[PWC-MEDIA] [Nova-perslijst2] Euclid gaat de donkere energie ontmaskeren
- From: Marieke Baan <h.m.baan@xxxxxx>
- To: undisclosed-recipients:;
- Date: Tue, 4 Oct 2011 17:57:56 +0200
P E R S B E R I C H T
Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Groningen/Leiden 4 oktober 2011
Euclid gaat de donkere energie ontmaskeren –
Nederland bouwt het netwerk voor binnenhalen en verwerken data
De Europese ruimtevaartorganisatie ESA heeft de ruimtemissie Euclid
geselecteerd om de mysterieuze donkere materie en donkere energie in het heelal
in kaart te gaan brengen. Nederland gaat een belangrijke rol spelen bij de bouw
van het grond-segment van deze ruimtemissie, die in 2019 zal worden gelanceerd.
Bij de Europese missie zijn meer dan 110 instituten en ruim 800 wetenschappers
betrokken. Nederland speelt een hoofdrol bij het opzetten van het Euclid
Mission Archive (EMA) waarin alle wetenschappers zullen (samen)werken. Het is
een ‘smart archive’: een kennisbank en dataverwerkingssysteem in één. Centrale
vestigingen zullen komen in Groningen en bij ESA-Madrid. Bij het EMA komen alle
gegevens binnen, niet alleen die van de Euclid-satelliet zelf, maar ook van de
grote surveys vanaf de grond die zich dit decennium richten op donkere materie
en donkere energie, waaronder het door Nederland geleide KiDS survey, de Dark
Energy Survey en Pan-STARRS. Alle van de ingestroomde informatie afgeleide
resultaten blijven binnen het systeem, zodat het een optelsom van steeds
hoogwaardiger informatie wordt.
De bouw van zo’n slim archief is een enorme uitdaging, zegt Edwin Valentijn
(Rijksuniversiteit Groningen/Expertisecentrum Target) . “Het betreft een
gigantische hoeveelheid complexe data, niet alleen van Euclid zelf, maar ook
van de andere kosmologie-surveys die als een soort opmaat voor Euclid kunnen
worden gezien.”
Euclid is een optische/nabij infrarood telescoop, en gaat de vorm en verdeling
van zo’n 2 miljard melkwegstelsels in kaart brengen om zo meer te weten te
komen over de onbekende donkere energie en donkere materie waaruit het heelal
voor zo’n 70% resp. 25% lijkt te bestaan. Donkere energie wordt
verantwoordelijk gehouden voor de versnelde uitdijing van het heelal. Euclid
zal door de vorm en verdeling van deze stelsels te meten, kunnen afleiden wat
donkere energie is en of de relativiteitstheorie ook op schalen van miljarden
lichtjaren blijft gelden. De satelliet wordt uitgerust met een optische camera
(VIS) en een nabij-infraroodcamera en spectrometer (NISP).
Euclid gaat met ongekende precisie grootschalig waarnemen. “Dat maakt de
telescoop een soort all-sky Hubble”, zegt Huub Rottgering (Sterrewacht Leiden).
Het bijeenbrengen van de resultaten van Euclid en de voorlopers vanaf de grond
biedt ongekende mogelijkheden voor nieuw sterrenkundig onderzoek. “De ‘legacy
value’ van de Euclid-missie is enorm: van exoplaneten tot aan het vroegste
heelal”, voegt Gijs Verdoes Kleijn (Rijksuniversiteit Groningen/ Target)
daaraan toe.
E I N D E P E R S B E R I C H T
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Meer informatie
Euclid-consortium: Het Euclid Missie-Consortium wordt geleid door Denemarken,
Duitsland, Finland, Frankrijk, Italië, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk,
Roemenië, Spanje, Verenigd Koninkrijk, met een bijdrage van laboratoria in de
VS.
Target: Het expertisecentrum Target voert R&D uit op het gebied van
grootschalige verwerking en beheer van data van sensorsystemen. Prominente
wetenschappelijke onderzoeksgroepen uit Noord-Nederland en innovatief
bedrijfsleven ontwikkelen en verbeteren gezamenlijk complexe en schaalbare
datasystemen. Target is een samenwerking tussen het nationaal astronomisch
datacenter OmegaCEN, stichting ASTRON, IBM, Oracle, Universitair Medisch
Centrum Groningen, Kunstmatige Intelligentie RUG, Donald Smits Centrum voor
Informatie Technologie RUG, Nspyre, Heeii en Target Holding
Nederland heeft een leidende rol heeft bij de verwerking van de data van de
nabij-infrarood camera. Samen met Italiaanse collega’s zullen Leidse astronomen
deze unieke data zorgvuldig kalibreren zodat deze optimaal benut kunnen worden
voor een breed scala van wetenschappelijke projecten. Ook bij de
wetenschappelijke analyse speelt Nederland een belangrijke rol. Leidse
wetenschappers leiden een deel van het kosmologische onderzoek, het primaire
doel van Euclid, en coördineren de ‘legacy science’. De Nederlandse partijen
die zijn betrokken bij Euclid: de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie
(NOVA), Rijksuniversiteit Groningen, SRON, Target, en Universiteit Leiden.
Links:
ESA-persbericht: http://www.esa.int/esaCP/SEMOZ59U7TG_index_0.html
Target: www.rug.nl/target
Euclid Consortium website: http://euclid-emc.org/
Contact:
Edwin Valentijn, Kapteyn Instituut/Target, Rijksuniversiteit Groningen
E-mail: valentyn@xxxxxxxxxxxx
Tel: 06-48276416
Huub Rottgering, Sterrewacht Leiden
E-mail: rottgering@xxxxxxxxxxxxxxxxxx
Tel: 071 527 5737
Henk Hoekstra, Sterrewacht Leiden
E-mail: hoekstra@xxxxxxxxxxxxxxxxxx
Tel: 071-5275594/06-34387878
Gijs Verdoes Kleijn, Kapteyn Instituut/Target, Rijksuniversiteit Groningen
E-mail: verdoes@xxxxxxxxxxxx
Tel: 06-54658050
Opgemaakt persbericht op www.astronomie.nl/
---------------------------------------------------------------------------------------------------
_______________________________________________
Nova-perslijst2 mailing list
Nova-perslijst2@xxxxxxxxxxx
https://list.uva.nl/mailman/listinfo/nova-perslijst2
Other related posts:
- » [PWC-MEDIA] [Nova-perslijst2] Euclid gaat de donkere energie ontmaskeren - Marieke Baan
