Bekijk de nieuwsbrief online: http://publicatie.nwo.nl/r/nDfNTM13D651ul+vhsxOGg/U5tNWeVRWKO1NBVL4jQq6w/Mul7Jp_8xnatTsWm8tzKZQ Editie: NWO-persbericht 20.000 geleerdenbrieven uit de Gouden Eeuw digitaal te doorzoeken Welke invloed had de ontwikkeling van lenzen op de sterrenkunde? Hoe werd Descartes’ Discours de la méthode door collega-geleerden ontvangen? Van wanneer dateert de splitsing tussen alfa- en bètawetenschappen? Via de nieuwe webtool ePistolarium zijn 20.000 geleerdenbrieven uit de Gouden Eeuw in samenhang doorzoekbaar. Dit maakt het mogelijk om precieze antwoorden te vinden op grote vraagstukken uit de wetenschapsgeschiedenis van de zeventiende eeuw. De online tool ePistolarium wordt vandaag gepresenteerd en is gratis te gebruiken via http://publicatie.nwo.nl/r/6Ri0nbfAoE7BVt5I+OWyMw/U5tNWeVRWKO1NBVL4jQq6w/Mul7Jp_8xnatTsWm8tzKZQ [1]. ePistolarium is ontwikkeld met financiering van NWO. De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden speelde een belangrijke rol in de wetenschappelijke revolutie van de zeventiende eeuw. De welvaart, internationale handel, tolerante samenleving en hoge boekproductie trok veel geleerden aan. Onderzoek naar hun briefwisselingen met elkaar en met buitenlandse collega’s geeft inzicht in de manier waarop hun kennis en ideeën zich verspreidden. Analyse van papieren brievencollecties is echter tijdrovend en levert beperkte resultaten op. De nieuwe webtool ePistolarium maakt het mogelijk om 20.000 geleerdenbrieven geschreven in acht verschillende talen met elkaar in samenhang te doorzoeken. Dankzij deze webtool kunnen onderzoekers met een veel grotere precisie wetenschapsgeschiedenis gaan beoefenen dan in het verleden mogelijk was. Kennisnetwerken ePistolarium omvat brieven van onder anderen Constantijn en Christiaan Huygens, Antoni van Leeuwenhoek, Jan Swammerdam, Hugo de Groot en René Descartes. Het is mogelijk om te zoeken op trefwoord of op de naam van de afzender of ontvanger van een brief, op datum, plaats of zinsconstructies rond een bepaald begrip. Met de resultaten zijn ook kennisnetwerken te reconstrueren rond een onderwerp, periode of regio. Alfa en bèta 'ePistolarium geeft meer inzicht in hoe de kennis van geleerden zich in de praktijk verspreidde', zegt Wijnand Mijnhardt, directeur van het Descartes Centre (Universiteit Utrecht) en voorzitter van het consortium achter ePistolarium. 'De tool levert bijvoorbeeld kennis op over de ontwikkeling van het toenmalige geleerdendebat. In het huidige debat wordt vaak gesteld dat de wetenschappelijke revolutie gepaard ging met een splitsing tussen alfa- en bètawetenschappen. Onze eerste analyses lijken erop te wijzen dat die tweedeling al eerder is begonnen.' Toekomst In de geesteswetenschappen worden digitale toepassingen (e-Humanities) steeds belangrijker. 'Instrumenten als ePistolarium zijn in de toekomst op allerlei collecties toe te passen', denkt Mijnhardt. 'Een groot voordeel is de mate van precisie van de zoekresultaten. Je ziet direct welke brieven relevant zijn voor je onderzoeksvraag. Een ander voordeel is de grootschaligheid. Een voorbeeld: vroeger vond ik over de voortplanting van insecten zeven citaten, nu zijn het er wel zeventig en straks misschien zevenhonderd.' Zo zijn er plannen voor toevoeging van buitenlandse brievencollecties; het consortium is daarover in gesprek met Stanford University en University of Oxford. Ook worden de zoekmogelijkheden verder verfijnd. Beschikbaarheid van de tool De ontwikkeling van ePistolarium wordt door NWO gefinancierd vanuit het financieringsinstrument Investeringen NWO-middelgroot. Het is een project van het Descartes Centre (Universiteit Utrecht), Huygens ING (KNAW), DANS (het instituut van KNAW en NWO dat duurzame toegang tot digitale onderzoeksgegevens bevordert), de Universiteit van Amsterdam en de Koninklijke Bibliotheek. Hun brievencollecties zijn opgenomen in ePistolarium. Over NWO De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) is een van de grootste wetenschapsfinanciers in Nederland. NWO stimuleert kwaliteit en vernieuwing in de wetenschap door het beste onderzoek te selecteren en financieren. NWO beheert onderzoeksinstituten van (inter)nationaal belang, geeft mede richting aan het wetenschappelijk onderzoek in Nederland en brengt wetenschap en maatschappij dichter bij elkaar. Onderzoeksvoorstellen worden beoordeeld en geselecteerd door vooraanstaande wetenschappers uit binnen- en buitenland. Dankzij financiering van NWO kunnen meer dan 5000 wetenschappers onderzoek doen. * Gratis tool ePistolarium [1] * Demonstratie [2] [1] http://publicatie.nwo.nl/r/Sv66ec6YTR_MNj_93JX_Yg/U5tNWeVRWKO1NBVL4jQq6w/Mul7Jp_8xnatTsWm8tzKZQ [2] http://publicatie.nwo.nl/r/w2KRbnHq9Chobxh2xOLYLA/U5tNWeVRWKO1NBVL4jQq6w/Mul7Jp_8xnatTsWm8tzKZQ NWO-persbericht De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek financiert toponderzoekers, geeft sturing aan de Nederlandse wetenschap via programma's en beheert (inter)nationale kennisinfrastructuur. Voor meer informatie: * NWO, afdeling Voorlichting en Communicatie * Telefoon:+31 (0)70 344 07 41 * Email: voorlichting@xxxxxx [1] [1] mailto:voorlichting@xxxxxx http://publicatie.nwo.nl/r/rVZPl360X79xWPxhj_tMZw/U5tNWeVRWKO1NBVL4jQq6w/Mul7Jp_8xnatTsWm8tzKZQ © 2012 NWO