[PWC-MEDIA] [NOVA-perslijst2] Sterrenstelsel zonder donkere materie levert bewijs voor het bestaan van donkere materie
- From: "Baan, Marieke" <H.M.Baan@xxxxxx>
- To: "<nova-perslijst2@xxxxxxxxxxx>" <nova-perslijst2@xxxxxxxxxxx>, "<nova-astronomen@xxxxxxxxxxx>" <nova-astronomen@xxxxxxxxxxx>
- Date: Wed, 28 Mar 2018 20:55:53 +0000
P E R S B E R I C H T
Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)
---------------------------------------------------------------------------------------------------
28 maart 2018
Sterrenstelsel zonder donkere materie levert bewijs voor het bestaan van
donkere materie
Sterrenkundigen onder leiding van de Nederlandse professor Pieter van Dokkum,
vice-decaan van de faculteit der natuurwetenschappen aan Yale University, VS,
hebben een sterrenstelsel ontdekt dat vrijwel geen donkere materie bevat. Dit
is belangrijk omdat het bewijst dat donkere materie echt bestaat. Het
onderzoeksresultaat verschijnt deze week in Nature.
Het vreemde stelsel is ontdekt met een door Van Dokkum en collega’s
zelfgemaakte telescoop met meer dan 40 sterke fotolenzen, die staat opgesteld
in New Mexico, VS. Van Dokkum legt uit: "Normale telescopen zijn gebouwd om
heel scherp te kijken, en daarvoor worden grote bedragen uitgegeven. Onze
relatief goedkope telescoop bestaat uit telelenzen voor professionele
fotografen, en die kunnen niet zulke scherpe beelden maken, maar wel beelden
met heel weinig achtergrondruis. Daardoor kunnen we nieuwe sterrenstelsels
ontdekken.”
Het sterrenstelsel NGC 1052-DF2, op een afstand van 60 miljoen lichtjaar van de
aarde, bevat nauwelijks donkere materie, in tegenstelling tot wat astronomen
zouden verwachten op basis van hun modellen. Het stelsel is even groot als ons
eigen sterrenstelsel, maar is tot nu toe over het hoofd gezien doordat het 200
maal zo weinig sterren bevat als de Melkweg en dus extreem lichtzwak is.
Dergelijke sterrenstelsels waren al bekend, maar ze lieten allemaal veel
donkere materie zien. Van Dokkum: "De ontdekking is relevant omdat sommige
wetenschappers aannemen dat donkere materie niet echt bestaat, maar wordt
veroorzaakt doordat zwaartekracht anders werkt op grote afstanden. Dergelijke
theorieën konden tot nu toe de waarnemingen verrassend goed verklaren, maar ze
hebben wel de aanname dat alle stelsels donkere materie moeten bevatten. Dit
stelsel heeft dat niet, en dit is dus een eerste direct bewijs dat alternatieve
zwaartekracht-theorieën niet werken voor sterrenstelsels.”
De geheimzinnige donkere materie (niemand weet wat het is) manifesteert zich
doordat sterrenstelsels te snel ronddraaien in relatie tot hun massa - de
hoeveelheid zwaartekracht is altijd groter dan de hoeveelheid die er op basis
van de zichtbare materie zou moeten zijn. Maar het nu waargenomen stelsel heeft
geen snelle bewegingen. Van Dokkum: “Alle massa komt van de sterren en
gaswolken in het stelsel. Er lijkt geen ruimte te zijn voor donkere materie.”
Het resultaat heeft ook consequenties voor de nieuwe gravitatietheorie van de
Amsterdamse theoretisch fysicus Erik Verlinde. Verlindes theorie voorspelt
immers dat alle sterrenstelsels 'schijnbare donkere materie' moeten hebben.
Van Dokkum ontwikkelde de Dragonfly-telescoop samen met prof. Roberto Abraham.
Het is de grootste lenzentelescoop ter wereld. Meerdere sterrenkundigen uit de
Verenigde Staten en Canada hebben bijgedragen aan het Nature-onderzoek.
E I N D E P E R S B E R I C H T
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Meer informatie
Contact:
Pieter van Dokkum, Yale University, VS
E-mail: pieter.vandokkum@xxxxxxxx<mailto:pieter.vandokkum@xxxxxxxx>
Marijn Franx (toenmalige promotor van Van Dokkum), Sterrewacht Leiden,
Universiteit Leiden
E-mail: franx@xxxxxxxxxxxxxxxxxx<mailto:franx@xxxxxxxxxxxxxxxxxx>
Tel: 071-715275870 / 06-22379097
Artikel: ‘A Galaxy Lacking Dark Matter’(Pieter van Dokkum, Shany Danieli, Yotam
Cohen, Allison Merritt, Aaron J. Romanowsky, Roberto Abraham, Jean Brodie,
Charlie Conroy, Deborah Lokhorst, Lamiya Mowla, Ewan O'Sullivan, Jielai Zhang)
wordt gepubliceerd in Nature op 29 maart 2018.
Beeld 1: Het onderzoeksteam met de Dragonfly-telescoop. Pieter van Dokkum staat
rechts. Credit: Pieter Van Dokkum
Beeld 2: Het sterrenstelsel zonder donkere materie. Deze opname is gemaakt met
de Hubble Ruimtetelescoop. Credit: STScI/Hubble
Hert artikel is te vinden op: http://dx.doi.org/10.1038/nature25676
Opgemaakt persbericht op www.astronomie.nl/<http://www.astronomie.nl/>
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Met vriendelijke groet,
Marieke Baan
Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)
NOVA Informatie Centrum
Science Park 904
1098 XH Amsterdam
www.astronomie.nl<http://www.astronomie.nl/>
@mariekebaan
[cid:B71CC737-D191-414B-9A67-5A3F3D483257@wrh-300x.setup][cid:AEA19026-3E13-4A29-AD4A-0D41D3243960@wrh-300x.setup]
NOVA-perslijst2 mailing list
NOVA-perslijst2@xxxxxxxxxxx
https://list.uva.nl/mailman/listinfo/nova-perslijst2
Other related posts:
- » [PWC-MEDIA] [NOVA-perslijst2] Sterrenstelsel zonder donkere materie levert bewijs voor het bestaan van donkere materie - Baan, Marieke
