PERSBERICHT
* contactinfo en directe links naar tekst en beeld staan onderaan dit
persbericht *
Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)
---------------------------------------------------------------------------------------------------
12 juli, 10.00 uur
Ingenieuze 'geweven' spectrometer bijna klaar voor de start
WEAVE, een ingenieuze spectrometer met duizenden verplaatsbare glasvezels, is
bijna klaar voor gebruik door sterrenkundigen. Dat meldt een team van
astronomen en technici onder leiding van Scott Trager (Rijksuniversiteit
Groningen). De spectrometer, inclusief de twee robots die de glasvezels in
wisselende opstellingen leggen, is succesvol geïnstalleerd op de
Nederlands-Britse-Spaanse William Herschel Telescope op La Palma.
WEAVE<https://www.astronomie.nl/instrument/ing-weave-50> staat voor WHT
Enhanced Area Velocity Explorer en is een grotendeels in Nederland gemaakte
spectrometer. Het instrument kan meer dan 900 sterren of sterrenstelsels
tegelijk in de gaten houden. Het rafelt met hoge precisie sterlicht uiteen in
duizenden afzonderlijke kleuren. De kern van WEAVE bestaat uit bijna 2.000
verplaatsbare glasvezels. De losse glasvezels worden zo geplaatst dat ze elkaar
niet storen. Van een afstandje heeft het veel weg van een kantkloswerk of een
weefgetouw, vandaar ook de naam WEAVE. Met WEAVE kunnen astronomen de vorming
van sterren bestuderen en onderzoeken hoe sterrenstelsels en het heelal
veranderen.
"We zijn ontzettend opgetogen dat WEAVE nu bijna klaar is voor echte
waarnemingen," zegt Scott Trager (Kapteyn Astronomisch Instituut,
Rijksuniversiteit Groningen). Trager is de wetenschappelijk projectleider van
WEAVE en de voorzitter van het WEAVE Survey Consortium dat overzichtsstudies
van het heelal moet opleveren. "Vanwege reisbeperkingen door de coronapandemie
duurde het allemaal wat langer dan gepland, maar nu kunnen we echt van start."
Diverse onderdelen
WEAVE zal de komende vijf jaar tientallen miljoenen spectra van sterren en
sterrenstelsels vastleggen. De gegevens van WEAVE kunnen bijvoorbeeld worden
gekoppeld aan de dataverzamelingen van de
LOFAR-telescoop<https://www.astronomie.nl/instrument/lofar-40> en van de
ruimtesatelliet Gaia<https://www.astronomie.nl/instrument/gaia-36>. Doordoor
krijgen astronomen meer inzicht in hoe onze Melkweg is gevormd, hoe de sterren
daarin zijn geëvolueerd, hoe andere sterrenstelsels zijn samengesteld.
WEAVE bestaat uit diverse onderdelen. De zogeheten primaire focuscorrigeerder
(prime-focus corrector) zorgt ervoor dat elke glasvezel meer dan 80% van het
sterlicht binnenkrijgt. De vezelplaatser (fibre positioner) bestaat uit twee
robots die de meer dan 900 glasvezels binnen een uur in de gewenste opstelling
leggen. Twee camera's met elk 12.000 bij 6.000 pixels verzamelen de
uiteindelijke spectra. Twee cryostaten met vloeibare stikstof koelen de
digitale camera's zodat de camera's lichtzwakke objecten nog nauwkeurig kunnen
waarnemen.
Eind 2020 waren de meeste onderdelen aangekomen op het Canarische eiland La
Palma. Door reisbeperkingen vanwege corona had dat langer geduurd dan verwacht.
De afgelopen maanden voerden de sterrenkundigen standaard tests en waarnemingen
aan bekende sterren uit. De komende twee à drie maanden volgen de
wetenschappelijker waarnemingen tijdens de zogeheten
science-verification-tests. Daarna kunnen astronomen uit de hele wereld van de
telescoop gebruikmaken.
