[PWC-MEDIA] [NOVA-perslijst2] Astronomen ontdekken verst verwijderde radiostelsel ooit
- From: "Baan, Marieke" <H.M.Baan@xxxxxx>
- To: "<nova-perslijst1@xxxxxxxxxxx>" <nova-perslijst1@xxxxxxxxxxx>, "<nova-perslijst2@xxxxxxxxxxx>" <nova-perslijst2@xxxxxxxxxxx>, "<nova-astronomen@xxxxxxxxxxx>" <nova-astronomen@xxxxxxxxxxx>
- Date: Tue, 7 Aug 2018 07:17:37 +0000
P E R S B E R I C H T
Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)
---------------------------------------------------------------------------------------------------
7 augustus 2018
Astronomen ontdekken verst verwijderde radiostelsel ooit
Na bijna twintig jaar is het record van het verst verwijderde radiostelsel
gebroken. Een team onder leiding van de Leidse promovendus Aayush Saxena heeft
een radiostelsel gevonden uit de tijd dat het heelal nog maar 7% van zijn
huidige leeftijd had. Het staat op een afstand van 12 miljard lichtjaar.
Het team gebruikte de Giant Meter-wave Radio Telescope (GMRT) in India om het
radiosterrenstelsel te identificeren. Daarna is met de Gemini Telescope op
Hawaï en de Large Binocular Telescope in Arizona de afstand bepaald door de
roodverschuiving van het stelsel te meten. De roodverschuiving van z = 5,72
betekent dat het sterrenstelsel wordt waargenomen zoals het eruitzag toen het
heelal nog maar een miljard jaar oud was. Dat betekent dat het licht van dit
stelsel bijna 12 miljard jaar oud is. Het team bestaat uit astronomen uit
Nederland, Brazilië, het Verenigd Koninkrijk en Italië. Het onderzoek is
geaccepteerd voor publicatie in Monthly Notices of the Royal Astronomical
Society.
Het meten van de roodverschuiving van een sterrenstelsel vertelt astronomen de
afstand van het stelsel. Hoe verder weg sterrenstelsels staan, des te sneller
bewegen ze van ons af. Het licht van deze stelsels is daardoor roder. Naarmate
de vluchtsnelheid hoger is, is de roodverschuiving groter.
Radiostelsels zijn zeldzaam. Het zijn kolossale sterrenstelsels met een
superzwaar zwart gat in hun centrum dat actief gas en stof uit zijn omgeving
naar zich toetrekt. Deze eigenschap zet de lancering van hoogenergetische
straalstromen in gang, die met bijna de lichtsnelheid geladen deeltjes de
ruimte inspuwen. Deze jets zijn zeer helder op radiogolflengten.
De ontdekking van dit soort stelsels op extreem grote afstanden is belangrijk
voor ons begrip van de vorming en evolutie van deze stelsels. Het kan bovendien
iets zeggen over de vorming van oer-zwarte gaten, die de groei van
sterrenstelsels hebben aangedreven en gereguleerd. Maar dat dergelijke stelsels
bestaan, verbaast astronomen.
Eerste auteur Aayush Saxena (Sterrewacht Leiden): “We zijn benieuwd hoe deze
zeer zware, verre sterrenstelsels hun massa hebben opgebouwd.” Coauteur Huub
Röttgering (Sterrewacht Leiden) voegt daaraan toe: “Heldere radiostelsels
herbergen superzware zwarte gaten. Het is verbazingwekkend om zo vroeg in de
geschiedenis van het heelal zulke objecten aan te treffen; de tijd om zulke
zware zwarte gaten tot wasdom te laten komen is wel erg kort.”
Een radiosterrenstelsel met een roodverschuiving van z=5,19 was sinds zijn
ontdekking in 1999 de vorige recordhouder. De volgende generatie
radiotelescopen zal in combinatie met ‘s werelds grote optische en
infraroodtelescopen radiostelsels op nog grotere roodverschuiving kunnen
ontdekken.
E I N D E P E R S B E R I C H T
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Meer informatie
Contact:
Aayush Saxena, Sterrewacht Leiden, Universiteit Leiden
E-mail: saxena@xxxxxxxxxxxxxxxxxx<mailto:saxena@xxxxxxxxxxxxxxxxxx>
Artikel:
Discovery of a radio galaxy at z = 5.72
A. Saxena (Leiden), M. Marinello, R. A. Overzier, P. N. Best, H. J. A.
Rottgering (Leiden), K. J. Duncan (Leiden), I. Prandoni, L. Pentericci, M.
Magliocchetti, D. Paris, F. Cusano, F. Marchi, H. T. Intema (Leiden) and G.K.
Miley (Leiden)
DOI:
https://doi.org/10.1093/mnras/sty1996
Afbeelding1:
Nabij-infraroodopname met de Large Binocular Telescope in Arizona, VS, met de
radio-emissie in wit. Het feit dat het sterrenstelsel niet is waargenomen op
infraroodgolflengten op de plek waar de radiostraling vandaan komt, bevestigt
mede dat het hier om een sterrenstelsel op recordafstand gaat.
Opgemaakt persbericht op www.astronomie.nl/
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Met vriendelijke groet,
Marieke Baan
Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)
NOVA Informatie Centrum
Science Park 904
1098 XH Amsterdam
T: 020-5257480
M: 0614322627
www.astronomie.nl
@mariekebaan
[cid:70FEF5FC-07F8-4947-8330-898319A4DD3F@home]
NOVA-perslijst2 mailing list
NOVA-perslijst2@xxxxxxxxxxx
https://list.uva.nl/mailman/listinfo/nova-perslijst2
Other related posts:
- » [PWC-MEDIA] [NOVA-perslijst2] Astronomen ontdekken verst verwijderde radiostelsel ooit - Baan, Marieke
