Persbericht, 12 december 2019
Tuinen zijn belangrijk voor bodemdieren in dorp en stad
In 2019 minder mieren, meer miljoenpoten en weer pissebedden
Ondanks het natte najaar gaan de regenwormen net niet aan kop in de Bodemdieren
Top 3 van Nederlandse Tuinen. De pissebedden hebben het namelijk weer voor
elkaar: zij zijn in de meeste tuinen (maar liefst 91%) gescoord. Bijna 1000
waarnemers verspreid over het land ontdekten tijdens de Bodemdierendagen 2019
zo'n 7900 'bodemschatjes'. Verder hebben honderden mensen hun bodemdieren
getrakteerd op een 'bodemdierensnack'.
Een gezonde bodem vol leven is overal onmisbaar, maar dat krijgt vaak geen
aandacht. Vandaag wel, met de bekendmaking van de resultaten van het citizen
science-onderzoek van de 5e editie van de Bodemdierendagen. Hoofdonderzoeker
Gerard Korthals: "Na vijf jaar is het duidelijk, dat tuinen en parken een
belangrijke oase voor de algemene bodemdieren in de stad kunnen vormen. En
zelfs balkons. Als je ze bodemdiervriendelijk onderhoudt."
Hoe gaat het met dat waardevolle bodemleven in stad en dorp? Onderzoekers onder
leiding van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) en het Centrum
voor Bodemecologie vullen deze missende kennis ieder jaar aan in de periode
rond dierendag. Hierbij de resultaten voor 2019:
KAART<https://www.bodemdierendagen.nl/resultaten> /ANIMATIE VAN
INFOGRAPHIC<https://youtu.be/zLHDUMiesIs> / ALLE
RESULTATEN<https://bodemdierendagen.nl/editie/2019/>
[cid:image002.jpg@01D5B0DE.A5343CB0]Wie aan kop?
In de Bodemdieren Top 3 van 2019 staan de pissebedden weer op 1. Maar de
pissebed heerst niet overal: hij verliest het van de regenworm in de groene
tuin en op het schoolplein. En in bestrate tuinen komt de spin langszij.
De 2e plaats wordt dit jaar gedeeld door de spinachtigen en de regenwormen, die
allebei in 87% van de deelnemende tuinen gesignaleerd zijn. En op plaats 3
vinden we nu de huisjesslakken, die zich hersteld hebben sinds hun plek 5 in
het gortdroge 2018.
Tijdens de natte Bodemdierendagen van 2019 zagen we opvallend minder vaak
mieren in de (half)groene tuinen. In nog geen 60% van de tuinen werden mieren
gerapporteerd. Zij deden het in het warme, droge 2018 juist heel goed: toen
waren ze nog volop actief in de herfst. Duizendpoten bleken ook niet overal
makkelijk te vinden, maar de wat zeldzamere miljoenpoten juist weer meer. En
dat is een goed teken.
Beestenweer
Het natte weer tijdens de Bodemdierendagen 2019 was een uitdaging voor de
waarnemers, maar de bodemdieren konden het beestenweer meestal wel waarderen.
Met ongeveer 43 gevonden dieren per tuin lag dit aantal hoger dan gemiddeld
over de afgelopen vijf jaar (37,5 dieren per tuin).
Veel mensen gaan tijdens de Bodemdierendagen enthousiast op zoek naar
bodemdieren in hun eigen omgeving. In de tuin of het park, op het schoolplein
of het balkon. Een deel van hen helpt ook mee met het onderzoeksdeel. In totaal
meldden dit jaar 944 waarnemers de resultaten van 185 tuinen verspreid over
Nederland.
Cijfer eigen tuin
Alle deelnemers krijgen via een rapportcijfer inzicht in de
'bodemdiervriendelijkheid' van hun eigen tuin. Daar bleek veel variatie in te
zitten. Daarnaast zijn er algemene rapportcijfers voor de verschillende typen
tuinen. Die geven aan wat de potentie is, en die is hoog met een 8,8 gemiddeld
voor de deelnemende tuinen. Dat wordt dus lang niet in elke tuin gehaald, maar
het geeft wel de kansen aan. Met gerichte
tips<https://bodemdierendagen.nl/tips-en-weetjes#quicktabs-qt_bdd18_tips_en_weetjes=2>
kan het eigen cijfer stijgen. Groene tuinen en Tiny Forests hebben de grootste
potentie met een 9,2.
Jubileum
Wat kunnen we nu al opmaken uit de gegevens van vijf jaar Bodemdierendagen?
Korthals en collega-bodemonderzoeker Ron de Goede concluderen: "Groene en
half-groene tuinen en ook park & plantsoen zijn een eldorado voor met name
regenwormen, huisjesslakken, spinachtigen en pissebedden." In meer dan 80% van
zulke tuinen komen deze groepen bodemdieren voor. "En in die 5 jaar tijd zijn
er in totaal 35.500 bodemschatjes gescoord."
"Verder heeft het weer een grote invloed op het succes en de activiteit van
bodemdieren." In het natte 2017 grepen de spinachtigen bijvoorbeeld de macht,
terwijl er in het hete droge 2018 veel pissebedden en weer weinig naaktslakken
waren. "Vooral in de zeer droge jaren is het tuintype en het soort onderhoud
van groot belang voor de overleving van bodemdieren in de stad."
Wat doe je terug?
Speciaal voor deze jubileumeditie verscheen Ondersteboven, een boekje boordevol
bodembeesten. Met voorop de fluweelmijt als 'feestbeest' en als voorbeeld van
een bijzondere onbekende buur. Veel mensen vroegen het boekje al aan, en dat
kan nog steeds<https://bodemdierendagen.nl/wat-doe-jij-voor-bodemdieren>. Het
enige wat je daarvoor hoeft te doen, is te vertellen wat je terug doet voor de
bodemdieren. Want wie kan van herfstbladeren weer voedsel voor de planten van
volgend jaar maken? Wie helpt ziekteverwekkers in de bodem te bestrijden en het
water te zuiveren? Bodemdieren zijn erg nuttig voor ons.
De twee meest gekozen 'wederdiensten' voor bodemdieren zijn tot nu toe:
1) Trakteren op een bodemdierensnack: afgevallen blaadjes laten liggen, ook als
schuilplaats
2) Geen chemische bestrijdingsmiddelen of kunstmest gebruiken
Dus geen bladblazers die overuren draaien. En 1 op de 4 mensen droeg zelf
nieuwe opties aan, zoals kinderen bodemdieren laten ontdekken en de tuin niet
winterklaar maken.
In 2020 ook meedoen? Dat kan tussen 25 september en 7 oktober!
__________________________________________________________________________________________
Het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) en het Centrum voor
Bodemecologie (CSE, van NIOO en Wageningen UR) zijn samen de hoofdorganisatoren
van de Bodemdierendagen. Bodemdieren-experts van NIOO, Wageningen UR en Vrije
Universiteit Amsterdam stelden de zoekkaart samen. Het IVN ondersteunt de
zoektocht naar belangrijke bodemdieren, net als Stichting Steenbreek en NL
Greenlabel. Verder werkte het Nederlands Instituut voor Biologie (NIBI) ook dit
jaar samen tijdens de Week van de Biologie, en stelde bodemdieren-lesmateriaal
beschikbaar voor scholen. De Bodemdierendagen waren ook onderdeel van het
Weekend van de Wetenschap. Samen vormen deze organisaties een mooi 'ecosysteem'!
Voor meer informatie:
* Organisator en hoofd wetenschapscommunicatie Froukje Rienks, Nederlands
Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW), tel. 06-10487481 / 0317-473590,
www.nioo.knaw.nl<http://www.nioo.knaw.nl>,
f.rienks@xxxxxxxxxxxx<mailto:f.rienks@xxxxxxxxxxxx>
* Organisator en bodemexpert dr. Gerard
Korthals<https://nioo.knaw.nl/nl/employees/gerard-korthals>, Centrum voor
Bodemecologie (CSE), tel. 0317-473400 / 06-12882710,
www.soilecology.eu<http://www.soilecology.eu>,
g.korthals@xxxxxxxxxxxx<mailto:g.korthals@xxxxxxxxxxxx>
* Bodemonderzoeker dr. Ron de Goede, Wageningen UR / CSE, tel.
0317-485048, ron.degoede@xxxxxx<mailto:ron.degoede@xxxxxx>
Illustraties: er is allerlei materiaal beschikbaar. Zie ook de online versie
van dit
persbericht<https://bodemdierendagen.nl/pers/2019-minder-mieren-meer-miljoenpoten-en-weer-pissebedden>.
Website Bodemdierendagen:
www.bodemdierendagen.nl<http://www.bodemdierendagen.nl>
Resultaten op de kaart:
www.bodemdierendagen.nl/resultaten<http://www.bodemdierendagen.nl/resultaten>
Resultaten 2019 in detail:
www.bodemdierendagen.nl/editie/2019/<http://www.bodemdierendagen.nl/editie/2019/>
(dynamische pagina om zelf 'verder te graven' in de gegevens)
Boekje Ondersteboven, van bijzondere bodemdieren: gratis
aanvragen<https://bodemdierendagen.nl/wat-doe-jij-voor-bodemdieren>
Een ontdekkingsreis onder de grond met 25 bodemdieren van alle kanten belicht,
64 blz., 15 x 15 cm.
[cid:image004.png@01D5B0DE.A5343CB0]
Als u dit persbericht ten onrechte ontvangt of geen persberichten meer wenst te
ontvangen, meld dat dan s.v.p. via
communicatie@xxxxxxxxxxxx<mailto:communicatie@xxxxxxxxxxxx>.
Froukje Rienks
Wetenschapscommunicator / Hoofd PR & Wetenschapscommunicatie
Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW)
Droevendaalsesteeg 10, 6708 PB Wageningen
Postbus 50, 6700 AB Wageningen
T 0317-473590 / M 06-10487481
f.rienks@xxxxxxxxxxxx<mailto:f.rienks@xxxxxxxxxxxx> /
www.nioo.knaw.nl<http://www.nioo.knaw.nl/> / @niooknaw
(Twitter)<twitter.com/niooknaw>
Het NIOO is het onderzoeksinstituut voor ecologie van de Koninklijke
Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW)
Attachment:
image003.emz
Description: image003.emz