[PWC-MEDIA] Persbericht: Kijken zonder te zien

From: "Communicatie RUG" <communicatie@xxxxxx>
To: <"Undisclosed-Recipient:;"@freelists.org>
Date: Wed, 20 Nov 2013 12:31:14 +0100
 
  

Persbericht
Rijksuniversiteit Groningen / nummer 142 / 20 november 2013

De relatie tussen taal en waarneming geanalyseerd
Kijken zonder te zien

De zintuiglijke waarneming in onze moderne, westerse samenleving wordt sterk 
gedomineerd door het zien. Andere zintuigen als gehoor en tastzin blijven 
achter, onder meer in de taal die we gebruiken om de wereld om ons heen te 
begrijpen en benaderen. Promovendus Piet Devos nam - zonder zelf te kunnen zien 
- de relatie tussen taal en zintuiglijke waarneming onder de loep. Hij deed dit 
door het werk te analyseren van twee avant-gardedichters die rond 1920 
streefden naar subjectivering van de waarneming. Devos promoveert 28 november 
aan de Rijksuniversiteit Groningen. 

De Chileen Vicente Huidobro en de Fransman Benjamin Péret waren mannen met een 
missie. Tussen 1920 en 1930 behoorden deze zelfbewuste dichters tot de Europese 
avant-garde. Ze protesteerden tegen de heersende overtuiging dat de wereld via 
zintuiglijke waarneming objectief kenbaar zou zijn. Door te experimenteren met 
nieuwe taalvormen wilden ze laten zien dat onze zintuigen per definitie een 
subjectieve indruk van de werkelijkheid verschaffen. Ze lieten zich inspireren 
door film, kubisme en de seksuele bevrijding die de freudiaanse psychoanalyse 
teweegbracht. Via taal probeerden ze de waarneming en beleving van ruimte, 
architectuur en het eigen lichaam expres te ontregelen. 

Zien en niet-zien
Bijna een eeuw later is voor onderzoeker Devos dit thema onverminderd actueel. 
Hij kan sinds zijn vijfde niet meer zien door een zeldzame aandoening aan het 
netvlies. Dat gegeven werkt nadrukkelijk door in zijn onderzoek en andersom. 
'Ik heb zowel de ervaring van het zien als die van het niet-zien. Ik ben altijd 
visueel blijven denken, maar ik ben tegelijkertijd meer afhankelijk van taal. 
Het kan zijn dat ik me daardoor scherper bewust ben van die grens tussen taal 
en perceptie. De conclusie van mijn onderzoek ervaar ik zelf vaak. Wat we zien, 
horen en voelen hangt niet alleen van ons lichaam af, maar ook van de 
cultuur-historische omstandigheden waarin we waarnemen en leven.'

De macht van taal
Taal en perceptie zijn de enige manieren om de wereld te kennen, herkennen en 
van betekenis te voorzien. En juist in combinatie met perceptie blijkt taal 
gevoelig voor allerlei vormen van inkleuring en vertekening. Devos: 'Perceptie 
is persoonlijk, maar via taal kunnen we percepties delen en herkennen. Maar 
taal doet nog veel meer dan alleen dat mogelijk maken. Taal structureert, 
selecteert en innoveert voortdurend de manier waarop we de wereld beleven en 
benaderen. Dat is niet per definitie onschuldig. In onze westerse traditie en 
taal is een enorme nadruk op het visuele ontwikkeld. Ten koste van voelen en 
horen.' 

Een sterk beeld
Devos ervaart dit zelf tijdens reizen en in het dagelijks leven. Ook in zijn 
onderzoek trof hij het aan. Devos noemt een foto van de dichter Péret tijdens 
de Spaanse Burgeroorlog: poserend, met in de rechterhand een geweer terwijl de 
linkerhand een kat streelt. 'Het is een beeld waarin veel zit: genot, vrijheid, 
politiek, geweld, noem maar op. Alle deskundigen kennen dit beeld goed. Het 
bééld..., maar niet de foto! Het aardige is namelijk dat deze foto nooit ergens 
is afgedrukt.' 

Curriculum vitae
Piet Devos (België, 1983) volgde een opleiding tot vertaler Spaans/Frans en 
studeerde Literatuurwetenschap. Hij promoveert 28 november 2013 aan de 
Faculteit der Letteren van de RUG op het proefschrift Talend Lichaam. De 
visuele en haptische waarneming in de avant-gardepoëzie van Huidobro en Péret. 
Promotores zijn prof.dr. Hub. Hermans en prof.dr. G.J. Dorleijn. Vorig jaar 
werkte Devos mee aan het boek Architectuur door andere ogen (uitgegeven bij De 
Kunst), waarvoor hij onder meer te gast was bij De Wereld Draait Door.

Noot voor de pers
Meer informatie: Piet Devos, p.p.d.devos@xxxxxx, 06 - 25 36 35 59.
________________________________________
Redactie
Afdeling Communicatie / Postbus 72, 9700 AB Groningen / 050-363 44 44 / 
communicatie@xxxxxx / www.rug.nl
  

Afmelden Persberichten
E-mail: communicatie@xxxxxx 

Rijksuniversiteit Groningen
De Rijksuniversiteit Groningen is een mondiaal georiënteerde research 
universiteit, geworteld in Groningen, City of Talent. Bevindt zich op 
invloedrijke ranglijsten in de top 100. Is geliefd bij studenten (27.300) en 
medewerkers (5250 fte) uit binnen- en buitenland. Zij worden uitgedaagd het 
beste uit zichzelf te halen; talent krijgt de ruimte, kwaliteit staat centraal. 
De universiteit werkt actief samen met maatschappelijke partners en profileert 
zich op de thema's Healthy Ageing, Energy en Sustainable Society.
[PWC-MEDIA] Persbericht: Kijken zonder te zien

Other related posts:
