Liebe poetae,
ich kann leider erst nächste Woche wieder kommen.
Herzliche Grüße
Bianca Weißinger
Jonathan Geiger <jonathan.geiger@xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx> schrieb am Do.,
12. Mai 2022, 18:25:
Lieber Dichterkreis,
morgen beginnen wir mit einem neuen Projekt!
Angedacht haben wir letzte Woche, dass wir etwas in einem Epodenmaß
dichten, wozu wir uns noch ein invektives Thema überlegen wollen. Zur
Debatte steht eine ciceronianische Rede, allerdings sind auch modernere
Vorlagen möglich.
Anbei noch der letzte Stand des Aufklärungstextes!
Schöne Grüße,
Jonathan Geiger
Salve, fax hominum, vitae sapientia lumen,
quae nos ex tenebris, nos ex caligine mittas,
ut liceat vacuos alieno iure serenas
ire vias. Virtutis enim fueramus egeni,
ipsorum merito, qui mentis acumine nostrae
nondum confisi regimen sumus usque secuti
alterius. Nunc das rationis viribus uti.
Nunc primum sapere audendum mortalibus esse
forti persuades animo - tua dicta sequamur!
maxima segnities nec non ignavia causa est,
cur pars tanta hominum quos iam natura alieno
solverit arbitrio, vitae tamen omne per aevum
non regere imperio sese contenta sit ipsa;
curque aliis liceat dominas imponere leges
illis, tam facile est rectori credere vitam.
Si liber est pro me sapiens, oracula siqua
quae caveam, pro me statuunt, ducamve gerenda,
si medicus pro me, quo victo, praecipit, utar,
non est, cur nitar, non est, cur ipse laborem.
non rationis opus, paucos si solvere possum
nescio cui nummos, subeat qui dura negoti.
atque hominum credit longe pars maxima, totum
inter quos muliebre genus, sua sumere iura
non solum molem esse gravem, sed et acre periclum.
Hoc etenim curant illi, qui munere fungi
tutelae fuerant mira pietate parati.
Qui primum obtundunt mentes animosque suorum
ut pecudum et summa prohibent ope ne quis ab artis
de grege mansueto discedere saepibus ausit.
Deinde futura illis, maneant quae quemque pericla
ostendunt, ipsi si temptent vadere soli.
Haec non tanta quidem - nam denique cruribus uti
labendo interdum discent - sed territat unus
casus eos, reddit timidos, coeptisque repellit.
Ardua res igitur cunctis mortalibus aeque
servitio eniti prope consuetudine longa
his in naturam verso. vel amare catenas
quisque suas didicit, praesens in tempus abuti
mente sua vere invalidus, non ante quod ulla
indolis ausa suae vincto temptare licebat.
formula praescriptum lex regula normaque: cuncta
sunt rigida instrumenta, quibus sapienter et apte
aut contra potius perverse carpere dotes,
quas nobis natura dedit, possimus; et inde
sunt pro compedibus, quae nos sine fine coercent.
Quisquis eas tandem confregerit, haud minus ille
instabili quamvis angustam vincere fossam
temptabit saltu; motus gressusque soluti
insuetus. quare perpaucis contigit ipsos
ingenium exercere suum, atque evolvere sese
imperio alterius, nullo tamen ire periclo.
quae potius faciet populus; quin paene necesse est
si modo libertas dabitur. Nam semper in illo
invenies aliquos ipsorum mente paratos
nitier, et vulgo rectores inter inerti
praepositos, servile iugum quis contigit ipsis
exuere et qui alios stimulabunt pendere sese,
quanti sunt, ipsosque frui (sic fata dedere)
ingenio. quamquam populus (mirabile factum!),
ipse quod ante iugum dominis excepit ab illis,
hos mittit sub idem rursus cogitque manere,
cum quidam moderatores sapere omnibus ipsi
indociles rebus flammarunt vulgus ad ausum.
Sic animis praesumpta nocet mandare, quod ipse
denique ferre solet poenas aut auctor eorum
aut illi qui successit. quapropter ad usum
eius, quae nobis sapientia nomine fertur,
non aliter populi nisi sensim pervenit error.
seditione licet domini tollatur avari
et cupidi regnare iugum (res ardua factu!),
nec mens nec ratio vere renovabitur umquam;
sed per opinatus levis et temeraria turba
ut recta est veteres, sic iam nova credita ducent.
nil opus est, vere sapere ut possimus et ipsi,
nil nisi libertas - et qualis dicitur insons
ante omnes alias - cunctis de rebus aperte
in populo nostrae rationis viribus uti.
