Economen zijn blind geweest voor het ontstaan van de kredietcrisis.
Dat heeft te maken met hoe het vak economie zich in de loop der tijd heeft ontwikkeld en de rol die de econoom in de maatschappij heeft ingenomen.
Hoogleraar economie Harry van Dalen stelt dat de blinde vlek van de economen veroorzaakt wordt door overmoed en overspecialisatie.
Vier archetypen kenmerken de dominante stijl van moderne econoom, vindt Van Dalen: (1) de sociale ingenieur; (2) de leunstoeleconoom; (3) de financiële ingenieur en (4) de ezeldrijver.
Iedere rol kent zijn eigen valkuil.
De sociale ingenieur gaat ten onder aan overmoed in het formuleren van beleid, of beter gezegd de pretentie van kennis.
Daarnaast heeft de sociale ingenieur de rol van geld in de economie links laten liggen.
De leunstoeleconoom heeft het contact met de werkelijkheid verloren.
De financiële ingenieur verwaarloost de mogelijkheid dat markten met zijn modellen en producten kunnen falen.
En de ezeldrijver die de logica van de wortel en de stok toepast miskent dat de mens niet alleen door extrinsieke prikkels (geld) wordt gedreven maar ook door intrinsieke prikkels.
Voorts kan een eenzijdige prikkeling onbedoelde neveneffecten hebben zoals afkeer van het debat of overspecialisatie in de bovenomschreven types.
Zelf data vergaren
Om de overmoed en overspecialisatie in te dammen zijn realisme en historisch besef van belang.
Economen zullen vaker weer zelf data moeten vergaren om niet alleen zicht te krijgen op maatschappelijke ontwikkelingen, maar ook om de veelgebruikte aannames kritisch tegen het licht te houden.
Daarnaast moet veel meer de band worden aangehaald tussen macro-economie en het vak financiering en belegging.
Want wat goed is op individueel niveau hoeft nog niet goed uit te werken op nationaal of globaal niveau.
Prof.
Dr.
H.P.
(Hendrik Peter) van Dalen is hoogleraar economie aan de Universiteit van Tilburg en tevens verbonden als senior onderzoeker aan het KNAW-instituut Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI) te Den Haag.
Hij is in 1991 gepromoveerd aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en het Tinbergen Instituut.
Hij publiceerde in 1996 (samen met Arjo Klamer) het boek Telgen van Tinbergen – Het verhaal van de Nederlandse economen, Meesters van de welvaart (redactie, met Frank Kalshoven) en De cirkel van goede intenties – De economie van het publieke belang (2005, samen met Coen Teulings en Lans Bovenberg).
Zijn onderzoek omvat onder andere migratie, bevolkingskrimp, vergrijzing op de arbeidsmarkt, economie van de publieke sector en geschiedenis van het economisch denken.
Van Dalen is in het verleden verbonden geweest aan het Ministerie van Economische Zaken, de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid en de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Ook was hij columnist Economie in de Volkskrant van 1991-1995.
Hij is oud-secretaris van de Raad van Economisch Adviseurs en de Onderzoekscommissie DSB Bank.
Noot voor de pers: Harry van Dalen houdt zijn intreerede op vrijdag 22 oktober om 16.15 in de aula van de UvT.
Titel van de rede: Het stille onbehagen - Over ingenieurs, leunstoeleconomen en ezeldrijvers in de economie.
Prof.dr.
H.P.
van Dalen is te bereiken via 013-4668982 of 070 – 3565237 en e-mail:
h.p.vandalen@xxxxxx
