[openyourmind] Η ελευθερία του λόγου.
- From: anna-maria <firefly.tinos@xxxxxxxxx>
- To: openyourmind@xxxxxxxxxxxxx
- Date: Sun, 29 May 2011 16:59:46 +0300
Γιάννη Βλασόπουλου "Η Ελευθερία του λόγου"
Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ
Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ είναι μια λέξη που την μεταχειριζόμαστε καθημερινά. και για
την οποία έχουν γραφεί από αιώνες χιλιάδες σελίδες. Είναι ένα ιδανικό
που πυρπόλισε
τις καρδιές των ανθρώπων και για το οποίο πολλοί θυσίασαν την ζωή τους.
΄Εγινε ένα σύνθημα για να επιβληθούν στο όνομά της, στο όνομα της
ελευθερίας καθεστώτα
δουλείας. Παρ όλα αυτά για το περιεχόμενο της έννοιας "ελευθερία" δεν
υπάρχει συμφωνία. Αντίθετα, έχουν διατυπωθεί πολλές και
αλληλοσυγκρουόμενες απόψεις
από τους πιο σπουδαίους συγγραφείς. ΄Αλλωστε είναι μια γενικότερη
έννοια που επιδέχεται πολλούς επί μέρους προσδιορισμούς και συνεπώς
είναι ίσως εύλογες
και οι συγχύσεις. Μιλούμε για εθνική ελευθερία, για ελευθερία των
συναλλαγών, για ελευθερία του συνέρχεσθαι, για ελευθερία του λόγου κλπ.
Όμως, παρ όλες
τις συγχύσεις, εύλογες ή σκόπιμες, οι περισσότεροι νομίζω συμφωνούν για
το ότι χωρίς περιορισμούς που επιβάλλονται από το σεβασμό της ελευθερίας
του άλλου,
δεν υπάρχει ελευθερία.
Μιλώντας για ελευθερία του λόγου, μιλούμε για ένα αγαθό χρήσιμο για τον
άνθρωπο. Χρήσιμο γιατί εξασφαλίζει την αναζήτηση και πολλές φορές την
ανακάλυψη
της αλήθειας.
Μιλώντας γι ελευθερία λόγου, εννοούμε συνήθως την ελευθερία στην
έκφραση της σκέψης. Λογικά όμως η έκφραση της σκέψης προϋποθέτει
διαμορφωμένη σκέψη (Λόγος
= Σκέψη). Απαιτεί επίσης δυνατότητα μετάδοσης και δυνατότητα
επικοινωνίας. Έτσι το θέμα ελευθερία λόγου, έχει δύο όψεις:
· Πρώτη όψη: Η διαμόρφωση της σκέψης.
· Δεύτερη όψη: Η έκφραση και η μετάδοση της σκέψης.
Είναι ίσως περίεργο, αλλά στον αιώνα που λήγει, τον αιώνα του
ραδιοφώνου, της τηλεόρασης, των μεγάλων κατακτήσεων της τυπογραφίας, των
τραπεζών δεδομένων
και των δικτύων, τα θέματα αυτά έχουν αποκτήσει ένα ιδιαίτερο
ενδιαφέρον, που τα καθιστούν επίκαιρα.
ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ της σκέψης, σημαίνει ανάπτυξη των πνευματικών μηχανισμών
πρόσληψης παραστάσεων της αντικειμενικής πραγματικότητας. Και ασφαλώς
είναι θεμελιακή
για την ελευθερία του λόγου. Πράγματι, χωρίς αυτή δεν υπάρχει σκέψη και
συνεπώς δεν υπάρχει πρόβλημα έκφρασής της.
· Θετικοί παράγοντες για την διαμόρφωση της σκέψης αποτελούν οι
εγγενείς πνευματικές δυνάμεις του ανθρώπου, αλλά και η εξωγενετική
κληρονομικότητα
του ανθρώπου. Δηλαδή η παιδεία, όχι μόνο με την εκπαιδευτική της
έννοια, αλλά και με την γενικότερη πολιτισμική της διάσταση. Την
παιδεία που παρέχεται
από το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον. Θετικός παράγων είναι
επίσης και η δυνατότητα ελεύθερης επιστημονικής έρευνας.