Nunc autem accipio moderatorum undique voces:
"parcite" qui clamant "meditari parcite, cives!"
Centurio dicit: "meditari parcite, vosmet
exercete, viri". "meditari parcite" quaestor
"pendite vectigal!" "meditari parcite, numen
credite vos", antistes ait templi atque sacrorum.
(nam dominus toto terrarum est unus in orbe,
qui dicat: tantum meditari pergite quantum
fert animus, dum nostra sequi ne iussa negetis.)
undique libertas vinclis restringitur. Horum
quod genus est, quod damna ferat, quodve utile contra
illi quae nobis sapientia nomine fertur?
semper sit, dico, nullo prohibente necesse est
liber cuique suae rationis publicus usus;
quo sine non possunt homines depellere regnum
alterius regimenque ipsorum iusque tenere.
privatus contra vinciri strictius usus
saepe potest, ut non nobis tamen obsit ad illas
res adipiscendas. est autem publicus usus,
sicut opinor ego, rationem quo quis ad omne
lectorum genus est doctus praebere paratus.
privatum dico, quo sive in munere quodam
sive magistratu licet ultro civibus uti.
nunc uero ad quasdam quas publica cura requirit
res causasque opus est certa ratione viaque,
qua nonnulla nihil debent civilia membra
exercere nisi ut praestent teneantque quietem.
Sic praebent animi speciem concordis honestam,
seque sinunt duci rerum rectoribus ultro
ad commune bonum (aut hoc non evertere saltem).
Hic est parendum, vetitum est contendere verbis;
sunt tamen hos inter, qui non modo corporis artus,
sed simul esse velint totius publica membra
compagis, mundique etiam communis haberi
ex animo cives; quis si complere placebit
doctorum partes, lecturis mente reperta
describent; atque hic patulis licet argumentis
imbuere ante rudes animos, ut munera nullis
illa ruant damnis, ad quae sunt ordine lecti
rerum participes, fidique humilesque ministri.
Nunc vero si quaesieris: "Tenebrisne soluto
vivimus in saeclo rationis lumine laeti?"
Sic tibi rettulerim: "nondum, sed clarior aetas
iam nobis nitidusque dies magis illucescit."
Tale quidem hoc tempus, quo posse aut posse doceri
non omnes dicas homines errore remoto
ipsos mente sua rationis viribus uti
arbitrioque suo - quod adhuc iter haud breve restat.
Sed tamen ostendunt nobis se signa patentque,
liberius tandem mortalibus ire licere
ac niti hanc ad rem; paulatim cuncta videntur
deminui quae nos prohibent caligine solvi
acceptisque vetant aliquando evadere vinclis.
nostro igitur coepit ratio lucescere saeclo.
principis haec nobis summi ponatur imago:
se non indignum censet vel dicere honestum
officium esse suum, nihil ut praescribat, in imo
pectore quae credant homines aut recta reantur,
sed nihil integra de libertate recidit.
indulgendi etiam renuit prohibetque superbum
nomen; hic ipse suae compos rationis habetur,
hunc magnum celebrare virum decet, huic decet omnes,
nunc qui sunt, gratos, et post qui tempora norint,
laudem ferre homini, qui in primis solvere vincla
(a rerum rectore quidem quae imposta fuerunt)
ausus sit generi humano cordisque monere
quemque sui in dubiis rationem rebus habere.
sed nemo nisi qui ipse sapit nullasque veretur
umbras atque simul promptos alacresque ministros
ducit permultos, qui cives ordine certo
contineant, hoc tale potest praescribere, quale
publica res audere nequit: quantumque libebit
deque quibus, cives, meditari pergite rebus,
dum mihi servetisque fidem moremque geratis!
cum duro hoc illud crevit sub tegmine semen,
quod natura colit summa pietate fovetque,
ingenuus rationis amor sine compede euntis,
tum rursus viget in populo sensimque recludit
sic animos, ad res cum libertate gerendas
aptos paulatim magis et magis opportunos.
Illius afficitur vi denique seminis omne
consilium summi imperii ratioque regentum,
qui prodesse putant sibi, plus quam machina qui sit,
qui sit homo, digneque hominem tractare pieque.
-------------------------------------------------------
Dr. Jonathan Geiger
Universität Heidelberg
Seminar für Klassische Philologie
06221 542273
0152 34206391
quid non mortalia pectora cogis,
vini sacra sitis?
