[PWC-MEDIA] Persbericht NWO: Oeroude economische onderhandelingen ontrafeld
- From: "NWO_NIEUWS" <NWO_Nieuws@xxxxxx>
- To: "NWO_NIEUWS" <NWO_Nieuws@xxxxxx>
- Date: Fri, 12 Aug 2011 10:04:12 +0200
Dit bericht (met beeld in hoge resolutie) staat online op:
http://www.nwo.nl/nwohome.nsf/pages/NWOP_8KMGDQ
<http://www.nwo.nl/nwohome.nsf/pages/NWOP_8KMGDQ>
12 augustus 2011
Oeroude economische onderhandelingen ontrafeld
Plant en schimmel dwingen elkaar tot eerlijke handel
Onder de grond zijn planten en schimmels op elkaar aangewezen. Ze ruilen
onderling voedingsstoffen, maar hoe wordt voorkomen dat ze misbruik van elkaars
goedheid maken? In een Science-publicatie beschrijft Toby Kiers het mechanisme
dat de partners dwingt eerlijk handel te drijven, ook wanneer het voedselaanbod
verandert. Om het onderste uit de kan te halen, blijken planten en schimmels er
een soort marktwerking op na te houden met fosfor en koolhydraten als
ruilmiddelen. Het onderzoek is gefinancierd door NWO.
De ondergrondse symbiose tussen planten en schimmels is een van de oudste en
belangrijkste ecologische interacties op aarde. Tegenwoordig heeft meer dan
tachtig procent van alle planten een ondergrondse relatie met
mycorrhiza-schimmels. Planten leveren via fotosynthese koolhydraten aan de
schimmel, en de schimmel levert voedingsstoffen zoals fosfor aan de
plantenwortels.
Dr. Toby Kiers (sectie dierecologie van de Vrije Universiteit Amsterdam)
onderzocht in een experiment wat er gebeurt wanneer je het evenwicht verstoort
door het voedselaanbod te veranderen. Zo kon ze nagaan of het aangaan van
samenwerking afhankelijk is van het aanbod van elke partner. Kunnen planten en
schimmels een goede afweging maken en de voorkeur geven aan specifieke
partners? Kiers onderzocht deze vraag omdat er wereldwijd meer voedingsstoffen
beschikbaar komen door de toename van landbouwgronden. De cruciale vraag is of
de samenwerking tussen plant en schimmel zo’n ingrijpende verandering kan
overleven.
Fosfor en koolhydraten ruilen
In haar experiment dwong Kiers schimmels en planten veel of weinig
voedingstoffen aan elkaar te geven. Wat bleek? De planten gaven de meeste
koolhydraten aan de schimmels die daar de meeste voedingsstoffen
tegenoverstelden; planten konden inderdaad onderscheiden welke schimmels de
beste partner vormden. Maar Kiers draaide het experiment ook om en keek naar de
reactie van de schimmel. Tot haar verbazing ging de schimmel meer fosfor
leveren aan plantenwortels die meer koolhydraten afstonden. De schimmel staat
meestal met meerdere planten in contact dus kan ook hij kiezen voor de plant
met de beste tegenprestatie.
Marktplaats
Kiers trof een relatie aan tussen plant en schimmel die ze vergelijkt met een
marktplaats: in de handel zorgen vraag en aanbod voor een evenwicht, zodat door
concurrentie een eerlijke prijs ontstaat. Plant en schimmel zorgen er op
dezelfde manier voor dat ze niet te veel betalen. Ze dwingen elkaar op die
manier eerlijke handel te drijven. Dit zorgt voor een stabiele situatie en is
een mogelijke verklaring voor het voortbestaan van deze oeroude evolutionaire
samenwerking. Deze symbiose bestond al toen 470 miljoen jaar geleden de eerste
planten aan land gingen.
‘Bij dieren hebben we al vaker voorbeelden gezien van dit soort eerlijke
handel, bijvoorbeeld bij apen en poetsvissen, maar het bestaan van een
marktwerking waar beide partners onderhandelen is compleet onverwacht in de
samenwerking tussen planten en schimmels; niemand had gedacht dat schimmels zo
gewiekst konden zijn.’
Toch is hiermee nog niet het gehele mechanisme ontrafeld. Soms blijft een plant
koolhydraten leveren aan een schimmel die geen fosfor levert. En er zijn
planten die geen koolhydraten leveren maar toch fosfor ontvangen van de
schimmel. De markt tussen plant en schimmel heeft kennelijk nog meer voordelen.
Toby Kiers deed haar onderzoek op basis van twee subsidies van NWO: een
persoonsgerichte Vidi en een Meervoud, het programma dat de doorstroom van
vrouwelijke onderzoekers bevordert naar UD en UHD-posities.
Over NWO
De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) is de
onafhankelijke nationale wetenschapsfinancier en heeft tot taak het
wetenschappelijke onderzoek in Nederland te laten excelleren via nationale
competitie. Jaarlijks geeft NWO ruim 700 miljoen euro uit aan subsidies voor
toponderzoek en toponderzoekers, vernieuwende instrumenten en apparatuur, en
aan instituten waar toponderzoek wordt bedreven. NWO financiert het onderzoek
van ruim 5000 getalenteerde wetenschappers aan universiteiten en instellingen.
Selectie door middel van peer review is in handen van onafhankelijke
deskundigen. NWO bevordert de overdracht van kennis naar de maatschappij.
---
Meer informatie:
* NWO, Afdeling Voorlichting & Communicatie
* t.: +31 (0)70 344 07 13, voorlichting@xxxxxx
<mailto:voorlichting@xxxxxx>
11-34
---
Perslijst: aanmelden
<http://www.nwo.nl/interact.nsf/pages/NWOA_78BDC3?OpenDocument> | afmelden
<http://www.nwo.nl/interact.nsf/pages/NWOA_78BDC3?opendocument&subfrm=Cancel>
Adreswijzigingen doorgeven via: nwo_nieuws@xxxxxx <mailto:nwo_nieuws@xxxxxx>
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO)
Afdeling Voorlichting en Communicatie
Postbus 93138
2509 AC Den Haag
Persvoorlichters: nwo_nieuws@xxxxxx <mailto:nwo_nieuws@xxxxxx>
t.: +31 (0)70 344 07 29 (ook buiten kantooruren bereikbaar)
Other related posts:
- » [PWC-MEDIA] Persbericht NWO: Oeroude economische onderhandelingen ontrafeld - NWO_NIEUWS
