[PWC-MEDIA] Perbericht: Bedreigde grauwe kiekendief blijkt honkvast

From: "Communicatie RUG" <communicatie@xxxxxx>
To: <"Undisclosed-Recipient:;"@freelists.org>
Date: Wed, 20 Oct 2010 09:56:06 +0200
Persbericht Rijksuniversiteit Groningen


       



       

      Persbericht

      Rijksuniversiteit Groningen / nummer 158 / 20 oktober 2010 

       

      Bedreigde grauwe kiekendief blijkt honkvast
       

      De grauwe kiekendief broedt, rust en overwintert op een aantal vaste 
plekken. Dat ontdekte biologe Christiane Trierweiler door de roofvogels het 
hele jaar rond te volgen. Dat de vogel zo honkvast is, kan helpen om hem te 
beschermen. Trierweiler promoveert op 29 oktober 2010 op haar onderzoek aan de 
Rijksuniversiteit Groningen. 

       

      Groningse maaimachines die hun nesten vernielen, Afrikaanse pesticiden in 
hun voedsel, lange vliegreizen over water en woestijn. Het leven van een grauwe 
kiekendief kent vele gevaren. Om de bescherming van de bedreigde roofvogel te 
verbeteren verzamelt Trierweiler samen met de Werkgroep Grauwe Kiekendief 
informatie over de plekken waar hij broedt, zijn reisroute en zijn 
winterverblijf. Ze volgt de grauwe kiekendief tijdens zijn hele jaarcyclus, 
overal waar hij komt. 

       
      Braakballen
      'Inmiddels dragen 44 vogels een zender op de rug,' vertelt Trierweiler. 
Op die manier kan ze van een afstand precies zien waar de vogels zijn. 'Het 
bijzondere aan deze studie is dat we deze technologie combineren met basaal 
veldwerk.' Zo reed Trierweiler met haar collega's kilometers langs Afrikaanse 
velden om slaapplekken van de kiekendief te vinden en raapte ze braakballen om 
te analyseren wat hij eet. Van Nederland tot Oost-Polen en Witrusland werden 
satellietzenders aangelegd. Aan de internationale samenwerkingen deden tal van 
onderzoekers en vrijwilligers mee.  

       

      Oldambt
      Trierweiler deed met haar uitgebreide studie een aantal belangrijke 
ontdekkingen. Bijvoorbeeld dat de grauwe kiekendief een honkvaste vogel is. Hij 
broedt in een aantal gebieden in Europa, waaronder in het Groningse Oldambt. Na 
het broedseizoen vliegt hij naar zijn vertrouwde plekken in Afrika om te 
overwinteren. 'We volgden een vrouwtje drie jaar lang en zagen dat ze steeds 
neerstreek in dezelfde gebieden, elk van 50 bij 50 kilometer,' vertelt 
Trierweiler. Waar hij om te broeden nog wel eens een stukje opschuift, bleek de 
grauwe kiekendief erg trouw aan zijn winterplekken. 'We dachten dat hij in de 
winter, zonder nest, flexibeler zou zijn. Maar kennelijk hecht hij dan juist 
aan bekend terrein.'

       

      Sprinkhanen
      Het vrouwtje dat Trierweiler volgde, had drie vaste winterplekken die ze 
ieder jaar aandeed, waarvan één meteen na de Sahel, in het eerste groene stukje 
dat ze na haar lange trek tegenkwam. Vóór het onderzoek van Trierweiler dacht 
men dat de kiekendief daarna met de treksprinkhanen mee trok. Maar ook in jaren 
zonder treksprinkhanen nemen de vogels dezelfde route. Analyse van braakballen 
wees uit dat kiekendieven niet-trekkende sprinkhanen eten en daarnaast ook 
vogels en reptielen. 'Ze trekken van noord naar zuid en blijven precies in de 
zone waar op dat moment het meeste voedsel is.'

