[PWC-MEDIA] [Nova-perslijst2] Nieuwe camera onthult wilde jeugd van het heelal

Marieke Baan <h.m.baan@xxxxxx> · Thu, 29 Mar 2012 08:46:07 +0200

P E R S B E R I C H T

Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Leiden, 29 maart 2012

Nieuwe camera onthult wilde jeugd van het heelal

Een team van astronomen uit het Verenigd Koninkrijk, Canada en Nederland is 
begonnen aan een revolutionaire nieuwe studie naar de vormingsgeschiedenis van 
sterrenstelsels. Hierbij wordt in de tijd teruggekeken naar de periode dat het 
heelal nog in zijn wilde en onstuimige jeugd was.  Het consortium dat deze 
studie uitvoert wordt geleid door vier experts uit de deelnemende landen, onder 
wie de Leidse sterrenkundige Paul van der Werf. Het project maakt gebruik van 
SCUBA-2, de meest geavanceerde camera die ooit ontwikkeld is voor waarnemingen 
op submillimeter-golflengten (licht met een golflengte 1000 maal langer dan die 
van zichtbaar licht). De eerste resultaten worden deze week gepresenteerd op 
een internationale astronomische conferentie in Manchester.

SCUBA-2 is gemonteerd op 's werelds grootste submillimeter-telescoop, de 
15-meter James Clerk Maxwell Telescoop, gelegen boven op de 4300 meter hoge top 
van Mauna Kea op Hawaï. Het nieuwe project, de SCUBA-2 Cosmology Legacy Survey, 
heeft een looptijd van 3 jaar en zal de camera gebruiken voor het in kaart 
brengen van jonge sterrenstelsels in het diepe heelal. Deze objecten zijn zo 
ver afgelegen dat de waargenomen straling miljarden jaren oud is. Op deze 
manier zijn astronomen in staat om heelal te bestuderen zoals het er miljarden 
jaren geleden uit zag.

Doordat sterren ontstaan in wolken van gas en stof, zullen de jongste 
sterrenstelsels aan het oog onttrokken zijn door stofwolken. Deze stofwolken 
worden verwarmd door de pasgeboren sterren, en produceren daardoor 
warmtestraling.  Het is deze straling die het team gebruikt om jonge 
sterrenstelsels te vinden.  Het opsporen van die straling is een uitdaging, 
omdat de aardatmosfeer ook straalt in dit golflengtegebied. Om dit probleem te 
omzeilen zijn de meest recente submillimeter-waarnemingen uitgevoerd vanuit de 
ruimte, met behulp van de Herschel Ruimtetelescoop. Door de relatief kleine 
spiegel van Herschel (3.5 meter) zijn de geproduceerde beelden wel gevoelig 
maar niet heel scherp. De James Clerk Maxwell Telescope heeft een 20 keer 
groter spiegeloppervlak, en is met SCUBA-2 in staat tot het produceren van veel 
scherpere beelden.

De eerste diepe SCUBA-2 opname illustreert de kracht van deze nieuwe beelden. 
Het scherpe SCUBA-2 beeld laat zeven submillimeter-objecten zien, die in de 
vagere Herschel-opname niet van elkaar gescheiden kunnen worden. Hubble-opnamen 
van hetzelfde gebied laten laat zien dat dit klonterige, zich vormende 
sterrenstelsels zijn, waargenomen in een periode toen het heelal ongeveer een 
kwart van zijn huidige leeftijd had.

De onderzoekers zijn blij met deze eerste diepe SCUBA-2 beelden en kijken uit 
naar meer resultaten in de komende jaren. "Met SCUBA-2 krijgen kunnen we de 
explosieve vormingsperiode van sterrenstelsels in het vroege heelal voor het 
eerst in detail bestuderen. We zien dat het heelal nu relatief rustig is, maar 
dat het een wilde jeugd heeft gehad," zegt Paul van der Werf, een van de vier 
teamleiders.

E I N D E  P E R S B E R I C H T
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Meer informatie

Contact:
Paul van der Werf (co-PI), Sterrewacht Leiden, Universiteit Leiden
Tel: +31 71 527 5883
E-mail: pvdwerf@xxxxxxxxxxxxxxxxxx

Team: De SCUBA-2 Cosmology Legacy Survey wordt geleid door:
James S. Dunlop (co-PI), Institute for Astronomy, University of Edinburgh, 
United Kingdom;  Ian Smail (co-PI), Institute for Computational Cosmology, 
Physics Department, Durham University, United Kingdom; Mark Halpern (co-PI), 
Department of Physics and Astronomy, University of British Columbia, Vancouver.

Beeld: De achtergrond toont het eerste diepe beeld gemaakt met SCUBA-2
bij een golflengte van ongeveer een halve millimeter. Boven in het beeld wordt
ingezoomd op het centrum van deze afbeelding, waar de SCUBA-2 opname zeven
verschillende submillimeter objecten toont, die in het vagere Herschel beeld
(boven links) niet gescheiden kunnen worden. Deze zeven SCUBA-2 objecten
corresponderen met sterrenstelsels in Hubble Space Telescope opnamen (boven
rechts). Verdere zoom-ins op de Hubble-beelden van vier van deze stelsels laten
zware, klonterig, heftig stervormende schijf sterrenstelsels zien, waargenomen
in een periode toen het heelal ongeveer een kwart van zijn huidige leeftijd
had. Credit: ROE / JCMT / SCUBA-2

Dit beeld kan worden gedownload op:
http://www.roe.ac.uk/roe/support/pr/pressreleases/20120327-scuba2/scuba2-montage.png
Beelden van de James Clerk Maxwell Telescoop kunnen worden gedownload op:
http://outreach.jach.hawaii.edu/photos/telescopepics.html

Opgemaakt persbericht op www.astronomie.nl/
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Met vriendelijke groet,

Drs. Marieke Baan
Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie
NOVA Informatie Centrum
Science Park 904
1098 XH Amsterdam

T +31(0)20-5257480
F +31(0)20-5257484
M +31(0)6-14322627

www.astronomie.nl

_______________________________________________
Nova-perslijst2 mailing list
Nova-perslijst2@xxxxxxxxxxx
https://list.uva.nl/mailman/listinfo/nova-perslijst2

[PWC-MEDIA] [Nova-perslijst2] Nieuwe camera onthult wilde jeugd van het heelal

Other related posts: