P E R S B E R I C H T
Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)
---------------------------------------------------------------------------------------------------
3 augustus 2020
Bewijs voor temperatuurinversie in ultrahete Jupiters
Astronomen hebben statistisch bewijs gevonden voor temperatuurinversie in de
dampkring van ultrahete gasreuzen die om andere sterren draaien dan onze zon.
Uit data van de Spitzer Ruimtelescoop blijkt dat die temperatuur in de heetste
van deze klasse van exoplaneten toeneemt met de hoogte. De resultaten van het
onderzoek onder leiding van Claire Baxter en Jean-Michel Désert (beiden
Universiteit van Amsterdam) zijn online gepubliceerd in het vakblad Astronomy &
Astrophysics.
Het team met astronomen uit Nederland, de Verenigde Staten en het Verenigd
Koninkrijk vond in de data-archieven van Spitzer dat planeten boven de 1400
graden Celsius andere emissie-eigenschappen vertoonden dan de koelere
gasplaneten.
Hete Jupiters zijn reusachtige gasplaneten met zeer grote atmosferen. Ze zijn
in massa vergelijkbaar met onze planeet Jupiter, maar ze zijn veel heter
doordat ze op kleinere afstand rond hun moederster draaien. De temperatuur van
de atmosfeer verandert met de hoogte. Op het moment dat de temperatuur stijgt
met de hoogte in plaats van daalt, is er sprake van temperatuurinversie.
De Amsterdamse promovenda Claire Baxter: “De planeten laten boven de 1400
graden temperatuurinversie zien, die sterker lijkt te worden naarmate de
straling van de ster hoger is. Dat is volgens universitair hoofddocent
Jean-Michel Désert enigszins vergelijkbaar met wat rond onze eigen aarde
gebeurt: “In de dampkring van de aarde vindt temperatuurinversie plaats als
gevolg van de aanwezigheid van ozon.”
Het team gebruikte in de studie de waarnemingen van de dagzijde van 78 hete
gasreuzen, die gedaan zijn met de Infrared Array Camera van Spitzer. Ze
ontdekten dat zodra de temperatuur de waarde van 1400 graden Celsius bereikte,
er een signaal van temperatuurinversie was te zien. Daarmee hebben ze
statistisch bewijs verzameld dat eerdere theoretische voorspellingen van
temperatuurinversie in ultrahete Jupiters ondersteunt.
Désert besluit: “De afgelopen twee decennia hebben we gekeken naar de
atmosferen van individuele exoplaneten, We hebben nu zoveel exoplaneten
gevonden (meer dan 4000) dat we statistiek kunnen gaan bedrijven die
gemeenschappelijke eigenschappen van planeetsystemen in kaart zal brengen.”
E I N D E P E R S B E R I C H T
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Meer informatie
Contact:
Claire Baxter, Anton Pannekoek Instituut voor Sterrenkunde, Universiteit van
Amsterdam
E-mail: C.J.Baxter@xxxxxx<mailto:C.J.Baxter@xxxxxx>
Jean-Michel Désert, Anton Pannekoek Instituut voor Sterrenkunde, Universiteit
van Amsterdam
E-mail: J.M.L.B.Desert@xxxxxx
Artikel: A transition between the hot and the ultra-hot Jupiter atmospheres.
Claire Baxter, Jean-Michel Désert, Vivien Parmentier, Mike Line, Jonathan
Fortney, Jacob Arcangeli, Jacob L. Bean, Kamen O. Todorov en Megan Mansfield.
Online gepubliceerd in Astronomy & Astrophysics, 2020, 639, A36.
https://www.aanda.org/articles/aa/abs/2020/07/aa37394-19/aa37394-19.html
Beeld: Tekening van temperatuurinversie in ultrahete Jupiters. Credit: Eleanor
Spring
Opgemaakt persbericht op www.astronomie.nl/
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Met vriendelijke groet,
Marieke Baan
Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)
NOVA Informatie Centrum
Science Park 904
1098 XH Amsterdam
T: 020-5257480
M: 0614322627
www.astronomie.nl
@mariekebaan
[cid:33082F56-277E-42FD-A964-E537B8D895EE@home]