[PWC-MEDIA] [Nova-perslijst2] Planeet opgespoord bij naburige ster

Marieke Baan <h.m.baan@xxxxxx> · Wed, 17 Oct 2012 00:24:52 +0200

HET EMBARGO OP DIT EERDER VERZONDEN PERSBERICHT IS OPGEHEVEN

P E R S B E R I C H T

Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO)
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Planeet opgespoord bij naburige ster -  ESO’s instrument HARPS ontdekt 
exoplaneet van één aardmassa bij Alfa Centauri B

Europese astronomen hebben een planeet van ongeveer één aardmassa opgespoord 
die rond een ster van het nabije Alfa Centauri-stelsel draait. Het is de 
lichtste exoplaneet die tot nu toe bij een zonachtige ster is ontdekt. De 
planeet is gedetecteerd met het instrument HARPS van de 3,6-meter telescoop van 
de ESO-sterrenwacht op La Silla, Chili. Dit onderzoeksresultaat wordt op 17 
oktober 2012 online gepubliceerd in het tijdschrift Nature.

Alfa Centauri is een van de helderste sterren aan de zuidelijke hemel en, met 
een afstand van slechts 4,3 lichtjaar, tevens de meest nabije buur van ons 
zonnestelsel. Hij bestaat in werkelijkheid uit drie sterren: een stelsel van 
twee zonachtige sterren die op geringe afstand om elkaar draaien, Alfa Centauri 
A en B geheten, en een zwakke rode ster op grotere afstand: Proxima Centauri. 
Al sinds de negentiende eeuw speculeren astronomen over mogelijke planeten bij 
deze sterren, de meest nabije locatie voor leven buiten het zonnestelsel, maar 
de diverse zoekacties leverden niets op. Tot nu toe dan.

“Onze waarnemingen met het HARPS-instrument, die zich over meer dan vier jaar 
uitstrekken, hebben een klein, maar echt signaal opgeleverd van een planeet die 
elke 3,2 dagen een rondje om Alfa Centauri B volbrengt”, zegt Xavier Dumusque 
(Sterrenwacht Genève, Zwitserland, en Centro de Astrofisica da Universidade do 
Porto, Portugal), eerste auteur van het onderzoeksartikel. “Het is een 
buitengewone ontdekking die het uiterste van onze techniek heeft gevergd!”

Het Europese team heeft de planeet opgespoord door de kleine schommelingen in 
de beweging van de ster Alfa Centauri B te detecteren die het gevolg zijn van 
de zwaartekrachtsaantrekking van de eromheen cirkelende planeet. Dat effect is 
zeer klein: het zorgt ervoor dat de ster met een snelheid van slechts 51 
centimeter per seconde (1,8 km/uur) heen en weer gaat – ongeveer de snelheid 
van een kruipende baby. Dit is de hoogste meetnauwkeurigheid die ooit met deze 
methode is bereikt.

Alfa Centauri lijkt sterk op de zon, maar is iets kleiner en minder helder. De 
nu ontdekte planeet heeft een massa die een beetje groter is dan die van de 
aarde en draait op ongeveer zes miljoen kilometer om zijn ster – een afstand 
die aanzienlijk kleiner is dan de afstand van Mercurius tot de zon in het 
zonnestelsel. De andere heldere component van de dubbelster, Alfa Centauri A, 
staat honderden keren verder weg, maar moet toch een zeer heldere verschijning 
zijn aan de hemel boven de planeet.

Sinds hetzelfde onderzoeksteam in 1995 de eerste exoplaneet bij een zonachtige 
ster ontdekte, zijn meer dan achthonderd exoplaneten opgespoord. De meeste 
daarvan zijn echter veel groter dan de aarde, vele zo groot als Jupiter. De 
uitdaging waar astronomen nu voor staan is om een planeet op te sporen die 
ongeveer dezelfde massa heeft als de aarde en in de leefbare zone om een andere 
ster draait. De eerste stap is nu gezet.

“Dit is de eerste planeet van vergelijkbare massa als de aarde die ooit bij een 
zonachtige ster is ontdekt. Zijn omloopbaan ligt heel dicht bij zijn ster, 
waardoor het er veel te heet is voor leven zoals wij dat kennen”, aldus 
coauteur en teamlid Stéphane Udry (Sterrenwacht Genève). “Maar het is mogelijk 
dat er meer planeten om deze ster cirkelen. Onze andere HARPS-resultaten en 
nieuwe ontdekkingen van Kepler laten duidelijk zien dat de meeste lichte 
planeten deel uitmaken van stelsels met meerdere planeten.”

“Dit resultaat is een belangrijke stap in de richting van de detectie van een 
tweeling van de aarde in de onmiddellijke nabijheid van de zon. We leven in 
opwindende tijden!”, besluit Dumusque.

ESO zal een online-persconferentie houden waarbij journalisten de gelegenheid 
krijgen om het resultaat en de implicaties ervan met wetenschappers te 
bespreken. Voor deelname zie onze media advisory: 
http://www.eso.org/public/announcements/ann12072/

E I N D E  P E R S B E R I C H T
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Meer informatie:

Beeld en volledig persbericht op 
http://www.eso.org/public/netherlands/news/eso1241/ 
Opgemaakt persbericht op www.astronomie.nl/
---------------------------------------------------------------------------------------------------

Met vriendelijke groet,

Drs. Marieke Baan
Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie
NOVA Informatie Centrum
Science Park 904
1098 XH Amsterdam

T +31(0)20-5257480
F +31(0)20-5257484
M +31(0)6-14322627

www.astronomie.nl

_______________________________________________
Nova-perslijst2 mailing list
Nova-perslijst2@xxxxxxxxxxx
https://list.uva.nl/mailman/listinfo/nova-perslijst2

[PWC-MEDIA] [Nova-perslijst2] Planeet opgespoord bij naburige ster

Other related posts: