Επιτέλους! Αυτό έπρεπε να έχει γίνει εδώ και τουλάχιστον 15 χρόνια. Ας δούμε και πόσα χρόνια θα πάρει να υλοποιηθεί κιόλας. ----- Original Message ----- From: "Kostas Theodoropoulos" <ksteo@xxxxxxxxx> To: <orasi@xxxxxxxxxxxxx> Sent: Friday, March 25, 2011 4:04 PM Subject: [orasi] Μεγεθυμένο γραπτόκείμενο σε έντυποβιβλίο ήυποστηρικτικέςτεχνολογίες γιαμαθητές μεμειωμένη όραση > Άρθρο των Συμβούλων Επαγγελματικού Προσανατολισμού Τυφλών Αλμπάνη > Χριστίνας και Λεωτσάκου Παναγιώτας, τού Διευθυντή του Ειδικού Δημοτικού > Σχολείου Τυφλών > και Αμβλυώπων Φίλιππου Κατσούλη και τού Επίκουρου Καθηγητή τού > Παιδαγωγικού Τμήματος Ειδικής Αγωγής τού Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Βασίλειου > Αργυρόπουλου, > για το μεγεθυμένο γραπτό κείμενο σε έντυπο βιβλίο ή τις υποστηρικτικές > τεχνολογίες για μαθητές με μειωμένη όραση. > > Η διαμόρφωση ενός κατάλληλου μαθησιακού περιβάλλοντος στο χώρο του > σχολείου απαιτεί προσαρμογές μετά από αξιολογήσεις, έτσι ώστε να > ενθαρρύνεται η συμμετοχή > του παιδιού με προβλήματα όρασης στην καθημερινή σχολική πραγματικότητα με > μια φυσικότητα, που ταυτόχρονα θα στοχεύει και στην ανάπτυξη των > ικανοτήτων > του (Hussey, 1997). > > Ο χώρος της τάξης αποτελεί ουσιαστικά τον εργασιακό χώρο του μαθητή, μέσα > στον οποίο θα πρέπει να νιώθει παραγωγικός, δημιουργικός και παράλληλα να > περνά > ευχάριστα. Οι προαπαιτούμενες συνθήκες για τα παραπάνω είναι η πρόσβαση > του μαθητή σε κάθε είδους μέσο και πληροφορία που προσφέρεται μέσα στην > τάξη. Αυτό > με τη σειρά του απαιτεί, για τον κάθε μαθητή με μερική ή ολική απώλεια > όρασης ένα κατάλληλο πλαίσιο προσαρμογών που θα τον καθιστά συμμετοχικό, > ευέλικτο > και ενήμερο. Σύμφωνα με τους Lewis και Taylor (1997), μια τάξη στην οποία > εκπαιδεύεται ένας μερικώς βλέπων, πρέπει να είναι εφοδιασμένη με > μηχανήματα, > όπως κλειστά κυκλώματα τηλεόρασης για να μπορεί να διαβάζει και να > συμμετέχει στο μάθημα καθώς και βιβλία μεγαλογράμματης γραφής για να > υπάρχει η αντιστοιχία > με τα βιβλία των βλεπόντων συμμαθητών του για να ενισχύεται με αυτόν τον > τρόπο το έργο της συνεκπαίδευσης. > > Η ομαλή εκπαιδευτική πορεία των παιδιών με προβλήματα όρασης αλλά και η > ολόπλευρη γνωστική και ψυχοσυναισθηματική τους ανάπτυξη, προϋποθέτει την > εξασφάλιση > των περισσότερων, απαραίτητων, για αυτούς εκπαιδευτικών μέσων όπως η χρήση > του έντυπου βιβλίου αλλά και της υποστηρικτικής τεχνολογίας. Κατά την > επιλογή > των εκπαιδευτικών μέσων είναι απαραίτητο να έχουμε εκτιμήσει και > αξιολογήσει όχι μόνο τις γνωστικές-μαθησιακές ανάγκες των μαθητών αλλά και > τις ανάγκες > τους στον αναπτυξιακό τομέα αλλά και στην γνώση του φυσικού και κοινωνικού > τους περιβάλλοντος. Ειδικά στην περίπτωση των μαθητών με προβλήματα όρασης > οι > υποστηρικτικές ΤΠΕ μπορεί να είναι προσωπικές (δηλαδή ύπαρξη και χρήση > ατομικού φορητού σταθμού εργασίας), μπορεί να είναι υποστηρικτικές > τεχνολογίες προσαρμογών > του περιβάλλοντος του σχολείου (χρήση διαδραστικού πίνακα ή και φορητού > υπολογιστή μέσα στην τάξη ώστε να είναι επεξεργάσιμη κάθε πληροφορία) αλλά > και > σχεδιασμός του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος ώστε να είναι προσβάσιμος στους > μαθητές με χαμηλή όραση (χρήση εκπαιδευτικού υλικού π.χ. μεγεθυμένα βιβλία > ή > και ομιλούντα βιβλία, ηλεκτρονικά βιβλία, ηλεκτρονικοί υπολογιστές κ.ά) > (Κουρουπέτρογλου & Φλωριάς, 2003). > > Η εκπαίδευση και η ένταξη των μαθητών με μειωμένη όραση επηρεάζεται όχι > μόνο από το περιβάλλον στο οποίο γίνεται η εκπαίδευση τους (Arter, 1999), > αλλά > και από το βαθμό πρόσβασης στα εκπαιδευτικά μέσα που χρησιμοποιούνται > όπως έντυπα κείμενα, βιβλία για αμβλύωπες μαθητές, υποστηρικτικές > τεχνολογίες όπως > υπολογιστές με κατάλληλα προγράμματα μεγέθυνσης και ανάγνωσης οθόνης, > συνθέτες φωνής, κλειστά κυκλώματα τηλεόρασης κ.ά. (Κουρουπέτρογλου, 2005). > Πρόκειται > δηλαδή για μια κίνηση που αφορά τόσο στη χωροταξική όσο και στη μαθησιακή > τους ένταξη. > > Εστιάζοντας στην εκπαίδευση των παιδιών με μερική απώλεια όρασης θα ήταν > δογματισμός να υποστηρίξουμε ότι μόνο τα βιβλία με μεγαλογράμματη γραφή > (έντυπο > υλικό) ή μόνο οι ΤΠΕ αποτελούν το μοναδικό μέσο εκπαίδευσης τους. Κανένα > μέσο δεν είναι πανάκεια. Υπάρχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα και στα > δύο. > Αναφέρουμε συγκεκριμένα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα και των δύο μέσων > χρήσης: > > 1. Το έντυπο βιβλίο > > a. Πλεονεκτήματα: > i. Ενδείκνυται για τους μαθητές των μικρών τάξεων, γιατί δεν χρειάζεται > ιδιαίτερες γνώσεις για τη χρήση του > ii. Είναι ανθεκτικό στις πτώσεις και δεν σε αφήνει ποτέ από μπαταρία > iii. Επειδή τα βιβλία σήμερα έχουν τη μορφή βιβλιοτετράδιου, οι μαθητές > μπορούν να σημειώσουν πάνω σε αυτά > iv. Οι μαθητές ασκούν την λεπτή κινητικότητα > v. Δεν χρειάζεται να ξαναγράφουν την εκφώνηση των ασκήσεων (οικονομία > χρόνου) > vi. Μπορούν να επιλύουν πάνω σε αυτό ασκήσεις συμπλήρωσης, αντιστοίχησης, > κ.λ.π, διαδικασίες χρονοβόρες και επίπονες για να γίνουν σε τετράδιο, > γιατί > θα πρέπει να ξαναγραφούν ολόκληρες οι ασκήσεις. > > b. Μειονεκτήματα > i. Είναι στατικό, δηλαδή, έχει συγκεκριμένο μέγεθος γραμματοσειράς, το > οποίο δεν μεταβάλλεται ανάλογα με την επιθυμία του αναγνώστη > ii. Δεν αλλάζει το κοντράστ > iii. Είναι χρονοβόρα η δημιουργία του > iv. Είναι δαπανηρή η εκτύπωσή του > v. Δεν καλύπτει όλες τις ανάγκες σε διδακτικό υλικό (δηλαδή, πηγές πέραν > του διδακτικού βιβλίου) > > 2. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι οι προσωπικές Υποστηρικτικές Τεχνολογίες, > οι οποίες θα μεταφέρονται και θα τις έχει ο μαθητής στο σχολείο και στο > σπίτι. > Σε αυτή την περίπτωση μπορούμε να μιλούμε για: > > a. CCTV Portable > > i. Πλεονεκτήματα > 1. Ο μαθητής χρησιμοποιεί το ίδιο βιβλίο με τους βλέποντες > 2. Μπορεί να μεγεθύνει οποιοδήποτε έντυπο κείμενο > 3. Μπορεί να αλλάξει το κοντράστ ανάλογα με την επιθυμία του αναγνώστη > > ii. Μειονεκτήματα > 1. Δεν μπορεί να μεγεθύνει τα ηλεκτρονικά κείμενα > 2. Χρειάζεται ο μαθητής να έχει πολύ καλό οπτικο-κινητικό συντονισμό. > > b. Φορητός υπολογιστής (tablet pc, ipad) σε συνδυασμό με screen > reader-magnifier > (Η οθόνη πρέπει να έχει το κατάλληλο μέγεθος >15'') > > i. Πλεονεκτήματα > 1. Ο μαθητής μπορεί να έχει πρόσβαση σε κάθε ηλεκτρονικό κείμενο πέραν του > σχολικού εγχειριδίου > 2. Μπορεί