[PWC-MEDIA] 'Natuurlijke gentherapie' repareert mutaties in erfelijke ziekte
- From: <UMCStRadboud@xxxxxxx>
- To: <UMCStRadboud@xxxxxxx>
- Date: Wed, 22 Feb 2012 09:36:08 +0100
PERSBERICHT
Nijmegen, 22 februari 2012
Patiënt profiteert van survival of the fittest tussen cellen
'Natuurlijke gentherapie' repareert mutaties in erfelijke ziekte
Het defecte gen in patiënten met de erfelijke ziekte Dyskeratosis Congenita
wordt soms op een natuurlijke manier gerepareerd. Deze 'natuurlijke
gentherapie' is een van de verklaringen voor het grote verschil in
ziektesymptomen tussen patiënten met deze ziekte. Dat schrijven onderzoekers
van het UMC St Radboud in een online artikel in het American Journal of Human
Genetics. Met deze kennis zijn patiënten nog beter te diagnosticeren.
Dyskeratosis Congenita (DC) is een zeldzame, maar levensbedreigende erfelijke
aandoening. "De ziekte wordt veroorzaakt door genen die normaal gesproken de
delingskracht van stamcellen in stand houden", zegt Roland Kuiper, geneticus in
het UMC St Radboud. "Zitten er mutaties in die genen, dan wordt dat
voortdurende verjongingsproces verstoord, waardoor stamcellen sneller
verouderen."
Dat is ook de reden waarom veel DC-patiënten lijden aan beenmergfalen. In het
beenmerg zitten bloedvormende stamcellen die voortdurend bloedplaatjes en rode
en witte bloedcellen aanmaken. Verliezen die stamcellen hun vermogen om te
delen, dan droogt de bloedvoorziening op en ontstaat beenmergfalen, waarvoor
uiteindelijk een beenmergtransplantatie nodig is.
Veel verschillen in symptomen
Niet iedere patiënt met DC krijgt beenmergfalen. En ook in andere symptomen van
de ziekte - zoals een afwijkend gepigmenteerde huid, broze nagels en witte
plekken op de tong - bestaan grote verschillen tussen patiënten onderling.
Kuiper: "Die verschillen zien we niet alleen bij mensen met dezelfde mutatie,
maar ook bij patiënten in hetzelfde gezin. Om te begrijpen hoe dat mogelijk is,
hebben we een aantal patiënten onderzocht zónder beenmergfalen. Ze bezitten de
genetische mutatie voor DC, maar missen een belangrijk kenmerk van de ziekte."
Natuurlijke gentherapie
In een online publicatie van het American Journal of Human Genetics
<http://www.cell.com/AJHG/abstract/S0002-9297(12)00036-5> beschrijft Kuiper,
samen met klinisch geneticus in opleiding Marjolijn Jongmans en andere
collega's, het resultaat van hun zoektocht. De grote verschillen in symptomen
blijken samen te hangen met spontane mutaties in de genen. Jongmans: "Bij een
celdeling moet al het genetische materiaal gekopieerd worden. Daar gaat
regelmatig iets mis, vaak met nadelige gevolgen zoals bij kankercellen, waar
een opeenstapeling van genetische veranderingen tot een tumor leidt. Maar het
kan ook andersom: dat een gemuteerd gen door een gezond gen wordt vervangen.
Dat is precies wat we bij deze ziekte regelmatig zien: een vorm van natuurlijke
'gentherapie', waarbij een zieke, bloedvormende stamcel tijdens de celdeling
spontaan wordt gerepareerd."
Survival of the fittest
Die gerepareerde stamcel heeft meteen een enorm voordeel ten opzichte van alle
andere bloedvormende stamcellen. Eenvoudigweg omdat hij nu als enige beschikt
over de normale delingskracht van een stamcel. Daardoor deelt hij beter en
sneller dan de andere, zieke stamcellen. Kuiper: "Dankzij de survival of the
fittest neemt de gerepareerde stamcel na enige tijd een groot deel van de
bloedaanmaak voor zijn rekening. Op die manier verdwijnt de kans op
beenmergfalen uit het zicht. Daarom verklaart dit reparatieproces waarom
patiënten met hetzelfde genetische defect zo'n verschillend ziektebeloop kunnen
hebben."
Menselijke mozaïek
Met deze kennis zijn patiënten met DC in het vervolg nog beter te
diagnosticeren. Jongmans: "Bloedvormende stamcellen kunnen bij deze patiënten
terugmuteren. Je krijgt dan grote hoeveelheden cellen die een andere genetische
opmaak hebben dan alle andere lichaamscellen. Dit verschijnsel wordt mosaïcisme
genoemd, omdat het lichaam een genetische mozaïek is geworden. Je moet daar
rekening mee houden bij het stellen van een diagnose. Kijk je bij een patiënt
met DC alleen maar naar zijn gerepareerde bloedcellen, dan loop je het risico
de juiste diagnose te missen. Daarom moeten we voortaan in meerdere weefsels
kijken om te zien of de DC-mutatie in een patiënt aanwezig is."
Noten voor de redactie:
Online publicatie in American Journal of Human Genetics (AJHG):
Revertant Somatic Mosaicism by Mitotic Recombination in Dyskeratosis Congenita
- Marjolijn C.J. Jongmans, Eugene T.P. Verwiel, Yvonne Heijdra, Tom Vulliamy,
Eveline J. Kamping, Jayne Y. Hehir-Kwa, Ernie M.H.F. Bongers, Rolph Pfundt,
Liesbeth van Emst, Frank N. van Leeuwen, Koen L.I. van Gassen, Ad Geurts van
Kessel, Inderjeet Dokal, Nicoline Hoogerbrugge, Marjolijn J.L. Ligtenberg and
Roland P. Kuiper
Persvoorlichters bij het UMC St Radboud: 024-3618910, buiten kantooruren 06 -
51291446.
E-mailadres voor de media: umcstradboud@xxxxxxx
Volg ons ook op twitter <http://twitter.com/umcnpress>
Klik hier voor meer persberichten
<http://www.umcn.nl/OverUMCstRadboud/NieuwsEnMedia/Nieuws/Pages/default.aspx>
van het UMC St Radboud
Wilt u onze persberichten niet ontvangen? Stuur een mailtje naar
umcstradboud@xxxxxxx
Het UMC St Radboud staat geregistreerd bij de Kamer van Koophandel in het
handelsregister onder nummer 41055629.
The Radboud University Nijmegen Medical Centre is listed in the Commercial
Register of the Chamber of Commerce under file number 41055629.
Other related posts:
- » [PWC-MEDIA] 'Natuurlijke gentherapie' repareert mutaties in erfelijke ziekte - UMCStRadboud