· Αντίθετα δυσχεραίνεται και εμποδίζεται η διαμόρφωση της σκέψης
από την ύπαρξη συνθηκών φόβου και συνθηκών μισαλλοδοξίας, γιατί αυτές
οι συνθήκες
παραμορφώνουν την αλήθεια. Περιορίζεται επίσης η ελευθερία διαμόρφωσης
της σκέψης άμεσα μεν από την λογοκρισία, έμμεσα δε και περισσότερο
επικίνδυνα από
την προπαγάνδα Ιδίως από την έντεχνη και με επιστημονικές προδιαγραφές
προπαγάνδα Πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι σήμερα δεν καίγονται βιβλία, όπως
γινόταν
στο Μεσαίωνα από την Ιερά Εξέταση. Αντίθετα, με εκατομμύρια βιβλία, με
πολυσέλιδες εφημερίδες, με κατακλυσμό τηλεοπτικών προγραμμάτων,
επιδιώκεται σήμερα,
και μέχρις ενός βαθμού επιτυγχάνεται να καμφθεί και να διαμορφωθεί η από
άλλες αιτίες ασθενής βούληση των αναγνωστών και των ακροατών έτσι ώστε
να πιστεύουν
και να εκφράζουν ούτοι ελεύθερα μεν, απόψεις όμως τις οποίες όμως άλλοι
θέλησαν να διαμορφώσουν και να εκφράσουν μέσω αυτών.
Πρέπει βέβαια να σημειώσουμε ότι οι περιορισμοί και οι απαγορεύσεις στην
διαδικασία διαμόρφωσης της σκέψης δεν έχουν την ίδια επίδραση σε
διάφορες κοινωνικές
ομάδες ή σε διάφορους τομείς κοινωνικής έκφρασης. Ούτε επίσης οι
περιορισμοί έχουν απόλυτη καταλυτική επίδραση. Έτσι για παράδειγμα: Άλλη
επίδραση έχουν
οι περιορισμοί στην διαμόρφωση της πολιτικής σκέψης και άλλη επίδραση
έχουν στην παραγωγή ενός καλλιτεχνικού έργου. Εξ άλλου, πολλές φορές
(όχι πάντοτε)
η σκέψη διαμορφώνεται και πίσω από τα σίδερα της φυλακής και πολλά
αριστουργήματα του πνευματικού πολιτισμού της ανθρωπότητας γράφτηκαν
κάτω από συνθήκες
απόλυτου δεσποτισμού και κυριαρχίας της βίας. "Η ελευθερία, έλεγε ο
Γκάντι πρέπει να αναζητηθεί συχνά ανάμεσα στους τοίχους των φυλακών,
κάποτε επάνω στο
ικρίωμα, ποτέ στις αίθουσες των συμβουλίων, στα δικαστήρια ή στα
σχολεία". Ένας λόγος βέβαια ειπωμένος σε ορισμένο τόπο και χρόνο. Δεν
αναιρεί όμως την
μεγάλη σημασία που έχει η ελευθερία πρόσβασης στην αλήθεια και η
ανεμπόδιστη ανάπτυξη των ατομικών μηχανισμών και ικανοτήτων πρόσληψης
της αλήθειας σε
μια ελεύθερη κοινωνία, σαν μια ευνοϊκή προϋπόθεση στη διαμόρφωση της
σκέψης.
Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ. Όπως επισημάνθηκε, η
ελευθερία του λόγου δεν είναι μόνον θέμα διαμόρφωσης της σκέψης. Δηλαδή
δεν είναι μόνο
θέμα δυνατοτήτων ελευθερίας του λόγου. Είναι και θέμα έκφρασης και
μετάδοσης της σκέψης. Είναι δηλαδή και θέμα δικαιωμάτων. Δικαιωμάτων
που παρέχει η
πολιτεία για την κατοχύρωση της ελευθερίας του λόγου.
Στη νομοθεσία μας υπάρχουν διατάξεις δύο ειδών: Από τη μια μεριά,
διατάξεις που κατοχυρώνουν την ελευθερία της έκφρασης και μετάδοσης της
σκέψης και από
την άλλη μεριά διατάξεις που επιβάλλουν όρια στην ελευθερία αυτή.