να γράφει πάνω στην οθόνη αφής (Πρέπει να είναι εξοπλισμένο με > λογισμικό αναγνώρισης χειρόγραφης γραφής για λογοτεχνία και μαθηματικά). > 3. Είναι πιο ελαφρύ, αφού θα αντικαταστήσει όλα τα σχολικά βιβλία > > ii. Μειονεκτήματα > 1. Δεν ενδείκνυται για μαθητές των πρώτων τάξεων του δημοτικού σχολείου > 2. Δύσκολος στο χειρισμό > 3. Ευάλωτο σε πτώσεις (Ποιος θα αναλάβει το κόστος αναπλήρωσης της > συσκευής σε περίπτωση καταστροφής της αν δεν μπορεί η οικογένεια;). > 4. Μια συσκευή με οθόνη >15'' συν τα υποστηρικτικά λογισμικά είναι > ιδιαίτερα ακριβή αν υπολογίσουμε και το όριο ζωής της (περίπου 8 χρόνια) > 5. Η αυτονομία της μπαταρίας μειώνεται με τη χρήση ή ο μαθητής μπορεί να > ξεχνά να το φορτίσει > > Στηριζόμενοι στα παραπάνω αλλά και στην ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία > και πρακτική που αφορά την εκπαίδευση μαθητών με μειωμένη όραση σε όλες > τις > βαθμίδες της εκπαίδευσης είναι σημαντικό και απαραίτητο να γίνεται > συνδυασμός τόσο του έντυπου εκπαιδευτικού υλικού (μεγεθυμένα βιβλία, που > θα τυπώνονται > με βάση τις εξατομικευμένες ανάγκες των μαθητών σε μέγεθος γραμμάτων και > γραμματοσειρά) όσο και των υποστηρικτικών ΤΠΕ μέσω ηλεκτρονικών βιβλίων ή > κλειστών > κυκλωμάτων τηλεόρασης, γιατί: > > 1. Κατά την προσχολική ηλικία είναι απαραίτητη τόσο η πρόσβαση στο γραπτό > κείμενο ώστε να διευκολυνθεί η γνωστική διαδικασία δημιουργίας εννοιών > αλλά και > η πρώτη προσπάθεια γνωριμίας με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή ως μέσο μάθησης > και ψυχαγωγίας > 2. Η εξασφάλιση του εκπαιδευτικού υλικού (έντυπου και ηλεκτρονικού) να > είναι τέτοια ώστε να διευκολύνει τους μαθητές να ανταποκρίνονται με > επάρκεια > στις εκπαιδευτικές τους δραστηριότητες, μέσω της ολιστικής προσέγγισης > 3. Η χρήση τεχνολογικού εξοπλισμού εξασφαλίζει στους μαθητές την > δυνατότητα να είναι ανεξάρτητοι και αυτόνομοι στην πρόσβαση σε > οποιαδήποτε γνώση και > πληροφορία χωρίς να εξαρτώνται από άτομα του περιβάλλοντος τους > > Τέλος, η παραπάνω πρόταση είναι ενδεικτική της αναγκαιότητας που υπάρχει > για τον συνδυασμό έντυπου βιβλίου και υποστηρικτικών τεχνολογιών κατά την > εκπαιδευτική > διαδικασία για μαθητές με μειωμένη όραση. Θα ήταν τόσο σημαντική όσο και > απαραίτητη όμως η συνεργασία με ειδικευμένους οφθαλμίατρους όσο και > οπτομέτρες > ώστε να επισημανθεί το επιτρεπτό εύρος χρήσης των υποστηρικτικών ΤΠΕ από > τους μαθητές ώστε να μην επιβαρύνεται το πρόβλημα όρασης που > αντιμετωπίζουν. Τα > ερευνητικά δεδομένα μάλιστα της τελευταίας εικοσαετίας τεκμηριώνουν την > αναγκαιότητα σχεδιασμού μιας συνθετικής χρήσης τόσο της υποστηρικτικής > τεχνολογίας > όσο και του κατάλληλα προσαρμοσμένου έντυπου υλικού στην εκπαίδευση των > ατόμων με μερική όραση για να επιτυγχάνονται οι παραπάνω στόχοι και να > εξασφαλίζεται > ο απώτερος στόχος της συνεκπαίδευσης και πρόσβασης σε κάθε είδους > πληροφορία μέσα στην τάξη από τους μαθητές με μερική απώλεια όρασης > (Argyropoulos, Sideridis > & Katsoulis, 2008? Bennett, 1997). > > Οι Σύμβουλοι Επαγγελματικού Προσανατολισμού Τυφλών > Αλμπάνη Χριστίνα > Λεωτσάκου Παναγιώτα > > Ο Δ/ντης του Ειδικού Δημοτικού Σχολείου Τυφλών και Αμβλυώπων > Φίλιππος Κατσούλης > > Επίκουρος Καθηγητής, Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής, Παν/μιο Θεσσαλίας > Βασίλειος Αργυρόπουλος > > -------------------------------------------------------------------------------- > Ενδεικτική βιβλιογραφία > > . Argyropoulos, V., Sideridis, G. & Katsoulis, F. (2008). The Impact of > Teacher and Parent Perspectives on Students who are Blind regarding their > Choices > of Literacy Media for Independent Study. Journal of Visual Impairment and > Blindness, 104(4), 221-231. > > . Arter, C. (1999). Environmental Issues. Στο C. Arter, Η.L. Mason, S. > McCall, M. McLinden & J. Stone (Eds.), Children with Visual Impairment in > Mainstream > Settings, (σσ. 19-28). London: David Fulton Publishers. > > . Bennett, D. (1997). Low Vision for Children and Young People with a > Visual Impairment. Στο H. Mason & S. McCall (Eds.), Visual impairment: > Access to > education for children and young people. (σσ. 64-75). London: David Fulton > Publishers. > > . Corn & Erin, (2010). Foundations of Low Vision, Clinical and Functional > Perspectives, second edition, AFB Press. > > . Hussey, D. (1997). Curriculum Issues. Στο H. Mason & S. McCall, Visual > impairment: Access to education for children and young people. (σσ. > 366-376). > London: David Fulton Publishers. > > . Lewis, C. & Taylor, H. (1997). The Learning Environment. Στο H. Mason & > S. McCall, Visual impairment: Access to education for children and young > people. > (σσ. 196-204). London: David Fulton Publishers. > > . Α.C. Kooijman et al. (1994). Low Vision, Research and new developments > in rehabilitation, Ohio Press, New York. > > . Κουρουπέτρογλου, Γ. & Φλωριάς, Ι. Ε. (2003). Επιστημονικά σύμβολα κατά > Braille στον Ελληνικό χώρο. Κέντρο Εκπαίδευσης & Αποκατάστασης Τυφλών. > > . Κουρουπέτρογλου, Γ. (2005). Οι Τεχνολογίες Πληροφορικής στην ενταξιακή > εκπαίδευση των τυφλών μαθητών. Στο Α. Ζώνιου-Σιδέρη & Η. Σπανδάγου (Επιμ.) > Εκπαίδευση > και Τύφλωση, (σσ. 218-228). Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. > > http://www.eoty.gr > > _____________________ > > orasi mailing list > διαβάστε για αυτή την λίστα και τα θέματα που συζητά στο > //www.freelists.org/webpage/orasi > > Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το δουν όλοι οι συνδρομητές της λίστας > στείλτε email στην διεύθυνση > orasi@xxxxxxxxxxxxx > > Για να διαγραφείτε από αυτή την λίστα μπορείτε οποιαδήποτε στιγμή να > στείλετε email στην διεύθυνση > orasi-request@xxxxxxxxxxxxx > και στο θέμα γράψτε unsubscribe. > > Το αρχείο της λίστας βρίσκεται στο > //www.freelists.org/archives/orasi > > ______________ > > > _____________________ orasi mailing list διαβάστε για αυτή την λίστα και τα θέματα που συζητά στο //www.freelists.org/webpage/orasi Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το δουν όλοι οι συνδρομητές της λίστας στείλτε email στην διεύθυνση orasi@xxxxxxxxxxxxx Για να διαγραφείτε από αυτή την λίστα μπορείτε οποιαδήποτε στιγμή να στείλετε email στην διεύθυνση orasi-request@xxxxxxxxxxxxx και στο θέμα γράψτε unsubscribe. Το αρχείο της λίστας βρίσκεται στο //www.freelists.org/archives/orasi ______________