[cid:image001.png@01CFE7B7.A5882C30] Den Haag, 10 februari 2015 Nieuw werkprogramma We willen graag lokaal, biologisch en duurzaam eten. Maar onze precisielandbouw – die met camera’s, sensoren, lampen en computers de oogst wil vergroten – richt zich op verdere industrialisatie en schaalvergroting. Hoe verhoudt smart farming zich tot de maatschappelijke roep om duurzaamheid en dierenwelzijn? Slimme technologie, de maatschappelijke impact van innovatie en de relevantie van de wetenschap: het zijn maar een paar van de onderwerpen uit het Werkprogramma 2015-2016<http://www.rathenau.nl/publicaties/publicatie/werkprogramma-2015-2016.html> van het Rathenau Instituut, dat vandaag verschijnt. In het werkprogramma staan de thema’s en onderwerpen waar het Rathenau Instituut zich de komende twee jaar op richt. Bij de samenstelling ervan is gesproken met Kamerleden, beleidsmakers en overige belanghebbenden. Via een online ideeënbus deelden belangstellenden suggesties. Ook zijn er focusgroepen met burgers gehouden over de onderwerpen. Intieme technologie In het thema ‘Intieme technologie’ kijken we naar de invloed van technologie op de relaties tussen consument en bedrijf; tussen burger en overheid en tussen patiënt en zorgverlener. We besteden aandacht aan vraagstukken rond het opslaan en koppelen van persoonlijke gegevens, het eigenaarschap van (medische) data en naar de rechten van consument, patiënt en burger. Systeeminnovatie onder druk Innovaties beloven vaak efficiëntieverhoging, verbetering van de volksgezondheid of meer duurzaamheid. Ze kunnen lonkende perspectieven bieden, maar tegelijkertijd maatschappelijk betwist worden. Zo kunnen gemodificeerde algen bijvoorbeeld dienen als grondstof voor schoonmaakmiddelen, om palmolie of fossiele grondstoffen mee te vervangen. Maar gemodificeerde algen vinden we synthetisch en onverenigbaar met de natuur. In ‘Systeeminnovatie onder druk’ brengen we nieuwe wetenschap en technologie in kaart en kijken we naar slimme oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken. Grenzeloze innovatie, regionale ambities De wetenschap internationaliseert in rap tempo: onderzoekers en studenten trekken voor werk en studie de hele wereld over. En met het subsidieprogramma Horizon 2020 dwingt de Europese Unie Nederlandse wetenschappers om oplossingen aan te dragen voor maatschappelijke problemen. Tegelijkertijd is er een schijnbaar tegenovergestelde beweging zichtbaar: ook al verkopen Nederlandse bedrijven hun producten over de hele wereld; hun innovatie organiseren ze steeds vaker in de eigen regio, in hotspots of kennishubs als Brainport Eindhoven of Rotterdam Worldport. Daar werken ze samen met lokale kennisinstellingen, overheden en bedrijven. De komende twee jaar zal het Rathenau Instituut het debat opzoeken over de toenemende invloed van de regionalisering, Europeanisering en mondialisering van wetenschap en innovatie. Wat betekenen deze trends voor het nationale wetenschaps- en innovatiebeleid? En wat zijn de mogelijkheden om op regionaal niveau vorm te geven aan wetenschap en innovatie? Wetenschap voor beleid Beleidsmakers maken gebruik van wetenschappelijk kennis om hun beleid mee te onderbouwen. Maar in debatten over schaliegas of het HPV- en het Mexicaanse griepvaccin klinkt de roep om ‘onafhankelijk’ onderzoek. Het Rathenau instituut zal de komende tijd de (on) mogelijkheden van dit evidence based beleid in kaart brengen. Wat is hierin de rol van niet-academische kennisinstellingen zoals het KNMI en het RIVM? Hoe moeten we omgaan met de roep om ‘onafhankelijk’ onderzoek? En zijn er nieuwe vormen van maatschappelijke dialoog mogelijk? Tussen wetenschapsbeleid en onderzoekspraktijk Ook de komende twee jaar levert het Rathenau Instituut de feiten en cijfers die het wetenschapsbeleid van een empirische basis voorzien. Aan bod komen de achtergronden bij wetenschapsdisciplines, onderzoeksgebieden en maatschappelijke en economische sectoren. We breiden onze kennis- en informatiefunctie uit en internationaliseren onze vergelijkingen. Over het Rathenau Instituut Het Rathenau Instituut stimuleert de publieke en politieke meningsvorming over wetenschap en technologie. Daartoe doet het instituut onderzoek naar de organisatie en ontwikkeling van het wetenschapssysteem, publiceert het over maatschappelijke effecten van nieuwe technologieën, en organiseert het debatten over vraagstukken en dilemma’s op het gebied van wetenschap en technologie. Werkprogramma 2015 - 2016<http://www.rathenau.nl/publicaties/publicatie/werkprogramma-2015-2016.html> Noot voor de redactie Voor meer informatie kunt u terecht bij Pascal Messer, redacteur: p.messer@xxxxxxxxxxx<mailto:p.messer@xxxxxxxxxxx> tel. 070 - 342 1542