Ειδικώτερα αναφέρουμε:
· Στο Σύνταγμα υπάρχουν οι εξής διατάξεις: ΄Αρθρο 14 Καθένας μπορεί
να εκφράζει και να διαδίδει προφορικά, εγγράφως και δια του τύπου τους
στοχασμούς
του, τηρώντας τους νόμους του Κράτους. ΄Ο τύπος είναι ελεύθερος. Η
λογοκρισία και κάθε άλλο προληπτικό μέτρο απαγορεύονται. Κατ εξαίρεση
επιτρέπεται η
κατάσχεση, με παραγγελία του Εισαγγελέα, μετά την κυκλοφορία: α) Για
προσβολή της Χριστιανικής και κάθε άλλης γνωστής θρησκείας, β) Για
προσβολή του Προσώπου
του Προέδρου της Δημοκρατίας, γ) Για δημοσίευμα που αποκαλύπτει
ορισμένες πληροφορίες για τις ένοπλες δυνάμεις, ή το οποίο σκοπεί την
βίαιη ανατροπή του
πολιτεύματος ή στρέφεται κατά της εδαφικής ακεραιότητας του Κράτους, δ)
Για άσεμνα δημοσιεύματα, κατά τις υπό του νόμου οριζόμενες περιπτώσεις.
· Ο Π. Κ. Περιοριστικές είναι επίσης οι διατάξεις του ποινικού
κώδικα που αφορούν τιμωρούμενες μορφές έκφρασης λόγου: Εννοώ τις
διατάξεις που τιμωρούν
την εξύβριση, που τιμωρούν την δυσφήμηση, αφού και αυτές οι πράξεις
αποτελούν μορφές έκφρασης με λόγο γραπτό ή προφορικό.
· Ο ΚΠοινΔ: Το σπουδαίο αυτό νομοθέτημα καθιερώνει τις αρχές ενός
πειθαρχημένου, αλλά ελεύθερου διάλογου ανάμεσα στα όργανα της
συντεταγμένης πολιτείας,
ττους δικαστές, αφ ενός, και του κατηγορουμένου, αφ ετέρου.
Κατηγορούμενος ο οποίος πιθανώς να μην είναι απλώς παραβάτης, αλλά
συνειδητός αρνητής της έννομης
τάξης. Αποτελεί για τούτο ο ΚΠοινΔ στο σύνολό του κατωχύρωση της
ελευθερίας του λόγου. Πρέπει εδώ, εξ αφορμής της αναφοράς μας στο
ΚΠοινΔ, να σημειωθεί
ότι ελεύθερη έκφραση δεν σημαίνει μόνο ελευθερία στην εξωτερίκευση και
μετάδοση της σκέψης, αλλά και ελευθερία στην μη μετάδοση της σκέψης.
Ελευθερία σιωπής.
Καμμιά φορά μάλιστα συμβαίνει η σιωπή να έχει ειδικό βάρος μεγαλύτερο
από το βάρος οιουδήποτε λόγου. Ο Καμύ μάλιστα έγραφε χαρακτηριστικά ότι
"Είναι κανείς
περισσότερο άνδρας με εκείνα που αποσιωπά παρά με εκείνα που λέγει".
Και κανένας ασφαλώς δεν ξεχνά αγωνιστές της ελευθερίας που με θυσία της
σωματικής
τους ακεραιότητας ή της ζωής τους διάλεγαν τη σιωπή. Εμπνεόμενη από
φιλελεύθερες αρχές η ποινική μας νομοθεσία στη διάταξη του άρθρου 273
του ΚΠοινΔ αναγνωρίζει
στον κατηγορούμενο το δικαίωμα αρνήσεως απαντήσεως, το δικαίωμα σιωπής.
Εξ άλλου στο άρθρο 222 ΚΠοινΔ αναγνωρίζεται στους συγγενείς του
κατηγορουμένου
το δικαίωμα αρνήσεως της μαρτυρίας. Με τα δικαιώματα αυτά γίνεται
αντιληπτό ότι επιτυγχάνονται δύο στόχοι: Κατοχυρώνεται η ελευθερία της
εκφράσεως και
μεταδόσεως των σκέψεων, θετικά ή αρνητικά, δηλαδή η ελευθερία του λόγου.
