[PWC-MEDIA] NIOO Persbericht: Vuurwerk zorgt voor langdurige verstoring van wilde vogels

From: "Rienks Froukje" <dmarc-noreply@xxxxxxxxxxxxx> ("F.Rienks")
To: "pwc-media@xxxxxxxxxxxxx" <pwc-media@xxxxxxxxxxxxx>
Date: Fri, 25 Nov 2022 07:59:38 +0000

Persbericht 25 november 2022
Vuurwerk zorgt voor langdurige verstoring van wilde vogels
Dat vogels rond Oud & Nieuw massaal opvliegen, was uit eerder onderzoek al
bekend. Maar uit nieuw onderzoek blijkt nu dat wilde ganzen door het afsteken
van vuurwerk niet 'even opvliegen en weer neerstrijken'. De
gedragsveranderingen houden langer aan, zegt Bart Nolet van het Nederlands
Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW). Samen met het Duitse Max Planck Instituut
voor Diergedrag leidde hij het onderzoek dat net is gepubliceerd.

Iedereen met een huisdier weet wel dat de combinatie van luide knallen, felle
lichtflitsen en rook angst en desoriëntatie kan veroorzaken bij dieren. De
afgelopen jaren volgde een Europees team onderzoekers honderden gezenderde
vogels in de drie weken rond nieuwjaar. Dat levert nu het eerste gedetailleerde
inzicht op van de reactie van individuele wilde vogels op vuurwerk.

[cid:image002.jpg@01D900AA.02307230][cid:image004.jpg@01D900AA.02307230]

Wegvliegen en aansterken
"Bij de meeste dieren die we gevolgd hebben zien we een sterke reactie," zegt
dierecoloog Bart Nolet. "We tonen aan dat een groot deel van de vogels tijdens
het vuurwerk wegvliegt van hun slaapplaats, op andere slaapplaatsen verder van
menselijke bewoning terechtkomt en langer voedsel zoekt in de dagen erna -
vermoedelijk om weer aan te sterken."

De verstoorde vogels rustten twee uur minder dan op nachten zonder vuurwerk.
Daarnaast vlogen ze 40 tot 150 meter hoger en ook een stuk verder dan de
nachten ervoor: gemiddeld rond de 10 kilometer maar oplopend tot wel 500
kilometer non-stop. Dat laatste doen ze normaal gesproken alleen tijdens de
trek. Het ongebruikelijke gedrag stopte niet tegelijk met de
nieuwjaarsvieringen. Tijdens alle bestudeerde dagen na Nieuwjaar wisselden ze
vaker van slaapplaats en besteedden de ganzen meer tijd aan eten.

Niet uit de lucht vallen
Deze conclusies komen niet helemaal uit de lucht vallen. Eerder onderzoek in
Nederland met radar liet al grootschalige verstoring zien met duizenden
opvliegende vogels bij de start van het vuurwerk om middernacht. En ook een
kleine studie met een paar gezenderde ganzen rond een vuurwerkshow in
Ierlandliet zien dat de vogels even van hun slaapplaats opvlogen. Maar nu wijst
dit nieuwe onderzoek uit dat het verstorende effect langer aanhoudt dan het
vuurwerk zelf.

"We hebben de reactie gemeten van bijna 350 gezenderde vogels verdeeld over
vier soorten ganzen en acht opeenvolgende jaren," legt Nolet uit. "Gemiddeld
leverde dat per vogel zo'n twee jaar aan gegevens op en dus in totaal zo'n 700
tracks van hun verplaatsingen voor én na de jaarwisseling." Dit onderzoek vond
plaats in Duitsland, Denemarken en Nederland. In West-Europese landen is de
verstoring vermoedelijk groot, doordat mensen zelf op allerlei plekken vuurwerk
af mogen steken in plaats van een klein aantal vuurwerkshows op centrale
plekken.

Energieverlies
De vier onderzochte vogelsoorten zijn allemaal trekvogels die broeden in het
Hoge Noorden en overwinteren in de drie West-Europese landen. Het gaat om
kolgans, brandgans, rietgans en kleine rietgans. Hun winterrust veranderde
echter abrupt zodra het afsteken van het vuurwerk begon.

In normale nachten keren ganzen een aantal nachten achter elkaar terug naar
hetzelfde water om te rusten. In de nieuwjaarsnacht vlogen de vogels weg naar
plekken verder van mensen en met een lagere concentratie fijnstof in de lucht.
Dit geeft nog eens extra weer dat ze zeer waarschijnlijk aan de effecten van
het vuurwerk proberen te ontsnappen.

