Opsporing van slokdarmkanker kan richting 100% met nieuwe detectietechniek
Software van TU Eindhoven herkent slokdarmkanker bijna net zo goed als
specialist
De vroegste stadia van slokdarmkanker zijn moeilijk te herkennen en kunnen
eenvoudig worden gemist. De TU Eindhoven ontwikkelde daarom samen met het
Catharina Ziekenhuis Eindhoven een techniek om de computer slokdarmfoto’s te
laten doorzoeken op tekenen van slokdarmkanker. Met bijzonder goede resultaten:
de computer herkent vroege kanker bijna net zo goed als de topspecialisten op
dit gebied, waar er maar een handvol van zijn. De resultaten staan beschreven
in het juli-nummer van het wetenschappelijke tijdschrift Endoscopy.
Mensen met langdurige reflux ontwikkelen vaak afwijkend weefsel in de slokdarm,
door de irritatie van het maagzuur. Zo’n zogenaamde Barrett-slokdarm is een van
de belangrijkste risicofactoren voor het krijgen van slokdarmkanker in de
Westerse wereld. Daarom krijgen mensen met een Barrett-slokdarm regelmatig een
endoscopische controle in het ziekenhuis. De vroegste stadia van slokdarmkanker
zijn echter bijzonder moeilijk te zien; er is slechts een handvol medisch
specialisten in Nederland die daar ervaring in hebben. Beginnende kanker, die
nog gemakkelijk te behandelen is, wordt daardoor soms gemist. Als de kanker in
een gevorderd stadium is, is de vijfjaars-overlevingskans minder dan vijftig
procent. Per jaar zijn er in Nederland zo’n 2500 nieuwe patiënten met
slokdarmkanker. Dat aantal is stijgende doordat reflux vaak voorkomt bij mensen
met overgewicht, en het aantal mensen met overgewicht neemt toe.
Spectaculair
Dr. Erik Schoon, maag-, darm- en leverarts (MDL-arts) van het Catharina
Ziekenhuis en topspecialist op gebied van Barrett-slokdarm, klopte daarom vier
jaar geleden aan bij de Video Coding and Architectures Research Group van de
TU/e, onder leiding van hoogleraar Peter de With. Zijn groep heeft jarenlange
ervaring met beeldanalysetechnieken, waarbij herkenning van objecten en mensen
vaak centraal staat, bijvoorbeeld in slimme camera's. TU/e-promovendus Fons van
der Sommen en Sveta Zinger, beiden van de VCA, ontwikkelden samen met Erik
Schoon nieuwe technieken die de endoscopiefoto’s nauwgezet bestuderen op de
eerste tekenen van kanker. Die technieken zijn inmiddels zo goed dat de
herkenningsscore die van de beste Europese specialisten evenaart.
“Spectaculair”, zegt Schoon over de resultaten. “Het herkennen van vroege
vormen van kanker in een Barrett-slokdarm is een van de moeilijkste dingen in
ons vak.”
Veel minder ingrijpend
De computeranalyse zou uiteindelijk in alle ziekenhuizen beschikbaar moeten
komen, om MDL-artsen te helpen bij het herkennen van de vroegste kankerstadia.
Daarmee zou het percentage op tijd herkende en behandelde kanker richting 100
procent kunnen. Dat bespaart veel patiënten een operatieve ingreep waarbij een
deel van slokdarm verwijderd wordt, wat bij late ontdekking vaak onontkoombaar
is. Behandeling van vroege kanker is veel minder ingrijpend voor patiënten, en
bestaat meestal uit een microchirurgische ingreep van binnenuit. Dat is
bovendien vele malen goedkoper. Daarnaast kunnen artsen die niet in Barrett
gespecialiseerd zijn, met behulp van deze techniek afwijkingen sneller leren
herkennen.
Realtime
Voordat de nieuwe techniek wordt toegepast, moet de software nog worden
verbeterd, en geschikt worden gemaakt om realtime videobeeld te analyseren, en
daarna volgen nog uitgebreide testen in ziekenhuizen. Het duurt waarschijnlijk
nog vijf tot tien jaar voordat het breed ingevoerd kan worden. Vorige week werd
bekend dat een half miljoen euro beschikbaar komt voor vervolgonderzoek, onder
meer van KWF en STW.
Het onderzoek wordt uitgevoerd door de TU Eindhoven in samenwerking met het
Catharina Ziekenhuis in Eindhoven, Universitair Ziekenhuis Leuven, het
Krankenhaus Barmherzige Brüder Regensburg, het St. Antonius Ziekenhuis
Nieuwegein en het Academisch Medisch Ziekenhuis Amsterdam. De publicatie in het
vooraanstaande wetenschappelijke tijdschrift Endoscopy, getiteld Computer-aided
detection of early neoplastic lesions in Barret’s esophagus’ is te vinden via
DOI-nummer 10.1055/s-0042-105284.
---------------------
Bijlagen
analyse-barrett-slokdarm.jpg
4.2 MB jpg
iY5a_0004_AN.jpg
355 KB jpg
iY5a_0004_BW.jpg
196 KB jpg
iY5a_0004_ES.jpg
197 KB jpg
iY5a_0004_JB.jpg
199 KB jpg
iY5a_0004_OP.jpg
194 KB jpg
iY5a_0004_RB.jpg
194 KB jpg
---------------------
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met TU/e-onderzoeker Fons van der
Sommen (f.v.d.sommen@xxxxxx, 06 5245 7838) of Roel Rambags, persvoorlichter
Catharina Ziekenhuis (roel.rambags@xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx, 040 239 8492, 06
8110 3558). Zie ook http://vca.ele.tue.nl
Bijgaand treft u zes afbeeldingen die u kunt gebruiken bij uw publicatie. Op de
afbeeldingen ziet u zes maal dezelfde slokdarm, waarop vijf specialisten en het
computersysteem met een lijn hebben aangegeven waar zij vroege kanker zien. Het
plaatje iY5a_0004_AN.jpg is van de computer.
Ook bijgaand treft u een montage waar vijf beelden bij elkaar zijn gebracht.
---------------------
ir. Ivo Jongsma
Persvoorlichter wetenschap & technologie
0402472110 | 0644420799 | i.l.a.jongsma@xxxxxx
---------------------
Wilt u geen e-mail meer van ons ontvangen, klik hier om uit te schrijven.
