[PWC-MEDIA] [NOVA-perslijst2] Eerste licht voor camera die exo-ringen gaat spotten
- From: "Baan, Marieke" <H.M.Baan@xxxxxx>
- To: "<nova-perslijst1@xxxxxxxxxxx>" <nova-perslijst1@xxxxxxxxxxx>, "<nova-perslijst2@xxxxxxxxxxx>" <nova-perslijst2@xxxxxxxxxxx>, "<nova-astronomen@xxxxxxxxxxx>" <nova-astronomen@xxxxxxxxxxx>
- Date: Tue, 21 Feb 2017 08:35:25 +0000
P E R S B E R I C H T
Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)
---------------------------------------------------------------------------------------------------
21 februari 2017
Eerste licht voor camera die exo-ringen gaat spotten
Sterrenkundigen uit onder andere Leiden hebben in Zuid-Afrika de eerste
astronomische opnamen gemaakt met de door hen gebouwde bRing-camera. Deze
camera zal een jaar lang gericht staan op de planeet die rond de ster Beta
Pictoris draait, om te kijken of deze planeet een ringenstelsel heeft.
Beta Pictoris staat op ‘slechts’ 63 lichtjaar van de aarde en is de op een na
helderste ster. Hij bevindt zich in het zuidelijke sterrenbeeld Schilder
(Pictor). De jonge ster, die met het blote oog te zien is, heeft nog altijd een
grote schijf van stof en gas om zich heen. Deze schijf is vanaf de aarde
precies van opzij te zien. In 2008 werd ontdekt dat de ster een gigantische
planeet heeft. Deze planeet, Beta Pictoris b, doet ongeveer 20 jaar over een
omloop rond zijn moederster.
In 2014 ontdekten Matthew Kenworthy (Leiden) en Eric Mamajek (University of
Rochester, VS) een gigantisch ringenstelsel rond een planeet die om een andere
jonge ster (J1407) draait. Daarmee lieten zij zien dat jonge planeten ringen
kunnen hebben die veel groter zijn dan die van Saturnus. Op basis van 35 jaar
oude data houden de astronomen het voor mogelijk dat ook Beta Pictoris b door
zo’n ringstructuur wordt omgeven.
Dit jaar schuift de planeet opnieuw voor zijn ster langs. Als de planeet een
ringenstelsel heeft, zouden de astronomen vanaf de aarde de schaduw van de
reuzenringen rond de planeet moeten kunnen zien, als en zodra die door onze
zichtlijn bewegen.
De periode dat de ringen zouden kunnen opduiken is april 2017 tot februari
2018. Op grote telescopen is geen waarneemtijd beschikbaar voor het bestuderen
van een enkele ster gedurende zo’n lange periode. Daarom hebben de astronomen
van de Universiteit Leiden, Rochester University en de South African
Astronomical Observatory (SAAO) besloten een klein instrument te bouwen dat een
jaar lang zal kijken naar Beta Pictoris.
Het mini-observatorium bestaat uit twee cameralenzen met beschermkappen die
opengaan na zonsondergang. Zodra er een wijziging is in de helderheid van de
ster, wat de aanwezigheid van ringen rond de planeet verraadt, worden grotere
telescopen en instrumenten ingezet om het ringenstelsel in meer detail te
bestuderen. Overigens zullen de camera’s als bijvangst van deze
waarneemcampagne ook duizenden andere sterren monitoren op interessante en
onverwachte verschijnselen.
Het bRing-project, dat later dit jaar wordt uitgebreid met een station in
Australië, is gefinancierd door de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie
(NOVA) en de Universiteit Leiden, met bijdragen van de Nederlandse en
Zuid-Afrikaanse wetenschapsfinanciers NWO en NRF. Het bRing-instrument is
gebouwd door de Leidse astronomen Matthew Kenworthy, Remko Stuik, John I.
Bailey III en Patrick Dorval en wordt gehost door de Zuid-Afrikaanse astronomen
Steve Crawford en Blaine Lomberg van SAAO.
E I N D E P E R S B E R I C H T
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Meer informatie
Contact:
Matthew Kenworthy, Sterrewacht Leiden, Universiteit Leiden
Tel: +31 71 527 8455 / +31 64 172 0331
E-mail: kenworthy@xxxxxxxxxxxxxxxxxx<mailto:kenworthy@xxxxxxxxxxxxxxxxxx>
Beeld:
Afb. 1 Opname met een van de twee bRing-camera’s van de zuidelijke
sterrenhemel. Beta Pictoris is geel omcirkeld; midden boven is de Grote
Magelhaense Wolk te zien en rechtsonder de Melkweg. ©
Kenworthy/Stuik/Universiteit Leiden
Afb. 2: Master’s student Patrick Dorval van de Sterrewacht Leiden staat naast
bRing op de SAAO-sterrenwacht nabij Sutherland, Zuid-Afrika. ©
Kenworthy/Stuik/Universiteit Leiden
Opgemaakt persbericht op www.astronomie.nl/<http://www.astronomie.nl/>
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Met vriendelijke groet,
Marieke Baan
Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)
NOVA Informatie Centrum
Science Park 904
1098 XH Amsterdam
T: 020-5257480
M: 0614322627
www.astronomie.nl<http://www.astronomie.nl>
@mariekebaan
[cid:353F34B2-984D-4228-B26B-2D041ADB6A41@dynamic.ziggo.nl][cid:F7EEBF1C-91B3-417C-AEFD-C31B6BF5A534@dynamic.ziggo.nl]
NOVA-perslijst2 mailing list
NOVA-perslijst2@xxxxxxxxxxx
https://list.uva.nl/mailman/listinfo/nova-perslijst2
Other related posts:
- » [PWC-MEDIA] [NOVA-perslijst2] Eerste licht voor camera die exo-ringen gaat spotten - Baan, Marieke