Eenmaal ontsnapt, zochten ze 10% langer naar eten en bewogen ze minder in de
onderzochte anderhalve week na Nieuwjaar. "De dieren compenseren dan
waarschijnlijk voor de extra energie die de nieuwjaarsvlucht hen heeft gekost,"
denkt Nolet. "In de donkere dagen rond de jaarwisseling hebben ganzen de meeste
moeite om aan voldoende voedsel te komen. Ze eten namelijk vooral overdag. De
verstoring komt voor de vogels dus op een ongelukkig moment, vooral als dit
samenvalt met een koude periode met veel sneeuw."

Geen vuurwerk meer bij rustgebied
In het laatste jaar van het onderzoek (van 2020 op 2021) leidde de
corona-pandemie tot een wijdverspreid vuurwerkverbod. Corona gaf het team een
unieke kans om de resultaten te vergelijken. Maar zelfs toen bleken er
vuurwerkeffecten aantoonbaar: bij twee van de vier ganzensoorten was er nog
steeds meer activiteit onder de vogels door langer plus hoger vliegen.

"Dit laat zien dat zelfs kleinere hoeveelheden vuurwerk het gedrag van ganzen
beïnvloedt," stelt Nolet. "Om een veilige plek te bieden aan vogels zou
vuurwerk niet meer in de omgeving van beschermde vogelgebieden en andere
belangrijke vogelrustplaatsen mogen worden afgestoken."
__________________________________________________________________________________________
Het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) is met ruim 200 medewerkers
en studenten een van de grootste onderzoeksinstituten van de Koninklijke
Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Het is gespecialiseerd in de
ecologie van het water en het land: hoe werkt de natuur? Biodiversiteit,
klimaatverandering en het duurzaam gebruik van land en water zijn de
belangrijke thema's waarvoor de onderzoekers hun ecologische expertise
inzetten. Sinds 2011 is het NIOO gevestigd in een duurzaam gebouwd
onderzoekspand in Wageningen. De historie van het onderzoek gaat meer dan 65
jaar terug en loopt door ons hele land, en ver daarbuiten.
www.nioo.knaw.nl<http://www.nioo.knaw.nl>

Voor meer informatie:

* Prof.dr. Bart Nolet, NIOO-KNAW & Universiteit van Amsterdam, tel.
0317-473400, b.nolet@xxxxxxxxxxxx<mailto:b.nolet@xxxxxxxxxxxx>
* Hoofd wetenschapscommunicatie Froukje Rienks, Nederlands Instituut voor
Ecologie (NIOO-KNAW), tel. 06-10487481 / 0317-473400,
f.rienks@xxxxxxxxxxxx<mailto:f.rienks@xxxxxxxxxxxx>

Foto's: Zie de online-versie van dit bericht voor
downloads<https://nioo.knaw.nl/nl/nieuws/vuurwerk-zorgt-voor-langdurige-verstoring-van-wilde-vogels>.
Bronnen: Helmut Kruckenberg (vuurwerkfoto), Gerhard Müskens (vliegende ganzen)
en anderen.
Er is hier ook een kaartje te vinden met de verplaatsingen van de gezenderde
ganzen in West-Europa.
[cid:image008.jpg@01D900AA.02307230]

Artikel: Wild goose chase: geese flee high and far, and with aftereffects from
New Year's fireworks. Andrea Koelzsch, Thomas Lameris, Gerhard Müskens, Kees
Schreven, Nelleke Buitendijk, Helmut Kruckenberg, Sander Moonen, Thomas
Heinicke, Lei Cao, Jesper Madsen, Martin Wikelski & Bart Nolet. Conservation
Letters, 24 november 2022 (online early view), open access:
https://conbio.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/conl.12927

Twitter: @niooknaw<https://twitter.com/niooknaw>
Website NIOO: www.nioo.knaw.nl<http://www.nioo.knaw.nl>

Als u dit persbericht ten onrechte ontvangt of geen persberichten meer wenst te
ontvangen, meldt dat dan s.v.p. via
communicatie@xxxxxxxxxxxx<mailto:communicatie@xxxxxxxxxxxx>.

Froukje Rienks
Wetenschapscommunicator /Hoofd PR & Wetenschapscommunicatie
Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW)
Droevendaalsesteeg 10, 6708 PB Wageningen /Postbus 50, 6700 AB Wageningen
T 0317-473590 / M 06-10487481
f.rienks@xxxxxxxxxxxx<mailto:f.rienks@xxxxxxxxxxxx> /
www.nioo.knaw.nl<http://www.nioo.knaw.nl/> / @niooknaw
(Twitter)<twitter.com/niooknaw>
Het NIOO is het onderzoeksinstituut voor ecologie van de Koninklijke
Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW)

[PWC-MEDIA] NIOO Persbericht: Vuurwerk zorgt voor langdurige verstoring van wilde vogels

Other related posts: