
LED-schermen. Om te spelen moeten kinderen van pilaar naar pilaar rennen.
Afhankelijk van het spel, sla je op de paal, ren je er rondjes omheen of maak
je bijvoorbeeld een rekensom.
Fenne van Doorn was bij de ontwikkeling van de Memo betrokken. Kinderen
verzamelden informatie en feedback over het toestel bij andere kinderen. Zo
wordt een zeer eerlijk beeld verkregen van de behoeftes en van de eisen die
kinderen stellen aan een speeltoestel en het spelen met ouderen. Andere
case-studies werden onder meer gedaan in samenwerking met het Rijksmuseum en
met Jantje Beton.
'Mijn onderzoek heeft een theoretisch model opgeleverd over het betrekken van
kinderen in de rol van co-researcher. Daarnaast heeft het een aantal
case-studies opgeleverd dat laat zien hoe je een co-research-project opzet en
uitvoert. Maar we hebben ook geleerd dat ieder project weer anders is.'
[http://www.tudelft.nl/uploads/pics/memo_intro.jpg]
Speeltoestel de Memo
Kinderen leren veel
Het onderzoek van Van Doorn is ook vanuit een andere invalshoek interessant:
het educatieve aspect. Kinderen blijken veel te leren van hun rol als
onderzoeker. Door interviews uit te voeren, vergrootten de kinderen hun kennis
over henzelf en over de mensen om hen heen. Naast het verzamelen van inzichten
over hun participanten, deelden de co-researchers ook hun eigen ervaringen. De
rol van onderzoeker en de status en verantwoordelijkheden die daarbij hoorden,
bleken de kinderen te motiveren om mee te doen aan het onderzoek. Wanneer
kinderen de rol van co-researcher adopteerden, bracht dat een gevoel van
eigenaarschap met zich mee en ontwikkelden ze een betrokken en serieuze houding.
'Het is wel wenselijk om de kinderen voor te bereiden op hun rol als
onderzoeker en het verzamelen van data, bijvoorbeeld door interviewtraining',
zegt Van Doorn.
Symposium over creativiteit
Vanwege deze grote educatieve waarde van het onderzoek, is er op de dag van de
promotie van Fenne van Doorn tevens een symposium over ontwerp- en
onderzoeksvaardigheden binnen het onderwijs aan kinderen, verzorgd door het
Wetenschapsknooppunt en de faculteit Industrieel Ontwerpen van de TU Delft. Het
thema is de creativiteit van kinderen, hoe die beter begrepen kan worden, en
vaker en beter aangesproken kan worden in het onderwijs.
Internationale gastsprekers zijn Paulo Blikstein uit Stanford (VSA en Ole
Iversen uit Aarhus (Denemarken). Blikstein onderzoekt hoe nieuwe technologie
als robotica en rapid prototyping ingezet kan worden om het onderwijs in de
exacte vakken te vernieuwen. Iversen ontwikkelt methoden om jongeren te laten
participeren in onderzoek. Allebei werken ze aan actieve leeractiviteiten waar
kinderen technische vakken en vaardigheden leren door middel van ontwerpend
handelen. Er wordt ook besproken wat er in Nederland gebeurt om de creatieve
denkkracht van leerlingen meer te benutten.
Meer informatie over het
symposium<http://www.io.tudelft.nl/nl/actueel/agenda/event/detail/symposium-over-ontwerp-en-onderzoeksvaardigheden-binnen-het-onderwijs/>.
Meer informatie
Informatie over Fenne van
Doorn<http://www.io.tudelft.nl/nl/over-de-faculteit/persoonlijke-profielen/phd-kandidaten/doorn-fap-van/>.
Symposium<http://www.io.tudelft.nl/nl/actueel/agenda/event/detail/symposium-over-ontwerp-en-onderzoeksvaardigheden-binnen-het-onderwijs/>
over ontwerp- en onderzoeksvaardigheden binnen het onderwijs.
Blog<http://www.wetenschapsknooppuntzh.nl/blog/van-speeltuin-naar-beweegtuin-kinderen-doen-onderzoek-naar-gebruikers/>
'van speeltuin naar beweegtuin, kinderen doen onderzoek naar gebruikers'
NRO-NWO project 'Co-design with kids'
<http://www.wetenschapsknooppuntzh.nl/nieuws/co-design-with-kids-ontwerpen-met-en-voor-echte-opdrachtgevers/>
.
Contact
Fenne van Doorn, onderzoeker TU Delft,
F.A.P.vanDoorn@xxxxxxxxxx<mailto:F.A.P.vanDoorn@xxxxxxxxxx>, +31 (0)15 27
81685.
Claire Hallewas, persvoorlichter TU Delft,
c.r.hallewas@xxxxxxxxxx<mailto:c.r.hallewas@xxxxxxxxxx>, +31 (0)6 4095 3085.
U ontvangt dit bericht via de PWC-medialijst. U kunt zich afmelden via
www.platformwetenschapscommunicatie.nl<file:///\\www.platformwetenschapscommunicatie.nl>.
Dit bericht is afkomstig van de TU Delft, Communication, Postbus 5, 2600 AA
Delft, www.tudelft.nl<http://www.tudelft.nl/>.