Συγχρόνως όμως τοποθετούνται φραγμοί στις όχι σπάνιες επιδιώξεις των
προανακριτικών
οργάνων να αποσπάσουν την ομολογία με αθέμιτα ή βάρβαρα μέσα, όπως είναι
οι βασανισμοί και εκβιασμοί. Και τίθεται έτσι η αρχή ότι η αναζήτηση της
αλήθειας
δεν είναι το ύψιστο των αγαθών, ώστε να επιδιώκεται σε βάρος της
ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Ή, με άλλη διατύπωση, το δικαίωμα της
ελευθερίας του λόγου κατοχυρώνει,
πρέπει να κατοχυρώνει, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
· Αλλά και τα ένδικα μέσα, που προβλέπονται και επιτρέπονται από τη
δικονομία, κατά σπουδαίων πράξεων, κατά των αποφάσεων των δικαστηρίων,
είναι μια
σπουδαία κατοχύρωση της ελευθερίας του (αντι)λόγου.
· Το Αστικό Δίκαιο επίσης κατοχυρώνει την ελευθερία του λόγου με
την προστασία του λόγου σαν αντικείμενο πνευματικής ιδιοκτησίας.
· Οι διεθνείς διακηρύξεις και οργανώσεις: Η προστασία του
δικαιώματος της ελευθερίας του λόγου προβλέπεται και από διεθνείς
συμβάσεις, όπως είναι
η Σύμβαση της Ρώμης, που αποτελεί θεμέλιο της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης.
Αποτελεί επίσης μέλημα διεθνών οργανώσεων, όπως είναι η Διεθνής
Αμνηστία, που προστατεύει
τους πολιτικούς κρατούμενους και τους κρατούμενους συνειδήσεως. Αυτή η
προστασία από το διεθνές δίκαιο του δικαιώματος της ελευθερίας του
λόγου, έχουν
μεταβάλει την ελευθερία αυτή σε θεμελιακό θεσμό του πολιτισμού για τον
δυτικό τουλάχιστο κόσμο.
ΕΡΩΤΗΜΑ ΠΡΩΤΟ:Τα παραπάνω κείμενα νόμων και διακηρύξεων τι αντίκρυσμα
έχουν; Πώς μεταφέρονται στην πράξη και πώς θωρακίζουν τον πολίτη, ώστε
να αισθάνεται
και να είναι ασφαλής όχι μόνο πριν εκφρασθεί αλλά και μετά, αφού δηλαδή
εκφράσει δυσάρεστες για τους πολλούς απόψεις; Γιατί βέβαια η προστασία
του νόμου
έχει σημασία όταν εκφράζει κανείς απόψεις όχι σύμφωνες, αλλ αντίθετες
στις κυρίαρχες απόψεις της πλειοψηφίας. Αιρετικές δηλαδή θα έλεγα, χωρίς
τη θρησκευτική
έννοια, απόψεις. Εγγύηση του δικαιώματος της ελευθερίας του λόγου
αποτελεί η έννομη προστασία του, στα πλαίσια όμως ενός κράτους δικαίου.
Αυτό είναι το
αντίκρυσμα των νομοθετικών κειμένων που σταχυολόγησα προηγουμένως.
Δηλαδή το συνταγματικό, κατά το άρθρο 20 του Συντάγματος, δικαίωμα κάθε
Έλληνα πολίτη
να ζητήσει έννομη προστασία από ανεξάρτητη Δικαιοσύνη (όσο και όταν
είναι ανεξάρτητη) και να αναπτύξει ενώπιόν της τις απόψεις του περί των
δικαιωμάτων
ή των συμφερόντων του όπως ο νόμος ορίζει. Το δικαίωμα αυτό σήμερα, με
την τάση διεθνοποίησης της δικαστικής προστασίας, και ιδιαίτερα για τον
Ευρωπαίο
πολίτη, έχει μεγάλη σημασία, εν όψει της ελεύθερης διακίνησης προσώπων
και αγαθών. Πράγματι υπάρχουν περιπτώσεις που ο Ευρωπαίος πολίτης μπορεί
και δικαιούται
να απευθυνθεί ενώπιον των διεθνών δικαστηρίων της Ευρώπης για παροχή
έννομης προστασίας, τόσο έναντι της κρατικής εξουσίας της χώρας του ή
άλλων Ευρωπαϊκών
χωρών, όσο και προστασία των ιδιωτικών του δικαιωμάτων έναντι τρίτων
πολιτών στην περίπτωση που τα δικαιώματα αυτά προβλέπονται από τις
διεθνείς συμβάσεις.