       

      Beschermen
      Dat de grauwe kiekendief zo trouw is aan een aantal plekken, maakt het 
makkelijker zijn leefgebieden te beschermen. Bijvoorbeeld door te zorgen dat op 
die plekken alleen biologische verdelgingsmiddelen worden gebruikt, zodat de 
roofvogel niet overlijdt aan giftige pesticiden. En in Europa kan in de 
broedgebieden actief gezocht worden naar nesten om te voorkomen dat ze in de 
messen van een maaimachine terechtkomen. 'Want als een broedend vrouwtje dood 
gaat, is ook meteen de rest van de reproductie die ze nog had kunnen hebben 
weg,' zegt Trierweiler. Bovendien blijkt agrarisch natuurbeheer in 
broedgebieden eraan bij te dragen dat ouders genoeg voedsel kunnen vinden voor 
hun jongen in een intensief gebruikt cultuurlandschap zoals Oost-Groningen. Dit 
draagt bij aan de groei van de populaties.

       

      Werkgroep Grauwe Kiekendief
      Trierweiler deed haar onderzoek op initiatief van de Stichting Werkgroep 
Grauwe Kiekendief. De stichting uit Scheemda wil de roofvogel beschermen. 'Dat 
is nodig, want in 1987 waren er in Nederland nog maar twee paren. Inmiddels 
zijn dat er rond de 50,' zegt Trierweiler. 'De grauwe kiekendief is een 
prachtige, elegante vogel. Als predator aan de top van het voedselweb is hij 
bovendien een goede indicator voor de conditie van het ecosysteem. Gaat het 
goed met de grauwe kiekendief, dan gaat het goed met het ecosysteem op die 
plek.'

       

      Rustplaats
      De afronding van haar promotie betekent niet het einde van Trierweilers 
onderzoek naar de grauwe kiekendief. Tijdens haar onderzoek kwam ze veel te 
weten over de trekroutes van de kiekendief. Onder meer dat veel grauwe 
kiekendieven tijdens hun reis uitrusten in steeds hetzelfde gebied in het 
oosten van Marokko. Trierweiler reisde dit jaar al twee maal naar dat gebied. 
'Er is weinig bekend over hoe roofvogels tijdens de trek hun energie op peil 
houden. Daar wil ik meer over weten.'

       

      Curriculum vitae
      Christiane Trierweiler (Duitsland, 1978) studeerde biologie aan de 
Rijksuniversiteit Groningen. Ze verrichtte haar promotieonderzoek bij de 
afdeling Dierecologie van de RUG, het Institute of Avian Research 'Vogelwarte 
Helgoland' en de Stichting Werkgroep Grauwe Kiekendief. Sinds april 2010 werkt 
ze als postdoc voor dezelfde organisaties aan het vervolg van haar studie. 
Trierweiler promoveert tot doctor in de biologie bij prof.dr.ir. J. Komdeur en 
prof.dr. F. Bairlein. De titel van haar proefschrift luidt: Travels to feed and 
food to breed - The annual cycle of a migratory raptor, Montagu's harrier, in a 
modern world. 

       


      Foto: Hans Hut 

      Deze en andere foto's van de grauwe kiekendief zijn verkrijgbaar via de 
promovenda.

       
      Noot voor de pers
      Meer informatie: Christiane Trierweiler (spreekt Nederlands), tel. 
050-363 7852 of 06-2039 3210, e-mailadres: christianetrierweiler@xxxxxxxxxx 

       



      Zie ook www.werkgroepgrauwekiekendief.nl


--------------------------------------------------------------------------

      Redactie

      Afdeling Communicatie / Postbus 72, 9700 AB Groningen / 050-363 44 44 / 
communicatie@xxxxxx / www.rug.nl

       

      Afmelden Persberichten

      E-mail: communicatie@xxxxxx 

       

      Rijksuniversiteit Groningen

      De Rijksuniversiteit Groningen behoort tot de top van de Europese 
research-universiteiten en is internationaal georiënteerd. De universiteit is 
maatschappelijk actief en voelt zich betrokken bij haar omgeving. Talent, 
ambitie en prestatie van de 27.000 studenten en 5.500 medewerkers worden waar 
mogelijk gehonoreerd.
[PWC-MEDIA] Perbericht: Bedreigde grauwe kiekendief blijkt honkvast

Other related posts:
