[PWC-MEDIA] persbericht: Bermmonumenten vooral opgericht voor jonge mensen

From: "Communicatie RUG" <communicatie@xxxxxx>
To: "Communicatie RUG" <communicatie@xxxxxx>
Date: Tue, 8 Nov 2011 12:34:02 +0100
       



       

      Persbericht

      Rijksuniversiteit Groningen / nummer  164 / 8 november 2011

       
      Bermmonumenten vooral opgericht voor jonge mensen
       

      Bloemen, kaarsjes, knuffelbeertjes en soms zelfs een heuse gedenkplaat. 
Je ziet ze bijna elke dag wel een keer staan langs de kant van de weg. Kleine 
monumentjes die de plek van een ongeluk met dodelijke afloop markeren. Mirjam 
Klaassens deed onderzoek naar plaatsen waar de doden worden herdacht. Waaronder 
deze bermmonumenten. 'Door de plek te markeren kunnen nabestaanden het 
onacceptabele karakter van een jonge verkeersdode zichtbaar maken. Daarmee 
wordt het wellicht makkelijker aanvaardbaar.' Klaassens promoveert op 17 
november aan de Rijksuniversiteit Groningen.

       

      Bermmonumenten zijn geen nieuw verschijnsel. Klaassens: 'Voor zover ik 
kon nagaan zijn ze ongeveer vijftien jaar geleden ontstaan, maar dat is niet 
met zekerheid te zeggen. Zeker de spontane bermmonumenten zijn heel 
vergankelijk. Dat maakt het moeilijk om ze tot zo ver terug in kaart te 
brengen. Wat je wel ziet is dat het vaker gebeurt na een verkeersongeluk 
waarbij jonge mensen betrokken zijn.'

       

      Ritueel
      Bijna driekwart van de bermmonumenten is opgericht voor 
verkeersslachtoffers van 25 jaar of jonger. Opvallend, omdat het aantal 
personen in deze leeftijdsgroep ongeveer een derde is van het totale aantal 
verkeersslachtoffers. Klaassens: 'De dood van deze jongeren wordt als 
onacceptabel gezien, omdat het de "verkeerde" generatie betreft.' Dit maakt de 
behoefte van de nabestaanden om het verlies en de woede te delen met andere 
weggebruikers nog groter. Zo wordt het bermmonument onderdeel van een nieuw 
rouwritueel.

       

      Twee typen
      Klaassens onderscheidt twee typen bermmonumenten. Spontane en permanente 
monumenten. 'Deze zien er niet alleen verschillend uit, ze hebben ook 
verschillende oprichters en vervullen een andere rol.' Spontane bermmonumenten 
worden doorgaans kort na een ongeluk opgericht door vrienden en klasgenootjes. 
'Nog geen uur later zie je al briefjes, kaarsjes en bloemen liggen. Dit type 
monument is heel vergankelijk. Blijkbaar heeft de jeugd een plek nodig om samen 
te komen en beter te begrijpen dat en hoe zoiets heeft kunnen gebeuren.' De 
ouders volgen doorgaans later. 'Zij gaan meestal pas na een paar dagen kijken 
op de plek waar het ongeluk is gebeurd. Na deze eerste periode met bloemen, 
knuffels en kaarsjes staan de ouders voor de keus om iets permanents neer te 
zetten. 'Meestal met de gedachte: ik wil niet dat mijn kind vergeten wordt. Dit 
zie je ook heel duidelijk aan de monumenten zelf. Veel meer dan bij spontane 
bermmonumenten zie je bij dit type ook informatie over de overleden persoon. 
Een naam en de geboorte- en sterfdatum, bijvoorbeeld. Voor ouders is het vooral 
belangrijk dat die plek aangeeft dat hun kind is omgekomen.' 

       

      Herdenkplek of waarschuwing?
      De belangrijkste reden om een bermmonument op te richten is de 
slachtoffers te herdenken en niet te vergeten. Klaassens: 'Nabestaanden merken 
dat een monument vaak ook een waarschuwing blijkt te zijn voor andere 
weggebruikers. Daarvan zijn ze zich wel bewust, maar dat is niet de reden om 
een bermmonument op te richten. Het is meer een mooie bijkomstigheid.' Daarbij 
is het voor de nabestaanden ook prettig om te merken dat anderen mee rouwen. 
'Een moeder die ik sprak vertelde dat iemand verse bloemen had neergelegd bij 
het monument. Zo wist ze dat haar kind niet was vergeten.'

