[http://app.meltwaterpress.com/mpress/uploadedimages/2016/9/11/1374081473654491521.png]
Persbericht Wageningen University & Research, nr 086, 21 september 2016. Video
beschikbaar<https://www.youtube.com/watch?v=NEbCkBXVPgw>
www.wur.nl/nl/show/Natuurbeheer-door-boeren-moet-minder-vrijblijvend-en-beter-beloond.htm<http://www.wur.nl/nl/show/Natuurbeheer-door-boeren-moet-minder-vrijblijvend-en-beter-beloond.htm>
’Natuurbeheer door boeren moet minder vrijblijvend en beter beloond’
Natuurbeheer door boeren komt niet vanzelf tot stand. Deelname aan het stelsel
van agrarisch natuurbeheer waarbij de overheid beheersovereenkomsten met boeren
afsluit maar ook aan andere initiatieven vanuit de markt en vanuit NGO’s zoals
de Vogelbescherming dient minder vrijblijvend te worden. Tegelijkertijd moeten
boeren niet slechts een ‘compensatie’ ontvangen voor agrarisch natuurbeheer,
maar een royale beloning. En agrarisch natuurbeheer moet een gedeelde
verantwoordelijkheid worden van boeren, overheden, maar ook van bedrijven in de
agri-foodketens, banken en andere stakeholders. Dit betoogt prof.dr. Hens
Runhaar, buitengewoon hoogleraar Beheer van biodiversiteit en agrarisch
landschap aan Wageningen University & Research in zijn inaugurele rede op 22
september.
Schaalvergroting en intensivering van het agrarisch land hebben de laatste
decennia geleid tot een drastische verandering van het agrarisch landschap .
Heggen en houtwallen werden gerooid, grondwaterpeilen verlaagd, graslanden en
akkers steeds monotoner, er wordt steeds vroeger en vaker gemaaid etc. Planten-
en diersoorten zijn in aantallen en variëteit sterk afgenomen. Zo staan
weidevogels zoals de typisch Nederlandse grutto en kievit sterk onder druk.
In zijn inaugurele rede Towards ‘nature-inclusive’ agriculture gaat prof. Hens
Runhaar in op de vraag hoe er kan worden gestuurd op een verandering van de
landbouw waarbij economie, ecologie, landschapsherstel en andere
maatschappelijke waarden meer in balans zijn: ‘natuurinclusieve’ landbouw.
Daarvoor moeten vele barrières worden geslecht. “Zo zijn de voordelen van
natuurvriendelijk boeren minder zichtbaar dan die van de conventionele
landbouw. Niet alleen voor de boeren zelf, maar ook voor consumenten” verklaart
prof. Runhaar. Maar ook zijn er belangen die strijdig kunnen zijn met een
verandering richting natuurinclusieve landbouw. “Een overgang naar natuurbeheer
binnen de landbouw vergt daarom andere vormen van samenwerking tussen boeren,
wetenschappers en bedrijven, naast nieuwe prikkels om boeren te stimuleren om
hun negatieve ecologische impact te minimaliseren en maximaal te profiteren van
natuurlijke processen, zoals biologische plaagbestrijding.”
Uitdagingen voor natuurbeheer binnen de landbouw
Prof. Runhaar onderzocht met collega’s tien bestaande initiatieven rondom
nature inclusive agriculture. De resultaten zijn beperkt, vooral omdat deelname
plaatsvindt op vrijwillige basis en de ecologische ambities laag zijn. Wellicht
sorteren de nieuwe boerencollectieven in het stelsel van agrarisch natuurbeheer
meer effect, meent prof. Runhaar. Dan moet wel aan een viertal condities
voldaan worden: de boeren moeten gemotiveerd zijn, hun deelname moet minder
vrijblijvend zijn, zij moeten in staat worden gesteld om deel te nemen én hun
natuurbeheer moet niet worden belemmerd door bijvoorbeeld wetgeving.
Daarnaast is de rol van de consument nog lang niet genoeg verkend. “Het is
interessant te onderzoeken hoe consumenten gestimuleerd kunnen worden om iets
meer te betalen voor natuurvriendelijke producten, zoals weidevogel-kaas of
melk, zegt prof. Runhaar. “Een eerste stap daartoe zou zijn de burgers bewust
te maken van wat er speelt in landbouwgebieden –ik ben bang dat dit bewustzijn
erg laag is”.
Tenslotte zou natuurinclusief boeren een prominentere plek moeten krijgen in
het Europese Gemeenschappelijke Landbouwbeleid en in de voedselketens, waarin
momenteel fabrikanten, banken, retailers en zaadleveranciers de dienst uitmaken
en boeren veelal gedwongen worden zoveel mogelijk te produceren tegen zo laag
mogelijke kosten. Natuur- en landschapsbeheer in agrarisch gebied moet dus ook
door al die andere partijen omarmd worden.
De buitengewone leerstoel van prof. Runhaar wordt gefinancierd door het
ministerie van Economische Zaken.
NOOT VOOR DE REDACTIE
Meer informatie bij prof. Hens Runhaar, tel. 06 2331 8004,
hens.runhaar@xxxxxx<mailto:hens.runhaar@xxxxxx> of via Jac Niessen,
wetenschapsvoorlichter Wageningen University & Research, tel 0317 485003,
jac.niessen@xxxxxx<mailto:jac.niessen@xxxxxx>. De inaugurele rede vindt plaats
op donderdag 22 september 2016 om 16.00 uur, in de Aula, Gen. Foulkesweg 1a,
Wageningen. Portretfoto in hoge resolutie beschikbaar.
Dit persbericht op onze
website.<http://www.wur.nl/nl/show/Natuurbeheer-door-boeren-moet-minder-vrijblijvend-en-beter-beloond.htm>
Video<https://www.youtube.com/watch?v=NEbCkBXVPgw>: Gesprek met Hens Runhaar.
De missie van Wageningen University & Research is ‘To explore the potential of
nature to improve the quality of life’. Binnen Wageningen University & Research
bundelen Wageningen University en gespecialiseerde onderzoeksinstituten van
Stichting Wageningen Research hun krachten om bij te dragen aan de oplossing
van belangrijke vragen in het domein van gezonde voeding en leefomgeving. Met
ongeveer 30 vestigingen, 5.000 medewerkers en 10.000 studenten behoort
Wageningen University & Research wereldwijd tot de aansprekende
kennisinstellingen binnen haar domein. De integrale benadering van de
vraagstukken en de samenwerking tussen verschillende disciplines vormen het
hart van de unieke Wageningen aanpak.