Εννοώ το Δικαστήριο των δικαιωμάτων του Ανθρώπου, των χωρών του
Συμβουλίου της Ευρώπης και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής
Ένωσης. Στο τελευταίο
αυτό δικαστήριο μάλιστα ο Ευρωπαίος πολίτης μπορεί να αναπτύξει τις
απόψεις του στη γλώσσα τη χώρας του. Αυτός ιδιαίτερα ο τρόπος της
παροχής έννομης προστασίας,
με χρήση δηλαδή της εθνικής γλώσσας του πολίτη, αποτελεί νομίζω
αυτόχρημα και ιδιαίτερα προστασία του δικαιώματος της ελευθερίας του λόγου.
ΑΛΛΑ ΕΡΩΤΑΤΑΙ, επίσης, η έκφραση και ιδίως η μετάδοση της σκέψης είναι
πράγματι ελεύθερη για όλους, επειδή υπάρχει μια γενική και απρόσωπη
προστασία, επειδή
δεν υπάρχουν ρητές απαγορεύσεις, ή επειδή υπάρχουν δικαστήρια που
επιβάλουν κυρώσεις για την παραβίασή τους;. Είναι λ.χ. εξ ίσου ελεύθεροι
να εκφράσουν
την σκέψη τους ο ιδιοκτήτης μιάς μεγάλης εφημερίδας όσο ένας οικονομικά
ασήμαντος βιοπαλαιστής;. Ασφαλώς όχι. Η νομική κατοχύρωση της ελευθερίας
του λόγου
παρέχει ευκαιρίες και δυνατότητες, όχι όμως και δύναμη, που έχουν οι
θέσει ισχυροί. Δεν απελευθερώνει μόνη της, η νομική κατοχύρωση της
ελευθερίας του
λόγου, όσους βρίσκονται σε ζυγό ηθικού ή υλικού καταναγκασμού. Γιατί δεν
υπάρχει, όπως ίσως θα έπρεπε, ισότητα αφετηρίας. Και μιλάμε για ισότητα
οικονομικής
αφετηρίας. Εκτός όμως από έλλειψη ισότητας οικονομικής αφετηρίας
υπάρχουν και εμπόδια πνευματικής και βιολογικής ανισότητας, όπως επίσης
και πολιτικοί
και κοινωνικοί φραγμοί. Τέτοιοι λ. χ. φραγμοί είναι το κρατικό και
ιδιωτικό μονοπώλιο στα μέσα μετάδοσης του λόγου.
· Το κρατικό μονοπώλιο στα μέσα μετάδοσης του λόγου αποτελεί στα
χέρια ολοκληρωτικών καθεστώτων όργανο προπαγάνδας και μοχλό διατηρήσεως
της εξουσίας.
· Το ιδιωτικό μονοπώλιο ή ολιγοπώλιο στα μέσα μετάδοσης του λόγου,
όταν ασκείται από ανθρώπους που επιδιώκουν αποκλειστικά το κέρδος,
οδηγεί συχνά
σε πτώση της ποιότητας και στον εκχυδαϊσμό.
Με αυτούς και πιθανώς και άλλους περιορισμούς, με αυτές τις
σχετικότητες, η ελευθερία του λόγου, συνθλιμένη και περιορισμένη γίνεται
μια σπάνια και ίσως
δυσεπίτευκτη ανθρώπινη εκδήλωση. Χωρίς όμως αυτούς τους φραγμούς, γενικά
χωρίς αντιστάσεις μπορούμε να κάνουμε λόγο για ελευθερία; Νομίζω πώς
όχι. Απόλυτη
κατάσταση ελευθερίας είναι μια ανέφικτη κατάσταση, ασυμβίβαστη με την
ίδια τη βαθύτερη υπόσταση του ανθρώπου σαν ενός όντος που επιδιώκει
υπέρβαση των
ορίων του. Και όρια πάντα θα υπάρχουν για κάθε πλάσμα του κόσμου.
Ο ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ. ΄Ετσι, αφού οι φραγμοί τελικά δεν
καταλύονται εντελώς, αφού η ίδια η φύση είναι άδικη, μπορεί ίσως να
είμαστε πιο
κοντά στην αλήθεια αν ισχυρισθούμε ότι και η ελευθερία του λόγου, όπως
κάθε ελευθερία γενικά, είναι αγώνας για την κατάκτηση της ελευθερίας.
Για την κατάκτηση
της ελευθερίας του λόγου, με τα νόμιμα όπλα που ήδη αναφέραμε. Αλλωστε ο
άνθρωπος δεν γεννιέται αλλά γίνεται ελεύθερος, με τον προσωπικό του αγώνα.
Με μια τέτοια έννοια της ελευθερίας του λόγου, σαν αγώνα για την
ελευθερία του λόγου, οδηγούμαστε στη σύλληψη ενός ιδανικού, σε ένα όραμα
αν θέλετε, που
ανταποκρίνεται στα μέτρα και στη φύση του ανθρώπου. Παράλληλα η
ελευθερία του λόγου, ο αγώνας για την ελευθερία του λόγου, γίνεται και
ένας δύσκολος στίβος
αρετής. Μιας αρετής που απαιτεί, όπως είναι φυσικό, από τον αγωνιστή της
ελευθερίας ανιδιοτέλεια, αφού η ιδιοτέλεια δημιουργεί δουλική εξάρτηση
από το
προσωπικό συμφέρον. Μιας αρετής που απαιτεί επίσης τόλμη και ευψυχία:
Γιατί θα χρειασθεί ο αγωνιστής της ελευθερίας του λόγου να διαφωνήσει,
να σωπάσει.
Και θα είναι μόνος, όταν οι πάντες γύρω του θα συμμετέχουν αλαλάζοντας
στις μονότονες υμνολογίες των πολυώνυμων ολοκληρωτισμών ή της κενολογίας.
"Θέλει αρετήν και τόλμη η ελευθερία" όπως έψαλε στις ωδές του ο Κάλβος.
΄Η όπως έλεγε ο Θουκιδίδης, "εύδαιμον το ελεύθερον, το δε ελεύθερον
έμψυχον"
πηγή:http://www.epoxi.gr/scriptum13.htm
Ο καιρός σήμερα:
http://penteli.meteo.gr/innoetics/dailyForecast.mp3
πηγή:meteo.gr
Robobraille:.html,word και text σε συνθετική φωνή Ή ΣΕ συντομογραφίες Braille.
Μετατροπή αρχείου σε συνθετική φωνή αποστολή ως συννημένο αρχείοπρος:
potspeech@xxxxxxxxxxxxxxx
Μετατροπή αρχείου σε συντομογραφίες braille αποστολή ως συννημένο αρχείοπρος:
potbraille@xxxxxxxxxxxxxxx
ΠΡΟΣΟΧΗ: Το όνομα του αρχείου θα πρέπει να είναιγραμμένο με λατινικούς χαρακτήρες και το θέμα του e-mail που θα στείλετε πρέπει να
είναι κενό.
Μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία θα σας επιστραφεί άμεσα ως συννημένο με την μορφή που έχετε
επιλέξει.
Πηγή:
RoboBraille.org
Για να διαβάσετε πληροφορίες σχετικά με την openyourmind mailing list,
λίστα συζήτησης μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, επισκεφτείτε τον παρακάτω
σύνδεσμο:
//www.freelists.org/webpage/openyourmind
Η ηλεκτρονική διεύθυνση που θα λαμβάνετε και θα δημοσιεύετε τα e-mail
σας στα μέλη της λίστας είναι η:
openyourmind@xxxxxxxxxxxxx
Εάν επιθυμείτε να διαγραφείτε ,απλά στείλτε e-mail στην διεύθυνση:
openyourmind-request@xxxxxxxxxxxxx
γράφοντας στο θέμα την λέξη: unsubscribe
Το αρχείο της λίστας βρίσκετε στην παρακάτω διεύθυνση
//www.freelists.org/archive/openyourmind
Other related posts:
