[PWC-MEDIA] Persbericht: Rommel op straat leidt tot stelen, straatvegers tot hulpvaardigheid

From: "Communicatie RUG" <communicatie@xxxxxx>
To: <"Undisclosed-Recipient:;"@freelists.org>
Date: Thu, 7 Oct 2010 10:38:13 +0200
Persbericht Rijksuniversiteit Groningen
       



       

      Persbericht

      Rijksuniversiteit Groningen / nummer 152 / 7 oktober 2010

       

      Rommel op straat leidt tot stelen, straatvegers tot hulpvaardigheid
       

      De invloed van regels op ons gedrag wordt voor een belangrijk deel 
bepaald door de omgeving. Sporen van normovertredend gedrag, zoals graffiti en 
rommel op straat, werken andere regelovertredingen, zoals het negeren van 
verbodsborden en zelfs stelen, in de hand. Dat blijkt uit onderzoek van 
psycholoog Kees Keizer. Hij promoveert 14 oktober aan de Rijksuniversiteit 
Groningen. 

       

      Het onderzoek, waarvan een deel in het gezaghebbende blad Science werd 
gepubliceerd, laat niet alleen zien dat wanorde zich verspreidt maar dat dit 
ook voor orde kan gelden. Zo blijken straatvegers de hulpvaardigheid van mensen 
te vergroten. Het onderzoek laat tevens zien dat verbodsborden averechts kunnen 
werken en dat het essentieel is dat leidinggevenden zich aan regels houden.

       

      Normovertreding leidt tot meer
      Beleid dat gericht op is het terugdringen van normovertredend gedrag 
vertrouwt grotendeels op de afschrikkende werking van sancties. Dit is te 
eenzijdig: of je je aan regels houdt, blijkt voor een belangrijk deel bepaald 
te worden door signalen die iets zeggen over de mate waarin anderen respect 
hebben voor regels. Uit een serie experimenten in de openbare ruimte bleek dat 
het observeren van een normovertreding of sporen daarvan door anderen aanzet 
tot ander normovertredend gedrag. Zo verdubbelde het aantal mensen dat een 
envelop met geld stal als er graffiti of rommel in de omgeving was. Zo leidt 
één normovertreding tot een andere. Dit effect wordt nog eens versterkt als de 
geobserveerde normovertreders veel status hebben. Het is dus essentieel dat 
vooral deze groep zich aan regels houdt. Een directeur die fraudeert is een 
heel invloedrijke normovertreder. 

       

      Verbodsborden werken averechts
      Verbodsborden worden veelal gebruikt om bekende regels extra onder de 
aandacht te brengen. Dit gebeurt met name vaak in een omgeving waar veel mensen 
zich niet aan deze regels houden. Het plaatsen van zo'n bord in een dergelijke 
omgeving werkt echter averechts. Het brengt de sporen van normovertredend 
gedrag namelijk eveneens meer onder de aandacht. Het plaatsen van een bord 
'geen rommel op straat gooien' in een omgeving met zwerfvuil, zorgt niet alleen 
voor meer zwerfvuil, het zet zelfs aan tot meer ander normovertredend gedrag. 

       

      Maak gewenst gedrag zichtbaar
      Wat voor wanorde geldt, geldt ook voor orde: het observeren van iemand 
die duidelijk respect heeft voor een norm zet aan tot ander normconformerend 
gedrag. Zo bleek het aantal mensen dat iemand hielp die boodschappen had laten 
vallen bijna te verdubbelen als zij daarvóór iemand de stoep hadden zien vegen. 
Het laat niet alleen zien dat één persoon een positief effect kan hebben, maar 
biedt tevens mogelijkheden voor beleid. Als voorbeeld noemt de onderzoeker de 
gemeentelijke reinigingsdienst die 's ochtends voor dag en dauw de stad 
schoonmaakt. Keizer: 'Daarmee mist zo'n veegdienst een positief effect, want er 
is niemand die ziet dat het werk gedaan wordt. Maak dat werk beter zichtbaar!'

       

      SIRE-spotjes niet effectief
      Niet alleen beleid maar ook campagnes kunnen veel effectiever worden 
vormgegeven. In de huidige campagnes laat men vaak zien dat veel mensen het 
foute gedrag vertonen en dat er daarom een probleem is. Denk bijvoorbeeld aan 
de televisiespotjes van SIRE (zoals "Aardige mensen, hoe gaan we ermee om?", 
"Kort lontje"). Het onderzoek toont aan dat dit juist niet is wat je moet laten 
zien omdat het normovertredend gedrag in de hand werkt. Keizer: 'Wat je wel 
moet laten zien is mensen die het gewenste gedrag vertonen.'

       

      Curriculum vitae
      Kees Keizer (Leeuwarden, 1975) studeerde psychologie te Groningen. Hij 
verrichte zijn promotieonderzoek bij de afdeling Sociale Psychologie van de RUG 
en binnen onderzoeksschool ICS. Promotores zijn prof.dr. S. Lindenberg en 
prof.dr. L. Steg. Keizer werkt inmiddels als UD aan de faculteit GMW van de 
RUG. De titel van zijn proefschrift luidt:'The spreading of disorder'.

       

      Noot voor de pers
      Contact: Kees Keizer, tel. 050-363 6461 of 06-19884921, e-mail: 
k.e.keizer@xxxxxx

       


--------------------------------------------------------------------------

      Redactie

      Afdeling Communicatie / Postbus 72, 9700 AB Groningen / 050-363 44 44 / 
communicatie@xxxxxx / www.rug.nl

       

      Afmelden Persberichten

      E-mail: communicatie@xxxxxx 

       

      Rijksuniversiteit Groningen

      De Rijksuniversiteit Groningen behoort tot de top van de Europese 
research-universiteiten en is internationaal georiënteerd. De universiteit is 
maatschappelijk actief en voelt zich betrokken bij haar omgeving. Talent, 
ambitie en prestatie van de 27.000 studenten en 5.500 medewerkers worden waar 
mogelijk gehonoreerd.
[PWC-MEDIA] Persbericht: Rommel op straat leidt tot stelen, straatvegers tot hulpvaardigheid

Other related posts:
