Versie incl. filmpjes, foto's en achtergrondinfo is online
beschikbaar<https://nioo.knaw.nl/nl/pers/pissebedden-verslagen-door-regenwormen-en-spinnen>
Persbericht, 1 november 2017
Belangrijke bodemdiertjes geteld in Nederlandse tuinen:
pissebedden onttroond door spinnen en regenwormen
Voor het eerst zijn het niet de pissebedden die in de meeste Nederlandse tuinen
zijn gezien. Tijdens de derde editie van de Bodemdierendagen grijpen de
spinachtigen de macht, op de voet gevolgd door de regenwormen. De oorzaak
moeten we waarschijnlijk zoeken in het weer. Het najaar begon namelijk zeer
nat. Desondanks gingen rond Dierendag bijna 600 enthousiaste bodemdierentellers
op zoek, en samen vonden deze citizen scientists zo'n 3.500 kleine maar heel
belangrijke dieren.
[cid:image007.jpg@01D35322.0C564450]De Bodemdierendagen vragen aandacht voor
het onmisbare maar vaak vergeten bodemleven: zonder hen geen gezonde bodem.
Verspreid over Nederland duiken mensen begin oktober hun achtertuin in, of
onderzoeken klassen hun schoolplein. De Top 3 van bodemdieren in de Nederlandse
tuinen ziet er dit jaar wel anders uit! In de voorgaande jaren stonden de
pissebedden onbetwist bovenaan. Maar hoe kan het ook anders: in het natte
najaar van 2017 zijn vaker regenwormen en spinnen gesignaleerd!
"Voor de meeste bodemdieren was het goed weer: nat en niet te koud. Dat zie je
terug in de waarnemingen. Voor de waarnemers was het wel wat minder
natuurlijk," zegt bodemecoloog Gerard Korthals van het Nederlands Instituut
voor Ecologie (NIOO-KNAW) en het Centre for Soil Ecology. "Dit jaar kozen we
'het weer' als thema van de Bodemdierendagen, dus we hebben er ook wel een
beetje om gevraagd," lacht de organisator.
Top 3 van 2017
In bijna 90% van de onderzochte tuinen, schoolpleinen, balkons en groene daken
komen ze voor: de spinachtigen zoals spinnen en hooiwagens. Op 2 staan de
verschillende soorten regenwormen die samen in 88% van de tuinen gesignaleerd
zijn. De huisjesslakken maken de Top 3 compleet met 84%.
[cid:image008.jpg@01D35322.0C564450]Pissebedden en de insecten (mieren en
kevers) duikelden juist in het klassement. Blijkbaar houden zij wat minder van
al die nattigheid en koude. Per waarneming zijn er gemiddeld zo'n 30 dieren
gemeld, berekende bodemonderzoeker Ron de Goede van Wageningen University &
Research. Dat is net als in het eerste jaar een goede score, en een stuk meer
dan de ruim 20 in de erg warme en droge nazomer van 2016.
Om de invloed van het weer te testen, deed een deel van de waarnemers dit jaar
een extra proef met eenvoudige middelen. De zogenaamde 'Keukenpapierproef': zie
het filmpje<https://www.youtube.com/watch?v=nQKsusWgnxg&feature=youtu.be>.
Bodemdiervriendelijk
[cid:image009.jpg@01D35322.0C564450]Om de kwaliteit van de 121 deelnemende
locaties te vergelijken, hebben de onderzoekers diversiteit en aantallen
algemene bodemdieren omgerekend in rapportcijfers. Dit natte najaar staan de
groene tuinen weer bovenaan met een mooie 9. Ook voor minder algemene
diersoorten kan dit een geschikte plek zijn om te leven.
Gemiddeld scoren de deelnemende tuinen een 8,6. Halfgroene tuinen, parken en
schoolpleinen doen goed mee. Maar de bestrate tuinen zijn met een 6,6 ver
weggezakt. Ook groene daken lijken nog steeds wat hulp voor bodemdieren te
kunnen gebruiken. Op de speciaal gemaakte
resultatenwebsite<http://bodemdierendag.nioo.knaw.nl> kan iedereen het zelf
allemaal bekijken, met de verspreiding op de kaart van Nederland en de cijfers
voor de verschillende typen tuinen.
De foto- en de
filmpjeswedstrijd<https://nioo.knaw.nl/nl/foto-filmwedstrijd#quicktabs-qt_bdd17_resultaten=0>
van de Bodemdierendagen laat de zoektocht, en de resultaten, mooi zien. De
winnaars staan op de site.
Drie jaar & graven kan nog!
Na drie meetjaren kun je wel zeggen, dat tuinen een belangrijke rol spelen voor
het bodemleven en de (stads)natuur. Meer dan 600 complete tuinwaarnemingen met
zo'n 18.000 bodemdieren zijn er inmiddels verzameld. En de teller loopt nog...
Waarnemingen zijn nog steeds welkom! Dit bodemdierenseizoen kent namelijk een
vervolgonderzoek. Als je je waarneming invult op
www.bodemdierendagen.nl<http://www.bodemdierendagen.nl> krijg je ook meteen een
score voor je tuin. Kan je tuin wel wat 'bodemdiervriendelijker', dan zijn er
zeven tips van de
experts<https://nioo.knaw.nl/nl/bodemdierendagen-2017-zeven-tuintips>. Laat
bijvoorbeeld de bladeren zoveel mogelijk liggen, leg niet teveel tegels neer en
snoei laat.