Consortium
De WEAVE-spectrometer is gefinancierd door Science and Technology Facilities
Council (STFC, Verenigd Koninkrijk), Nederlandse Onderzoekschool voor
Astronomie (NOVA), Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek
(NWO), Isaac Newton Group of Telescope (ING, Verenigd Koninkrijk, Nederland,
Spanje), Astrophysical Institute of the Canaries (IAC, Spanje), Ministry of
Economy and Competitiveness (MINECO, Spanje), National Institute for
Astrophysics (INAF, Italië), French National Centre for Scientific Research
(CNRS, Frankrijk), Paris Observatory – University of Paris Science and Letters
(Frankrijk), Region île de France (Frankrijk), National Institute for
Astrophysics, Optics and Electronics (INAOE, Mexico), National Council for
Science and Technology (CONACYT,Mexico), Lund Observatory (Zweden), Uppsala
University (Zweden), Leibniz Institute AIP (Duitsland), Max-Planck Institute
for Astronomy (MPIA, Duitsland), University of Pennsylvania (Verenigde Staten),
Konkoly Observatory (Hongarije).
EINDE PERSBERICHT
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Meer informatie
Contact:
Scott Trager
Kapteyn Instituut, Rijksuniversiteit Groningen
sctrager@xxxxxxxxxxxx<mailto:sctrager@xxxxxxxxxxxx>
https://www.rug.nl/staff/s.c.trager/
https://www.astro.rug.nl/~sctrager/
Shoko Jin
SRON, Netherlands Institute for Space Research &
Kapteyn Instituut, Rijksuniversiteit Groningen
jin@xxxxxxxxxxxx<mailto:jin@xxxxxxxxxxxx>
https://www.astro.rug.nl/~jin/index.html
Javier Méndez
Isaac Newton Group of Telescopes
jma@xxxxxxxxxx<mailto:jma@xxxxxxxxxx>
https://www.ing.iac.es/~jma/
Beeld:
Lage resolutie bijgevoegd, hoge resolutie via url's - beeld is te gebruiken bij
de berichtgeving over dit onderwerp, graag credit vermelden.
Close-up van het hart van WEAVE. 700 van de 950 glasvezels zijn minutieus
gepositioneerd door twee robots die zich buiten beeld bevinden. De gele ring is
ongeveer 60 centimeter in diameter. (c) Gavin Dalton/Oxford University/STFC
https://www.astronomie.nl/upload/images/2021/07/Weavve-close-up-Gavin-Dalton-Oxford-University-STFC.jpg
De WEAVE-spectrometer geïnstalleerd op zijn plek achter de
Nederlands-Britse-Spaanse William Herschel Telescope op La Palma. (c) Remko
Stuik/NOVA/Universiteit Leiden
https://www.astronomie.nl/upload/images/2021/07/Weave-geinstalleerd-credit-Remko-Stuik-NOVA-Universiteit-Leiden.jpg
Een van de digitale camera's wordt getest. Het beeldvlak is 20 bij 12
centimeter groot en telt meer dan 75 miljoen pixels. (c) ING.
https://www.astronomie.nl/upload/images/2021/07/Cameratest-credit-ING.jpg
Testafbeelding van spiraalstelsel M74. De foto is gemaakt met het
WEAVE-instrument in 'vol bedrijf'. (c) Darío González Picos, Lara Monteagudo,
Chris Benn and Ovidiu Vaduvescu/ING.
https://www.astronomie.nl/upload/images/2021/07/M74-credit-WEAVE-ING.jpg
Opgemaakt persbericht:
Nederlands:
https://www.astronomie.nl/nieuws/ingenieuze-geweven-spectrometer-bijna-klaar-voor-de-start-2897
---------------------------------------------------------------------------------------------------
--
David Redeker MSc | Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA) | NOVA
Informatiecentrum | Science Park 904 | Postbus 94249 | 1090 GE Amsterdam | ik
werk in deeltijd | mobiel: 0644 588 969 | vast: 020 525 8304 |
d.redeker@xxxxxx<mailto:d.redeker@xxxxxx> |
www.astronomie.nl<http://www.astronomie.nl>
Attachment:
kl-Weavve-close-up-Gavin-Dalton-Oxford-University-STFC.jpg
Description: kl-Weavve-close-up-Gavin-Dalton-Oxford-University-STFC.jpg
Attachment:
kl-Cameratest-credit-ING.jpg
Description: kl-Cameratest-credit-ING.jpg
Attachment:
kl-M74-credit-WEAVE-ING.jpg
Description: kl-M74-credit-WEAVE-ING.jpg
Attachment:
kl-Weave-geinstalleerd-credit-Remko-Stuik-NOVA-Universiteit-Leiden.jpg
Description: kl-Weave-geinstalleerd-credit-Remko-Stuik-NOVA-Universiteit-Leiden.jpg