       

      Locatie
      Een bermmonument heeft alleen waarde als het zich werkelijk bevindt op de 
plaats waar iemand is overleden, ontdekte Klaassens. 'Nabestaanden zien de plek 
veelal niet als een locatie waar iemand is doodgegaan, maar vooral als de plek 
waar iemand voor het laatst in leven is geweest. Voor sommige mensen heeft zo'n 
locatie zelfs iets spiritueels.' Het is dan ook belangrijk dat het monument 
zich precies bevindt op de plek waar het slachtoffer is overleden. 'Ook als 
iemand pas in het ziekenhuis is overleden. Dan was het die plek waar de 
overleden persoon voor het laatst echt zichzelf was.'

       

      Gedogen of weghalen
      Dit betekent ook dat de plek waarop bermmonumenten worden opgericht zich 
niet laat voorschrijven. Voor veel bermmonumenten wordt geen vergunning 
aangevraagd. Ze zijn daarom illegaal. Klaassens: 'Meestal wordt het gedoogd. 
Soms staat zo'n bermmonument er al drie jaar, zonder dat daar een vergunning 
voor is. Daarbij: wie moet het dan weghalen? Ik kan me voorstellen dat je een 
ambtenaar daarmee niet emotioneel wilt belasten. Zeker omdat veel jongeren 
relatief dicht bij huis sterven. Het zou zomaar kunnen dat de ambtenaar in 
kwestie zo'n familie ook kent.' 

       

      Weghalen als ritueel
      In 2004 zijn richtlijnen opgesteld door het Ministerie van Verkeer en 
Waterstaat. Toch is niet altijd duidelijk wat wel en niet mag. Daarnaast 
verschilt de regelgeving van plaats tot plaats. Klaassens: 'Het is voor de 
nabestaanden moeilijk het bermmonument weg te halen dat ze voor een geliefde 
hebben opgericht, ook al bezoeken ze het stukken minder. Vaak krijgen mensen 
een vergunning van drie of vijf jaar. Maar wat gebeurt er daarna? Het lijkt me 
goed dit na het aflopen van de periode met de nabestaanden te bespreken. Mocht 
het bermmonument aan zijn functie hebben voldaan, dan kan samen met de 
wegbeheerder vorm worden gegeven aan een nieuw ritueel: het weghalen van het 
bermmonument. Hierdoor kan voor de familie een periode worden afgesloten.' 

       

      Curriculum vitae
      Mirjam Klaassens (Drachten, 1980) studeerde demografie aan de 
Rijksuniversiteit Groningen en deed haar promotieonderzoek bij Culturele 
geografie aan de Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen van de Rijksuniversiteit 
Groningen. Ze promoveert in de Ruimtelijke wetenschappen bij prof.dr. P.P.P. 
Huigen en dr. P.D. Groots. De titel van het proefschrift luidt: 'Final Places: 
Geographies of death and remembrance in the Netherlands.' Klaassens werkt 
momenteel als postdoc bij de afdeling Demografie van de RUG.

       

      Contact
      Mirjam Klaassens, tel. (050) 363 5956, e-mail: m.klaassens@xxxxxx 


--------------------------------------------------------------------------

      Redactie

      Afdeling Communicatie / Postbus 72, 9700 AB Groningen / 050-363 44 44 / 
communicatie@xxxxxx / www.rug.nl

        

       

      Afmelden Persberichten

      E-mail: communicatie@xxxxxx 

       

      Rijksuniversiteit Groningen

      De Rijksuniversiteit Groningen behoort tot de top van de Europese 
research-universiteiten en is internationaal georiënteerd. De universiteit is 
maatschappelijk actief en voelt zich betrokken bij haar omgeving. Talent, 
ambitie en prestatie van de 27.000 studenten en 5.500 medewerkers worden waar 
mogelijk gehonoreerd.
[PWC-MEDIA] persbericht: Bermmonumenten vooral opgericht voor jonge mensen

Other related posts:
