28 juli 2015
Nieuwe inzichten in de productie van antibiotica door bacteriën
Bacteriën gebruiken antibiotica als wapen en produceren er meer van als er
concurrerende stammen in de buurt zijn. Dit fundamentele inzicht kan helpen bij
de zoektocht naar nieuwe antibiotica. De Leidse wetenschappers Daniel Rozen en
Gilles van Wezel publiceerden hun resultaten in het gezaghebbende Proceedings
of the National Academy of Sciences USA op 28 juli.
Antibiotica als wapens in de natuur
De Leidse onderzoekers ontdekten dat ook in de natuur antibiotica als wapen
tegen rivaliserende bacteriën fungeren. Dit klinkt logisch, maar is momenteel
controversieel omdat de concentraties in de bodem schijnbaar veel te laag zijn
om als wapen tegen andere bacteriën te kunnen werken. Rozen, van Wezel en
collega's deden de ontdekking door de activiteit te meten van dertien stammen
van de antibiotica-producerende bacterie Streptomyces. Ze keken naar het gedrag
van stammen in voedselrijke en voedselarme grond. Wat bleek: als de grond
weinig voedsel bevat, en er concurrerende bacteriën in de buurt zijn, gaan de
streptomyceten meer antibiotica produceren om de beschikbare voedingsbronnen te
beschermen. Computersimulaties toonden dat de stammen in een voedselrijke
omgeving juist veel 'sociale interactie' aangaan, waardoor genetisch materiaal
wordt uitgewisseld en nieuwe bacterievarianten kunnen ontstaan.
Antibiotica wakker maken
Los van de fundamentele vraag levert het tevens belangrijke inzichten op in de
zoektocht naar nieuwe antibiotica, vertellen Rozen en van Wezel. 'De
antibiotica die wij zoeken kunnen worden onder meer geproduceerd door
Streptomyces bacteriën, maar dat doen ze niet uit zichzelf. Je moet de
antibiotica in de bacterie als het ware wakker maken door ze op de juiste
manier te stimuleren. Dit onderzoek laat zien dat je bacteriën kunt stimuleren
om antibiotica te produceren door ze te groeien in de aanwezigheid van
concurrerende stammen.'
Antibiotica belangrijk in bestrijding ziekten
Antibiotica zijn een belangrijk middel om ziektes te bestrijden, maar
ziekteverwekkers worden steeds beter bestand tegen de bestaande antibiotica.
Het onderzoek van Hoogleraar Moleculaire Biotechnologie Gilles van Wezel naar
nieuwe antibiotica maakt onderdeel uit van het onderzoek binnen de Universiteit
Leiden dat is gericht op de ontwikkeling van nieuwe medicijnen. Meer informatie
vindt u in het wetenschapsdossier Efficiente medicijnontwikkeling
[http://onderzoeksgebieden.leidenuniv.nl/medicijnontwikkeling].
Publicatie in PNAS
[http://www.pnas.org/content/early/2015/07/22/1504076112.abstract]
Noot voor de pers, niet voor publicatie
Voor meer informatie:
Gilles van Wezel, Instituut Biologie Leiden:
071-5274310 / [g.wezel@xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx]
Inès van Arkel, Adviseur Wetenschapscommunicatie Universiteit Leiden:
071-5273282 / [i.van.arkel@xxxxxxxxxxxxxxxx]
Over de Universiteit Leiden
De Universiteit Leiden is een internationaal georiënteerde
onderzoeksuniversiteit. De universiteit biedt hoogwaardig onderzoek en
academisch onderwijs in het alfa- gamma- en bètadomein. De Universiteit Leiden
[http://www.leidenuniv.nl] heeft 4.200 mensen in dienst en leidt 23.000
studenten op.
Wilt u onze wekelijkse nieuwsbrief ontvangen? Aanmelden
[http://www.nieuwsbrief.leidenuniv.nl/contact/adres.html]
Afmelden van onze persberichten
http://persberichten.cmail2.com/t/d-u-jyany-jlkyurili-b/ | Adreswijziging
doorgeven http://persberichten.updatemyprofile.com/d-jyany-245F5C8A-jlkyurili-n
Meer nieuws- en persberichten vindt u op onze nieuwspagina
[http://www.nieuws.leidenuniv.nl/].