Onmisbare beestjes
"Het belang van kleine beestjes wordt vaak over het hoofd gezien. Berichten als
de enorme afname van vliegende insecten in Duitsland, openen de ogen voor het
grote publiek " zegt Korthals. Of je nu 6 poten hebt als insect, veel meer -
pissebedden, spinnen, duizend- of miljoenpoten - of geen zoals wormen en
slakken. De meeste zijn onmisbaar om de natuur en ook onze maatschappij
'gezond' te houden. Zo zorgen bodemdieren bijvoorbeeld voor een vruchtbare
aarde, gezuiverd water en afvoer van overvloedige regen.
De organisatoren van de Bodemdierendagen zijn het Nederlands Instituut voor
Ecologie (NIOO-KNAW) en het Centrum voor Bodemecologie (Centre for Soil Ecology
CSE). Het CSE is een onderzoekscentrum van het NIOO en Wageningen University
(o.a. Sectie Bodemkwaliteit). Ondersteuning komt van de Vrije Universiteit
(Faculteit Aard- en Levenswetenschappen), het Nederlands Instituut voor
Biologie (NIBI), NL Greenlabel, YouWe, Puzzling Panda, IVN en de landelijke
organisatie van het Weekend van de Wetenschap.
___________________________________________________________________________________________
Het NIOO<http://www.nioo.knaw.nl> is met ruim 300 medewerkers en studenten een
van de grootste onderzoeksinstituten van de Koninklijke Nederlandse Akademie
van Wetenschappen (KNAW). Het is gespecialiseerd in de ecologie van het water
en het land: hoe werkt de natuur? Sinds 2011 is het gevestigd in een duurzaam
gebouwd onderzoekspand in Wageningen. De historie van het onderzoek gaat meer
dan 60 jaar terug en loopt door ons hele land, en ver daarbuiten.
Voor meer informatie:
· Bodemecoloog en organisator Gerard Korthals, coördinator Centre for
Soil Ecology (NIOO en WUR), tel. 0317-473596 / 06-12882710,
g.korthals@xxxxxxxxxxxx<mailto:g.korthals@xxxxxxxxxxxx>
· Hoofd wetenschapscommunicatie en organisator Froukje Rienks,
Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW), tel. 06-10487481 / 0317-473590,
f.rienks@xxxxxxxxxxxx<mailto:f.rienks@xxxxxxxxxxxx>
Illustraties: er zijn allerlei foto's en andere illustraties beschikbaar. Zie
de online versie van dit bericht voor
voorbeelden<https://nioo.knaw.nl/nl/pers/pissebedden-verslagen-door-regenwormen-en-spinnen>.
Links:
· Hoofdsite op www.bodemdierendagen.nl<http://www.bodemdierendagen.nl>
· Resultatenpagina<http://bodemdierendag.nioo.knaw.nl>
· Kaart met alle (> 600)
waarnemingen<https://nioo.knaw.nl/node/9672#quicktabs-qt_bdd17_res=2>
· Winnende foto's en
filmpjes<https://nioo.knaw.nl/node/9671#quicktabs-qt_bdd17_resultaten=0> van
deelnemers
·
Tuintips<http://www.nioo.knaw.nl/nl/bodemdierendagen-2017-zeven-tuintips> voor
een bodemdiervriendelijkere tuin
· Compilage sociale
'betrokkenheid'<https://nioo.knaw.nl/nl/news/de-bodem-leeft>
· Filmpje
keukenpapierproef<https://www.youtube.com/watch?v=nQKsusWgnxg&feature=youtu.be>
· Zoekkaart bodemdieren met uitleg<https://nioo.knaw.nl/node/9667> of
direct naar de
pdf<https://nioo.knaw.nl/sites/default/files/Bodemdierenkaart2017Groot.pdf>
·
Lesmateriaal<https://nioo.knaw.nl/node/9670#quicktabs-qt_bdd2017_scholen=2> en
bodemdierenweetjes<https://nioo.knaw.nl/node/6033>
Website Centre for Soil Ecology (CSE):
www.soilecology.eu<http://www.soilecology.eu>
Website NIOO: www.nioo.knaw.nl<http://www.nioo.knaw.nl>
Twitter: @niooknaw<https://twitter.com/niooknaw>
Als u dit persbericht ten onrechte ontvangt of geen persberichten meer wenst te
ontvangen, meld dat dan s.v.p. via
communicatie@xxxxxxxxxxxx<mailto:communicatie@xxxxxxxxxxxx>.
Froukje Rienks
Wetenschapsvoorlichter / Hoofd PR & Wetenschapscommunicatie
Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW)
Bureau Bedrijfsvoering
Droevendaalsesteeg 10, 6708 PB Wageningen
Postbus 50, 6700 AB Wageningen
T 0317-473590
M 06-10487481
f.rienks@xxxxxxxxxxxx<mailto:f.rienks@xxxxxxxxxxxx>
www.nioo.knaw.nl<http://www.nioo.knaw.nl/>
@niooknaw (Twitter)<twitter.com/niooknaw>
Het NIOO is het onderzoeksinstituut voor ecologie van de Koninklijke
Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW)